Factcheck: virale video waar Zelensky ondersteund moet worden, blijkt digitaal aangepast

Op sociale media circuleert een video waarop lijkt alsof de Oekraïense president Volodymyr Zelensky door een soldaat wordt ondersteund. Volgens gebruikers zou dat bewijzen dat hij onder invloed was. Maar de beelden blijken digitaal aangepast.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleren beelden van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Op de beelden lijkt het alsof een man in uniform Zelensky moet ondersteunen. Zelensky wandelt traag en met breed opengesperde armen.

‘Bezopen?’, vraagt een Nederlandstalige socialemediagebruiker zich af op X. ‘Stoned in Helsinki’, schrijft iemand anders op datzelfde socialemediaplatform. ‘Wat heeft hij gesnoven?’ vraagt een andere Nederlandstalige socialemediagebruiker zich af.

De video circuleert ook op Facebook.

Zijn de beelden echt?

We geven schermafbeeldingen van de video in op Google Lens en gaan zo op zoek naar de oorsprong van de video. Zo komen we bij een YouTubevideo van het persagentschap AFP terecht. In de video zien we de aankomst van Zelensky in Finland die vanuit een andere hoek gefilmd werd. De auto waaruit Zelensky stapt, zijn kleren en de kleren van de soldaten, zijn identiek aan de virale video. De beelden werden op 3 mei 2023 op YouTube gepost, dezelfde dag dat zijn bezoek aan Finland plaatsvond.

Zelenks kwam in mei 2023 op bezoek op een regionale top in Finland om te spreken met de Finse president en de premiers van Zweden, Noorwegen, Denemarken en IJsland. Het resultaat van de ontmoeting was een gemeenschappelijke verklaring van Finland, Zweden, IJsland en Noorwegen waarin ze stellen Oekraïne politiek, financieel, humanitair en militair te blijven steunen, lezen we bij VRT NWS.

Uit de AFP-beelden blijkt duidelijk dat de afstand tussen Zelensky en de soldaat veel groter is dan in de gemanipuleerde video. Wanneer Zelensky de linkerkant van de auto kruist, is de afstand veel te groot voor de soldaat om Zelensky te kunnen ondersteunen zoals op de virale video te zien is.

In de virale beelden blijft de soldaat Zelensky vasthouden en volgen wanneer hij de auto is gepasseerd. Dat is in de AFP-beelden niet het geval. Daar stopt de soldaat al met wandelen, terwijl hij nog naast de auto staat.

De Slovaakse factcheckers van Demagog vonden ook een YouTubevideo die vanuit een gelijkaardig standpunt als de virale beelden gefilmd werd. Ook die video werd op 3 mei 2023 gepost. Ook daar is te zien dat de afstand tussen Zelensky en de soldaat veel groter was en Zelensky niet hoefde ondersteund te worden (0:03).

De beelden zijn dus digitaal aangepast om het te doen lijken alsof Zelensky moest ondersteund worden. De virale video past in de bredere desinformatiecampagne om Zelensky’s reputatie te beschadigen. Zo verschenen eerder bij Knack factchecks over een vermeende aankoop van aandelen door Zelensky en de bewering dat hij het buitenverblijf van Hitler zou hebben gekocht.