Factcheck: TikTok-account ‘politie Elsene’ is fake

Op TikTok circuleert een video van een auto van de stad Brussel die verkeerd geparkeerd staat. De video lijkt afkomstig van een officiële account van de Brusselse politie, maar dat klopt niet. Het gaat om een nepaccount die onderzocht wordt door de lokale recherche. 

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

48.900 mensen zagen op TikTok een video langskomen (hier gearchiveerd) van een fout geparkeerde wagen. De video werd gepost door de account @policeixelles en lijkt dus afkomstig van de Brusselse politiezone Elsene. Het ironische bijschrift luidt in het Frans ‘controleauto geeft het goede voorbeeld…’.

We onderzoeken in deze factcheck de video zelf (1) en of die daadwerkelijk werd gepost door een account van de Brusselse politie (2).

1) Wat zien we op de video?

We krijgen de auto van dichtbij te zien (links), daarna wordt getoond dat er geen parkeerticket in de auto ligt (midden) en ten slotte zien we het verkeersbord E1 dat stelt dat je op deze plaats niet mag parkeren (rechts). De man achter de camera zegt in het Frans: ‘Hij kan parkeren, dan is er geen probleem. Hij betaalt wellicht zelfs zijn parking niet. Wel nee! Wel nee!’ Op de video zien we ook twee politieagenten als animatiefiguren met daarbij het opschrift ‘ze beschouwen ons als idioten’. 

De nummerplaat van de auto is duidelijk zichtbaar in de video, maar om privacyredenen tonen we ze niet in dit artikel. Op de witte auto lezen we het Franse opschrift ‘parkeercontrole’ en zien we het logo van de stad Brussel (blauwe kaders). 

We vergelijken de auto in de video (links) met die boven een artikel van de krant Sudinfo met als titel ‘Mobiliteit in Brussel: MR pleit voor moratorium op parkeerhandhaving met scanauto’s’. Een scanner boven op de wagen (rode kaders) en de velgen van de Volkswagen (groene kaders) komen overeen. 

We zien dus een auto van de stad Brussel die gebruikt wordt voor parkeercontroles. Op de site van de stad Brussel lezen we dat sinds 2019 ‘een nieuwe technologie werd ingevoerd om de naleving van haar parkeerbeleid te controleren’. We zien een elektrische “scanauto” die door de straten rijdt om te controleren op foutparkeerders.

Om de locatie van de video te achterhalen laden we een screenshot op in Google Lens en focussen op een kenmerkend gebouw in de achtergrond. Volgens een site over leegstand (rood kader) zouden we de Montserratstraat 32 in Brussel zien.

Als we dat adres bezoeken op Google Streetview (rechts) komen visuele elementen overeen met de video (links): de verkeersborden (gele kaders), het traliewerk (groene kaders) en het straatmeubilair (rode kaders). Het adres waar de video werd opgenomen bevindt zich in de politiezone Brussel Hoofdstad – Elsene. 

De video werd opgeladen op 14 november 2022 en dateert dus van die datum of eerder.

2) Is de TikTok afkomstig van de Brusselse politie?

De profielfoto van de account @policeixelles toont een Belgisch politie-uniform en de bio (hier gearchiveerd) linkt naar de echte Franstalige homepage van de politiezone Brussel Hoofdstad – Elsene. 

Die elementen lijken erop te wijzen dat het om een echte account van de Brusselse politie gaat. Wat echter opvalt, is dat de alias op de video ‘@bruxelleslivexl’ (geel kader) niet overeenkomt met de huidige accountnaam ‘@policeixelles’ (rood kader).

Dat wijst erop dat de accountnaam werd veranderd. Op de profielpagina van @policeixelles zien we dat alleen de zes meest recente video’s die alias gebruiken (rood). Alle oudere video’s hebben nog de vorige alias (geel).

Aan de hand van de uploaddata van de video’s kunnen we achterhalen dat de account van naam veranderde van 15 op 16 januari 2023.  

De account had dus vroeger een andere naam en bevat ook video’s die niet meteen met politiewerk te maken hebben. Dat maakt het erg twijfelachtig dat het  een officiële account is van de Brusselse politie. We nemen contact op met woordvoerder Ilse Van de keere van de Brusselse politie. Zij bevestigt dat het géén account is van de Brusselse politie. Politie Brussel Hoofdstad – Elsene is wel actief op TikTok, maar op de account @zpz_polbru. 

Hoe kan u zeker zijn dat een account op sociale media écht aan de politie toebehoort? Van de keere: ‘Elke burger kan een socialemediaprofiel van een politiezone terugvinden via de officiële website. Wanneer u bijvoorbeeld naar de website polbru.be surft, dan vindt u helemaal onderaan rechts de desbetreffende iconen terug.’

Het feit dat in de TikTok-video de nummerplaat van het voertuig zichtbaar is, is ook een aanwijzing dat het niet om een echte account de politie gaat. ‘Een politiekorps zou geen beelden met een zichtbare nummerplaat verspreiden’, zegt Van de keere. ‘Bovendien zullen we niet berichten over specifieke verkeersovertredingen, enkel over verkeersfenomenen.’

Op Twitter is een Brusselse politieagent actief die op zijn persoonlijke account wél bericht over specifieke verkeersovertredingen, maar op zijn account zien we nooit zichtbaar een kentekenplaat.

Was de politie op de hoogte van de nepaccount op TikTok? ‘Geen commentaar’, aldus Van de keere. ‘Zich online voordoen als politie valt onder identiteitsfraude of aanmatiging van naam (art.231 Strafwetboek) en is strafbaar. Het dossier werd overgemaakt aan onze sectie Cybercrime van de lokale recherche. Daarnaast werd het profiel ook gerapporteerd bij TikTok omdat het zich voordoet als een andere organisatie/persoon.’ Dat mag niet volgens de eigen richtlijnen van TikTok.

Ondanks de melding door de politie was de account nog actief bij publicatie van deze factcheck.