Factcheck: niet alle bacteriën groeien beter op synthetische stoffen

‘Bacteriën groeien 2000 keer sneller in synthetisch textiel dan op katoen’, zo lazen we in Het Nieuwsblad. Maar uit onderzoek blijkt dat enkel bepaalde bacteriën, die storende geuren veroorzaken, beter groeien op synthetische stoffen. We beoordelen de stelling als eerder onwaar.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In Het Nieuwsblad lazen we in de weekendrubriek ‘Huishoudexpert’, waarin de Nederlandse Zamarra Kok concrete tips voor het huishouden geeft, een artikel met als kop ‘Dag zweet: zo hou je geur en vlekken van transpiratie weg’. Daarin lezen we: ‘Om te beginnen kun je zweetgeur deels voorkomen door je dagelijks te wassen en kleding van natuurlijke materialen te dragen. Bacteriën groeien 2000 keer sneller in synthetisch textiel dan op katoen.’

We nemen via mail contact op met Kok. Maar ze antwoordt dat ze op vakantie is, waardoor ze ons helaas geen bronnen kan bezorgen. Zelf vinden we na een online zoektocht ook geen wetenschappelijke bronnen die deze stelling onderbouwen. Een uitspraak die wel op verschillende websites terugkeert, is dat bacteriegroei bij synthetische stoffen 2000 keer sneller zou gaan dan bij Tencel, een merk van lyocell, een kunstmatige vezel op basis van houtpulp. Maar daarover vinden we alleen commerciële bronnen terug.

‘De uitspraak is veel te kort door de bocht’, zegt postdoctoraal onderzoeker Chris Callewaert (UGent), die al jaren onderzoek verricht naar de microbiologie van de oksel, kledij en wasmachines in relatie tot geurontwikkeling. ‘Voor een eigen onderzoek, gepubliceerd in 2014, verzamelden we T-shirts van 26 gezonde proefpersonen die intensief gesport hadden, uit verschillende textielsoorten. Eerst werden die T-shirts in plastic zakken gestopt, die 28 uur lang in een donkere ruimte werden bewaard. Nadien werd onderzocht welke bacteriën op welke stoffen voorkwamen, en in welke hoeveelheden. Wat bleek: de meeste bacteriën groeien beter op katoen, en zeker op wol, dan op synthetische stoffen. Maar bepaalde bacteriën die storende geuren veroorzaken, zoals micrococci, groeien beter op synthetische stoffen. Dat komt omdat die bacteriën lipofiel zijn: ze houden meer van vet dan van water. En vetten kunnen zich beter hechten aan synthetische materialen dan aan natuurlijke katoenvezels, die op hun beurt beter water absorberen.’

Specifieke bacteriën, die meer voorkomen op synthetische stoffen, zijn dus een belangrijke reden waarom die stoffen sneller onaangenaam gaan ruiken wanneer je erin zweet. ‘Maar er is nog een andere oorzaak voor geurtjes’, vervolgt Callewaert. ‘De vetten die zich hechten aan het synthetische materiaal, worden niet allemaal even goed afgebroken door wasmiddelen. Zo kunnen bij T-shirts na verloop van tijd gele vlekken ontstaan onder de oksels, die niet meer verdwijnen. Als die in contact komen met water of zweet, kunnen ze opnieuw onaangename geuren vrijgeven. Sowieso is het een goed idee om regelmatig te wassen op 60° of meer, want die temperatuur is minimaal nodig om bacteriën te doden. Ook een “onderhoudswas”, waarbij je de wasmachine af en toe leeg laat draaien op hoge temperaturen, met waspoeder, soda en azijn, is een goed plan: zo verwijder je de biofilm van bacteriën op inwendige delen van de wasmachine. Als dat nooit gebeurt, kan je was na verloop van tijd al met een geurtje uit de machine komen.’