Factcheck: video met cocaïne op bureau van Zelensky is fake

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media doet een filmpje de ronde waarin de Oekraïense president Volodymyr Zelensky online vergadert, met naast hem op zijn bureau cocaïne en een bankkaart. Het blijkt te gaan om een video die Zelensky zelf online zette, waaraan later met beeldmanipulatie wit poeder werd toegevoegd.

Op sociale media worden sinds enkele dagen in verschillende Europese landen korte filmpjes en screenshots gedeeld waarin de Oekraïense president Volodymyr Zelensky aan zijn bureau zit, bijvoorbeeld hier, hier, hier en hier. Hij heeft een online vergadering met de Amerikaanse ondernemer Elon Musk, bekend van onder meer Tesla en SpaceX. We horen hoe Zelensky Musk uitnodigt in Oekraïne, ‘na de oorlog’.

Daarna zoomt de camera in op de plek links van de laptop van Zelensky. Daar ligt een bankkaart en een grote hoop wit poeder – cocaïne, zoals in de bijschriften bij de video wordt gesteld.

Over de Oekraïense president doet al langer het gerucht de ronde dat hij drugsverslaafd zou zijn. De pro-Russische Oekraïense politicus Ilya Kiva vertelde in maart nog op de Russische staatstelevisie dat Zelensky aan cocaïne verslaafd zou zijn.

Fake

Op 23 april legt Bellingcat-oprichter Eliot Higgins in een tweet uit dat de originele video dateert van maart, en dat daarin geen cocaïne te zien is.

Higgins vond de originele beelden terug en plaatste die naast de gemonteerde:

Op de screenshots hieronder, die de Italiaanse factcheckers van Facta maakten, zien we dat er in het originele filmpje (boven) geen wit poeder en geen bankkaart te zien zijn, zoals wel het geval is in het tweede filmpje (onder), dat op sociale media wordt gedeeld.

De originele video, die ook terug te vinden is op YouTube, postte Volodymyr Zelensky op 6 maart op zijn Instagram-account, na een online gesprek met Elon Musk.

Het originele filmpje werd gemanipuleerd, zo concludeerden journalisten van de Franse tv-zender TF1, die de video onderzochten met Forensic, een tool die het mogelijk maakt om te zien of beelden bewerkt zijn.