Factcheck: vis kan mogelijk een rol spelen in de sociale ontwikkeling van kinderen

‘Kinderen die regelmatig vis eten, zouden mogelijk socialer en vriendelijker kunnen zijn dan hun leeftijdsgenoten’, zo lazen we op de website van The Independent. Uit onderzoek blijkt inderdaad dat vis mogelijk een positief effect heeft op de sociale ontwikkeling, maar daarbij spelen tal van andere factoren mee. We beoordelen de stelling als eerder waar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op de website van The Independent lazen we dat ‘kinderen die regelmatig vis eten socialer en vriendelijker zouden kunnen zijn dan hun leeftijdsgenoten, zo blijkt uit een nieuwe studie’. Het gaat om epidemiologisch onderzoek: op basis van data van duizenden Britse kinderen, zowel over hun voedingspatroon als over hun gedrag (op basis van vragenlijsten die hun ouders invulden), vonden de onderzoekers een verband tussen de hoeveelheid vis en schaaldieren die ze aten en hun sociale vaardigheden. Hoe minder vis ze aten tussen de leeftijd van 7 en 9 jaar, hoe groter de kans was op ‘suboptimaal prosociaal gedrag’.

Volgens professor psychiatrie Iris Sommer (UMC Groningen), die onder meer onderzoek voert naar de impact van voeding op de hersenen, is dit een goede studie. ‘Voedingsonderzoek bij mensen blijft heel complex. Bij muizen is het eenvoudig: je zet ze allemaal in precies hetzelfde kooitje, onder precies dezelfde omstandigheden, behalve één factor, zoals meer of minder vis.

‘Bij mensen kan dat uiteraard niet. In dit onderzoek werd wel een grote, representatieve steekproef gebruikt en werd er ook voor enkele factoren gecorrigeerd, zoals de opleiding en het rookgedrag van de moeder. Maar er is bijvoorbeeld niet gecorrigeerd voor socio-economische klasse.

‘Omdat vis en schaaldieren vrij duur zijn, zullen ze vaker worden gegeten door kinderen uit een hogere socio-economische klasse. Die kinderen krijgen bijvoorbeeld ook meer bijlessen en hebben vaker hobby’s, wat hun sociale vaardigheden kan versterken.

‘Bovendien: als je vaak vis of schaaldieren eet, zijn er per definitie minder dagen waarop je vlees eet. Ook dat kan een positief effect hebben op de hersenontwikkeling. We weten uit ander onderzoek wel dat vis, en dan vooral de omega 3-vetzuren die erin zitten, een positieve rol speelt bij de hersenontwikkeling. Het brein moet constant nieuwe verbindingen maken en daarvoor heeft het die vetzuren nodig.

‘Er is dus een plausibele theorie die deze onderzoeksresultaten ondersteunt. Maar omdat er veel factoren meespelen in de hersenontwikkeling, is het moeilijk om hard te maken dat visconsumptie een doorslaggevende rol speelt.’

Dat bevestigt Christophe Matthys, professor klinische en experimentele endocrinologie en voedingsexpert aan de KU Leuven. ‘We weten inderdaad dat vetzuren noodzakelijk zijn voor de ontwikkeling van de hersenen, dus er kan zeker een verband zijn tussen visconsumptie en de ontwikkeling van sociaal gedrag. Alleen kan visconsumptie ook een indicator zijn voor een bepaalde levensstijl.

‘Vis is inderdaad iets duurder, waardoor het vaker wordt gegeten in de hogere socio-economische klassen. Gezinnen die aandacht hebben voor visconsumptie, hebben – puur hypothetisch – misschien ook meer aandacht voor beleefdheid en tafelmanieren. Met grote epidemiologische studies vind je snel verbanden die statistisch significant zijn, maar dat blijven relatief kleine effecten. Dat is ook in deze studie het geval, dus we moeten voorzichtig zijn met te verregaande conclusies.’