Factcheck: ‘Vrouwen die in het groen wonen, komen gemiddeld anderhalf jaar later in de menopauze’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Dat lazen we onlangs in het tijdschrift Plus Magazine. Maar klopt dat wel?

‘Vrouwen uit groenere buurten komen gemiddeld anderhalf jaar later in de overgang dan dames met een meer versteende woonomgeving.’ Dat lazen we onlangs in Plus Magazine.

De auteur van het artikel baseert zich op een studie van de universiteit van Bergen in Noorwegen, die werd gepubliceerd in Environment International in november 2019. Onderzoekers volgden twintig jaar lang bijna 2000 vrouwen in negen Europese landen, waaronder België, en kwamen tot de conclusie dat vrouwen die in een groene omgeving wonen gemiddeld 1,4 jaar later in de menopauze komen.

Gevraagd naar een reactie uit professor gynaecologie Herman Depypere van het UZ Gent enkele bedenkingen bij de manier waarop de studie is uitgevoerd. ‘Ze is gebaseerd op observatie, op een momentopname bovendien. Zo wordt gevraagd waar de vrouwen nu wonen, maar houdt men geen rekening met eerdere woonplaatsen of met hun werkplek. De studie gaat ook voorbij aan het feit dat nogal wat factoren aan elkaar gelinkt zijn. Wie in een groene omgeving woont, heeft het financieel misschien beter en is misschien hoger opgeleid, factoren waarvan we weten dat ze een invloed hebben op de gezondheid.’

Volgens Depypere komen vrouwen gemiddeld in de menopauze op 51 jaar. ‘Maar die leeftijd kan variëren tussen 45 en 55 jaar, wat is dan een verschil van 1,4 jaar?’ Ook professor Johan Verhaeghe, hoofd gynaecologie en verloskunde aan het UZ Leuven, vindt de onderzoeksresultaten weinig relevant. ‘Vrouwen die te maken krijgen met een onverwacht vroege menopauze, zijn er niet mee geholpen.’

‘De leeftijd waarop de menopauze intreedt, is voor het grootste stuk erfelijk bepaald’, zegt Verhaeghe. ‘Vrouwen worden geboren met een bepaalde hoeveelheid eicellen en ook de snelheid waarmee de eicelvoorraad slinkt, is genetisch bepaald.’ Hoe sterk die genetische factor doorweegt in de menopauzeleeftijd, daarover bestaat volgens Verhaeghe geen consensus. ‘Het precieze percentage verschilt van studie tot studie, maar we kunnen in ieder geval spreken van meer dan 50 procent.’

Naast de genetische aanleg hebben ook omgevingselementen en levensstijl een invloed op de menopauzeleeftijd. ‘Van al die factoren heeft roken heeft de grootste impact’, zegt Verhaeghe. Rokende dames krijgen schadelijke stoffen in hun bloedbaan. Die kunnen de eicelreserve aantasten, wat de menopauze kan vervroegen. Wie langdurig de anticonceptiepil heeft geslikt en op die manier eicellen heeft ‘uitgespaard’, zou dan weer wat later in de menopauze komen, zo is volgens professor Verhaeghe uit onderzoek gebleken. ‘Naar de invloed van de woonomgeving op de menopauzeleeftijd is amper onderzoek gedaan’, zegt Verhaeghe, die de studie alleen al daarom verdienstelijk vindt.

Depypere vindt dat de onderzoekers kort door de bocht gingen door te stellen dat de vroegere menopauze bij stadsbewoonsters het gevolg zou zijn van meer stress. ‘Er is nooit een relatie aangetoond tussen stress en menopauze. Zware stress kan een invloed hebben op de regelmaat van de cyclus, maar tast de eicelvoorraad niet aan.’

Als wonen in het groen zorgt voor een latere menopauze, dan heeft dat volgens Depypere eerder te maken met het feit dat plattelandsvrouwen minder aan luchtvervuiling worden blootgesteld.