Factcheck: neen, de Amerikaanse overheid betaalde geen miljoenen aan persagentschap Reuters

Tesla- en X-baas Elon Musk stelt dat de Amerikaanse overheid een miljoenencontract had lopen met persagentschap Reuters voor ‘grootschalige sociale misleiding’. Maar het contract, dat tijdens de eerste ambtstermijn van Trump werd afgesloten, werd niet met persagentschap Reuters afgesloten, maar met Thomson Reuters Special Services (TRSS). Bovendien werd TRSS niet ingehuurd om op grote schaal mensen te misleiden, maar om sociale misleidingoperaties tegen te gaan. 

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 13 februari retweet Tesla- en X-baas Elon Musk een tweet waarin staat dat het Amerikaans ministerie van Defensie 9 miljoen dollar heeft betaald aan Reuters voor een ‘social engeneering’-programma. In de tweet schrijft Musk dat ‘Reuters miljoenen dollars werd betaald door de Amerikaanse overheid voor ‘grootschalige sociale misleiding’. Dat staat letterlijk zo op de bestelbon! Totale oplichterij. Gewoon wow.’

De tweet is al ruim 34 miljoen keer bekeken. Ook Nederlandstalige X-gebruikers delen de tweet.

Volgens Elon Musk, en de originele tweet die hij opnieuw deelde, zou het gaan om persagentschap Reuters. 

Klopt het dat de Amerikaanse overheid een contract had lopen met persagentschap Reuters?

We bekijken de screenshot die fungeert als bewijs van de overeenkomst.

Bij de ontvanger van de overeenkomst lezen we ‘Thomson Reuters Special Services LLC’, met daaronder het adres van het bedrijf. We googelen de naam en komen zo terecht op hun website. We lezen dat Thomas Reuters Special Services een bedrijf is dat ‘datagestuurde oplossingen’ aanlevert aan onder andere privébedrijven en de federale overheid. Ze geven onder meer aan te werken tegen cyberaanvallen, waarbij sociale misleidingstactieken worden gebruikt.

CNN nam contact op met Steve Rubley, de ceo van Thomson Reuters Special Services. In ee n reactie gaf Rubley aan dat er in ‘recente openbare discussies een onjuist beeld werd geschetst van de aard van de activiteiten tussen TRSS en het ministerie van Defensie.’ Nog volgens Rubley werd Reuters News ten onrechte verward met TRSS, dat een aparte juridische entiteit is, met een eigen raad van bestuur en onafhankelijk van Reuters News opereert.

Rubley gaf verder nog uitleg over de aard van de samenwerking: ‘TRSS levert al tientallen jaren software en informatiediensten aan Amerikaanse overheidsinstanties van opeenvolgende regeringen om te helpen bij het detecteren en voorkomen van fraude, het ondersteunen van de openbare veiligheid en het bevorderen van justitie.’

In een video op hun website wordt uitgelegd wat Thomson Reuters Special Services precies doet: 

Het gaat dus niet, in tegenstelling tot wat Musk en andere socialemediagebruikers beweren, over Reuters News, het persagentschap. Reuters News maakt wel deel uit van Thomson Reuters, een multinationaal bedrijf dat actief is in verschillende industrieën.

Verder beweert Musk ook dat DOGE, het Amerikaanse departement voor Overheidsefficiëntie dat hij leidt, het contract zou hebben ‘ontdekt’. Dat klopt niet, de overeenkomst tussen het ministerie van Defensie en TRSS was al die tijd beschikbaar op de website HigherGov, waar de openbare aanbestedingen van de Amerikaanse overheid kunnen worden geraadpleegd.

In de omschrijving van het overheidscontract lezen we ‘Bescherming tegen actieve social engineering (ASED) en grootschalige sociale misleiding (LSD)’. 

Op de website van DARPA, een onderafdeling van het Amerikaanse ministerie van Defensie dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van militaire technologie, lezen we waar ‘Active social engineering defense’ (ASED) voor staat: ‘Social engineering’-operaties bestaan uit aanvallen die mensen proberen te misleiden of ‘engineeren’ om bepaalde acties uit te voeren, zoals het klikken op malware-links of om gevoelige informatie prijs te geven. ‘

Nog op de site lezen we dat DARPA op zoek was naar manieren om zulke aanvallen te onderscheppen aan de hand van ASED, dat ‘zal bemiddelen in de communicatie tussen gebruikers en potentiële aanvallers, met bots die actief aanvallen detecteren en onderzoeken coördineren om de identiteit van de aanvaller te achterhalen.’

Drew Harwell, techjournalist van The Washington Post debunkte de tweet van Musk.

Bovendien werd de overeenkomst afgesloten op 28 september 2018, toen Trump bezig was aan zijn eerste ambtstermijn.

De tweet van Musk staat vooralsnog online, zonder community note.