Factcheck: technisch gezien is 100 procent hernieuwbare energie wél mogelijk

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘Technisch gezien is 100 procent hernieuwbare energie niet mogelijk’. Dat beweerde MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez onlangs in De Morgen. Maar het klopt niet.

In een interview met De Morgen pleit MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez voor een ‘efficiënte energiemix’. ‘Technisch gezien is 100 procent hernieuwbare energie ook niet mogelijk: met wind en zon alleen heb je geen constante toelevering’, zo klinkt het. We namen contact op met zijn woordvoerder, maar die wenste daar niets aan toe te voegen.

Pieter Lodewijks, programmamanager bij het onderzoekcentrum voor duurzame energie EnergyVille/VITO, gaat niet akkoord. ‘Technisch gezien is 100 procent hernieuwbare energie wél mogelijk, al vraagt dat veel investeringen. In 2013 bracht VITO al een uitgebreid rapport uit over de manieren om in ons land naar 100 procent hernieuwbare energie te gaan tegen 2050. En dit jaar verscheen een nieuwe publicatie, vanuit de dienst Klimaatverandering van de FOD Volksgezondheid. Het klopt natuurlijk dat er geen constante toelevering van wind- en zonne-energie is, waardoor meer flexibiliteit in het energiesysteem essentieel is. Om kortstondige schommelingen op te vangen, wordt nu bijvoorbeeld al aan vraagreductie gedaan: contracten afsluiten met grote bedrijven, maar ook met zogeheten aggregatoren, die vele kleinere verbruikers vertegenwoordigen, zodat die op momenten van een tekort aan elektriciteitsproductie afgekoppeld worden of hun stroomgebruik ernstig reduceren. Daarnaast kunnen batterijen een essentiële rol spelen voor het opvangen van kortstondige schommelingen, vooral via elektrische auto’s: die kunnen laden op piekmomenten en stroom teruggeven op dalmomenten.’

Maar je moet ook lange periodes zonder zon en wind kunnen overbruggen, legt Lodewijks uit. ‘Daarvoor moet je investeren in technologie die wind- en zonne-energie omzet in molecules zoals waterstof of synthetisch methaan, die je ook weer kunt gebruiken om stroom op te wekken. Bovendien kunnen die geïmporteerd worden uit streken met veel meer wind of zon. Tot slot zal het Europese hoogspanningsnetwerk beter geconnecteerd moeten worden, zodat groene stroom uit de buurlanden nog vlotter tot bij ons raakt.’ Het wordt een grote investering, maar we hebben geen keuze, aldus Lodewijks. ‘De ambitie van Europa is om tegen 2050 naar een netto-nulemissie te gaan: netto geen CO2-uitstoot meer.’

‘Technisch gezien kan het zeker, dat is intussen uitgebreid onderzocht’, zegt professor ingenieurswetenschappen Ronnie Belmans (EnergyVille/KU Leuven). ‘We moeten inderdaad veel investeren, onder meer in hoogspanningsleidingen en een veel uitgebreider net van elektrische auto’s. Dat is een proces dat de volgende drie decennia zal plaatsvinden. Het beste voorbeeld zien we op dit moment in het noordoosten van Duitsland, waar netbeheerder 50Hertz – een dochteronderneming van het Belgische Elia – de ambitie heeft om al tegen 2032 100 procent van de elektriciteitsvraag te dekken met hernieuwbare energie. Vorig jaar zaten ze aan 62 procent, maar ze zijn goed bezig om hun doelstelling te halen.’

Erwin Cornelis van Bond Beter Leefmilieu stipt nog aan dat hernieuwbare energie meer is dan zon en wind alleen. ‘België heeft ook een groot potentieel aan hernieuwbare warmte, denk maar aan biogas, biomassa of geothermie. Ook hebben we veel restwarmte van onze energie-intensieve industrie, die gelukkig steeds meer wordt ingezet. Energie laat zich bovendien makkelijker stockeren in de vorm van warm water dan elektriciteit, dus met hernieuwbare warmte kunnen we ook gemakkelijker periodes van tekorten overbruggen.’