Factcheck: niet officieel bevestigd dat Hamasleden 40 Israëlische baby’s hebben onthoofd

Op sociale media circuleren verschillende berichten die stellen dat leden van Hamas veertig baby’s zouden hebben onthoofd in de Israëlische nederzetting Kfar Aza. Israëlische militairen melden wel aan journalisten dat er baby’s onthoofd zouden zijn. Een officiële bevestiging daarvoor, of van het precieze aantal, is er nog niet. 

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 10 oktober post het Wit-Russische nieuwskanaal Nexta onderstaande tweet. 

We lezen: ‘Israël toonde de wereld lichamen van 40 onthoofde Israëlische baby’s gevonden in Israëlische kibboetsen na een bloedbad door Hamasterroristen daar. Israël bracht westerse journalisten naar een plek met de lichamen van onthoofde Joodse kinderen. Luister naar wat een journalist ter plaatse erover zegt. Volgens i24 TV zijn 200 Israëli’s vermoord aangetroffen in de kibboets van Kfar Aza, die door Hamas is verwoest.’

De Israëlische landbouwnederzetting Kfar Aza bevindt zich op 1 kilometer van de Gazastrook. Het bericht wordt meer dan een half miljoen keer gezien.

Waar komt het nieuws vandaan?

Nexta baseert zich op verslaggeving van de Israëlische nieuwszender i24. Op 10 oktober tweet de zender een verslag van correspondente Nicole Zedeck vanuit Kfar Afza. De journaliste is duidelijk geëmotioneerd. Op 1:36 horen we haar zeggen dat er ‘veertig baby’s op brancards werden weggebracht’.

Op 2:01 wordt Zedeck door de studiojournalist gevraagd of er echt sprake is van 40 dode baby’s. ‘Dat is wat de commandant me vertelde’, zegt ze. ‘Het totale aantal doden is nog niet vastgesteld.’ 

De video werd bijna 23 miljoen keer bekeken, en werd geretweet door het officiële Twitteraccount van de staat Israël, met als bijschrift ‘Veertig baby’s vermoord.’

In een ander fragment herhaalt ze op 1:29 dezelfde bewering. ‘Een van de commandanten zei me dat er minstens 40 baby’s waren vermoord. Sommige werd het hoofd afgehakt. Hij zei me dat hij nog nooit zulke wreedheden heeft gezien.’ De journaliste heeft de informatie dus van een legercommandant, en heeft de lichamen zelf niet gezien.

Ook postte i24 een kort interviewfragment met een militair. Daarin horen we de man het volgende zeggen: ‘We zijn van deur tot deur gegaan. We hebben veel terroristen gedood. We zijn sterker dan hen. We zijn agressief, ze zijn heel slecht. Ze hakten hoofden van baby’s af, van vrouwen. Maar we zijn sterker dan hen.’ 

In deze fragmenten spreekt behalve de journaliste niemand over veertig onthoofde baby’s. Het is dus mogelijk dat Nexta het cijfer van de 40 vermoorde baby’s koppelde aan de getuigenis van de militair over de onthoofde baby’s.

In een tweet die Zedeck postte na haar verslaggeving, maakt ze opnieuw melding van 40 vermoorde baby’s, niet van 40 onthoofde baby’s.

Geen officiële bevestiging

Het cijfer van de 40 dode baby’s komt enkel van Zedeck. Ondertussen heeft geen enkele officiële Israëlische instantie het cijfer bevestigd, noch bevestigd dat de baby’s werden onthoofd.

In een tweet, gepost op dinsdagavond 10 oktober, verklaarde het Turkse persagentschap Anadolu dat het Israëlische leger ‘aan Anadolu heeft verteld dat het geen informatie heeft die de beschuldigingen van het onthoofden van baby’s door Hamas bevestigt’.

Ook de Israëlische krant Haaretz publiceerde dinsdagavond een artikel dat bevestigde dat er een groot bloedbad had plaatsgevonden, maar dat er nog geen officieel slachtoffercijfer was. ‘Het lokaliseren en wegnemen van de lichamen begon pas op dinsdagmiddag en zal nog vele uren en dagen duren’, lezen we in het artikel. Er is nergens sprake van veertig onthoofde baby’s of kinderen.

Journalisten van de Amerikaanse website Business Insider spraken met een woordvoerder van het Israëlische leger. De woordvoerder, majoor Nir Dinar, zei dat er dode baby’s waren aangetroffen, en dat sommige ervan onthoofd waren. Exacte cijfers gaf de majoor echter niet. ‘Insider was niet in staat om onafhankelijk te bevestigen wat er was gevonden, maar Israëlische media hebben de bewering ook gemeld. Het nieuws zouden ze hebben van de soldaten, lezen we verder in het stuk. De woordvoerder zelf had geen beelden of video’s gezien van de slachtoffers. ‘Maar soldaten daar hebben het me verteld’, verklaarde hij aan Insider.

Fotojournalist Oren Ziv bezocht Kfar Aza ook, en kreeg evenmin bevestiging over het nieuws van de veertig onthoofde baby’s. ‘Soldaten die ik gisteren sprak in Kfar Aza zeiden niets over onthoofde baby’s.’ Ook de woordvoerder van het leger kon het nieuws niet bevestigen aan Ziv. Dat lezen we in een Twitterdraadje dat Ziv op 11 oktober postte.

In een nieuwsuitzending zegt de Britse zender Sky News het bericht niet te hebben gebracht omdat de journalisten van de zender het nieuws van de onthoofde baby’s niet hebben kunnen verifiëren. ‘We hebben het Israëlische leger driemaal om bevestiging gevraagd, maar hebben die niet gekregen’, zegt de presentatrice. ‘Dat er kinderen en vrouwen vermoord zijn, staat vast.’

Via het International Factchecking Network vroeg Knack naar verdere uitleg. Een woordvoerder van het Israëlische leger bevestigde dat er heel jonge kinderen onder de slachtoffers zijn. Over hoeveel slachtoffers het gaat, en of er sprake is van onthoofdingen kon de woordvoerder niet bevestigen.