Factcheck: vleesconsumptie heeft wel substantiële impact op het klimaat

Volgens ondernemer en Trumpaanhanger Elon Musk zou het terugdringen van de vleesconsumptie geen verschil maken voor de klimaatverandering. Dat klopt niet. Veeteelt is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de broeikasgassen en uit onderzoek blijkt dat minder vlees eten belangrijk is om klimaatdoelstellingen te halen.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In The Joe Rogan Experience, de bekende podcast van comedian Joe Rogan, was Donald Trumps vertrouweling Elon Musk, te gast. Musk en Rogan hadden het over de Amerikaanse verkiezingen en wat daarbij op het spel stond. De podcastaflevering met Musk werd een dag voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen online geplaatst.

‘Dieren gaan geen invloed hebben op de klimaatverandering. Geen enkele. Het zal geen verschil maken. (…) Je kunt het zelfs niet kunnen meten, zo irrelevant is het’, zei Musk tegen Rogan (0:24). Rogan noemde het idee dat vlees eten een invloed zou hebben op het klimaat ‘propaganda’.

De quote van Musk werd door verschillende socialemediagebruikers uit de meer dan tweeënhalf uur durende podcast geknipt en opnieuw gedeeld op YouTube (hier en hier) en op X (hier en hier). 

Andere socialemediagebruikers reageerden dan weer verbouwereerd op de beweringen van Musk. Zo plaatste het veganistische platform Plant Based News een post over de podcastaflevering op zijn Instagram- en X-pagina’s. ‘Ik zou graag de data zien die je gebruikt om je claim te ondersteunen, Elon’, reageert iemand met enige scepsis onder de post op X.

Vlees eten heeft al bij zowel voor- als tegenstanders tot de verspreiding van foute beweringen geleid. Zo ontkrachtte Knack reeds de beweringen dat de beste marathonlopers een carnivoor dieet zouden volgen en dat een plantaardig dieet voor betere erecties zou zorgen.

Maar klopt de bewering van Elon Musk? Heeft de veeteelt geen impact op de klimaatopwarming?

Zorgt veeteelt voor veel uitstoot?

We gaan op zoek naar informatie over de impact van veeteelt op klimaatverandering. Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties is de veeteelt de voedselbron met de hoogste broeikasgasemissies. ‘Die uitstoot komt van de productie van veevoeder, darmfermentatie (bij herkauwers), dierlijk afval en de verandering van landgebruik’, schrijven zij op hun website.

Volgens de FAO is vooral methaanproductie via darmfermentatie een belangrijk onderdeel van de klimaatimpact van de veeteelt. ‘Die uitstoot is goed voor 30 procent van de methaanemissies. Omdat methaan een kortstondige klimaatvervuiler is, kan het verminderen van de uitstoot van methaan helpen om klimaatverandering tegen te gaan, binnen onze levens’, schrijven zij. Volgens een eerdere factcheck van VRT NWS klopt het dat het terugdringen van methaan veel sneller een effect heeft op de temperatuur op aarde dan het terugdringen van CO₂. 

Om die reden was methaanreductie een belangrijk objectief tijdens de klimaatconferentie in Bakoe eerder in november. Volgens het Global Methane Assessment uit 2021 kan door in te zetten op minder methaanuitstoot de klimaatverandering tegen 2050 met minstens 0,2 °C worden vertraagd.

En wat met vlees?

Maar wat is nu het rechtstreekse effect van vlees eten op de klimaatverandering? Volgens een studie uit 2021, gepubliceerd in Nature, zou dierlijke voeding gemiddeld dubbel zo veel broeikasgassen uitstoten als plantaardige voeding. Volgens onderzoek uit 2018 produceert de veeteelt veel meer broeikasgassen per 100 gram proteïnen dan de meeste plantaardige producten.

Milieuorganisatie Greenpeace voerde recent een studie uit naar de impact van minder dierlijke voeding op klimaatverandering. Indien rijke en middeninkomenslanden hun dieet zouden aanpassen aan het zogenaamde Gezonde Planeet-dieet zou volgens de ngo de klimaatverandering 0,12 °C minder bedragen dan wanneer we het huidige scenario blijven aanhouden. Dat dieet is hoofdzakelijk plantaardig, maar bevat nog een klein aandeel dierlijke producten. 

Die duidelijke relatie tussen vleesconsumptie en uitstoot van broeikasgassen wordt bevestigd door onafhankelijk onderzoek. Volgens een studie, gepubliceerd in Nature in 2024, kan een dieet dat rijk is aan plantaardige alternatieven broeikasgassen met 32 tot 52 procent verminderen. 

Volgens onderzoek naar de mogelijke impact voor het verminderen van de vleesconsumptie in het Verenigd Koninkrijk, gebaseerd op de eetgewoontes van 55.000 Britten, is er een duidelijk verband tussen de hoeveelheid vlees die iemand consumeert en de hoeveelheid broeikasgassen die worden uitgestoten. ‘Dieetkundige aanpassingen richting minder dierlijke voeding kunnen een substantiële impact hebben op de uitstoot van het Verenigd Koninkrijk’, besluiten de onderzoekers (p. 570).