Factcheck: ‘Rokers die voor hun 35e stoppen, hebben een vergelijkbare levensverwachting als nooit-rokers’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Deze stelling lazen we in De Standaard. Maar klopt het wel?

Dat roken niet gezond is, blijkt eens te meer uit cijfers van een nieuw Nederlands onderzoek, berichtte onlangs De Standaard. Zware rokers die dagelijks twintig sigaretten of meer opsteken, ‘leven gemiddeld dertien jaar korter dan mensen die nooit hebben gerookt’, lazen we. ‘Maar er is gelukkig ook goed nieuws. Stoppen met roken loont, in elk opzicht en op elke leeftijd, schrijven de onderzoekers. Rokers die voor hun 35e stoppen, hebben een vergelijkbare levensverwachting als nooit-rokers. Van rokers die rond hun 50e stoppen, halveert het sterfterisico.’

Dat goede nieuws leggen we hier op de rooster. Hebben rokers die voor hun 35 jaar stoppen een vergelijkbare levensverwachting als wie nooit een sigaret heeft aangeraakt?

Dat lezen we inderdaad in de wetenschappelijke publicatie op de website van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. De studie steunt op gegevens van bijna 40.000 respondenten tussen 20 en 79 jaar uit een Gezondheidsenquête (2001-2006) van het Nederlandse Centraal Bureau voor de Statistiek. Onderzoekers koppelden die enquêteresultaten aan gegevens over sterfte en doodsoorzaken uit de periode 2006-2016, en kwamen zo tot hun conclusies.

‘Iedereen kent wel iemand die voor z’n 35e met roken gestopt is en tóch is overleden aan kanker’, zegt dokter Esther Croes van het Trimbos Instituut, medeauteur van de studie. ‘Zoals aan elk onderzoek over dit onderwerp, zitten er ook aan het onze haken en ogen.’

De kritische grens van 35 jaar is een gemiddelde. ‘Elk individu is anders’, beklemtoont Croes. ‘Maar wie stopt met roken, krijgt al na enkele dagen of weken een betere conditie. Doordat ook je bloeddruk daalt, taant na verloop van tijd het risico op hart- en vaatziekten. Dat gebeurt uiteindelijk ook met het kankerrisico, al duurt dat veel langer.’

Kankerspecialist Filip Lardon (UAntwerpen) bevestigt dat. ‘Veel hangt natuurlijk af van hoeveel je rookt. Kettingroken, ook vóór je 35e, doe je nooit ongestraft.‘

De statistische leeftijdsgrens van 35 komt grofweg ook in ander onderzoek terug. Een klassieker in het vakdomein is een studie waarbij 50.000 Britse dokters – mannen – werden opgevolgd. Vijftig jaar lang, van 1951 tot 2001. Stoppen op hun 50e halveerde het extra sterfterisico, ‘stoppen op 30 veegde het bijna helemaal uit’, berichtte daarover in 2004 The British Medical Journal. Ook onderzoek bij vrouwen wijst in die richting. Stoppen voor je 40e wist ‘meer dan 90 procent’ van het extra sterfterisico uit, stoppen voor je 30e ‘meer dan 97 procent’, meldt de Million Women Study in The Lancet (2013).

Roken maakt longblaasjes stuk. ‘Wie stopt, krijgt die er niet opnieuw bij’, expliciteert longspecialist Lieven Dupont (KU Leuven). ‘Roken tast ook het dna aan, wat er finaal toe kan leiden dat een cel tot kankercel ontspoort. Ons lichaam probeert die dna-schade op verschillende manieren voortdurend te repareren, maar hoe ouder je wordt, hoe minder efficiënt die herstelmechanismen zijn.’

‘Doodgaan is trouwens één ding, levenskwaliteit een ander. Roken maakt kortademig bijvoorbeeld. Je mag de stelling niet omdraaien en zeggen dat je ‘veilig’ kunt roken tot pakweg je 30e. Dat is niet zo, des te minder omdat stoppen zo moeilijk blijkt.’

Van alle 15- tot 35-jarigen in België rookt volgens de recentste cijfers een op de vier (25 procent). Bij de 35-plussers iets minder (22 procent).