Factcheck: nee, video toont geen geweld tegen een Jood in ‘Duitsland anno 2021’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Vlaams Parlementslid Filip Dewinter (Vlaams Belang) deelt op Twitter een video waarin een Jood een schop krijgt van een voorbijganger. Volgens Dewinter zijn het beelden ‘uit Duitsland anno 2021’. Dat klopt niet. Het zijn beelden uit de Russische hoofdstad Moskou die minstens drie jaar oud zijn.

Op 30 mei plaatst Vlaams Parlementslid Filip Dewinter (Vlaams Belang) een video op Twitter. Daarin zien we dat een man in traditionele Joodse klederdracht een schop krijgt van een voorbijganger. Volgens Dewinter zien we ‘beelden uit Duitsland anno 2021’. De tweet van Dewinter wordt 114 keer gedeeld. De video is afkomstig van een andere account en wordt in totaal meer dan 380.000 keer bekeken.

We proberen de oorspronkelijke context van de beelden te achterhalen. Daarvoor laden we een screenshot van de video op bij de Russische zoekmachine Yandex. Zo komen we uit bij oudere versies van de video op verschillende platformen.

Zo vinden we de video terug op verschillende Instagrampagina’s, op YouTube en op de Russische sociale netwerksite VKontakte. Het gaat steeds om versies met cyrillische bijschriften of een verwijzing naar Tsjetsjenië. Bijna alle video’s hebben een uploaddatum in de zomer van 2017. Dit doet vermoeden dat het niet om beelden uit 2021 gaat.

De beelden doken ook op in een Zwitserse Telegramgroep in 2020. De site bajour.ch kon toen echter niet achterhalen of de beelden afkomstig waren uit de Zwitserse stad Bazel of niet. Op de site actualic.co.il illustreert een screenshot van de video ook een artikel in het Hebreeuws over ‘antisemitische pesterijen in heel Duitsland’.

In de verschillende versies van de video horen we Russisch spreken. Daarom tonen we de beelden aan iemand die die taal machtig is. Een man achter de camera zegt in het Russisch: ‘Onze maat besloot even een show op te voeren.’

De video die Dewinter deelde, duurt 9 seconden en heeft een vierkant formaat (links). Een oudere versie op VKontakte duurt 25 seconden, is langwerpig en toont iets meer van de omgeving (rechts).

Op het langwerpige beeld zien we een grote rode cyrillische hoofdletter ‘D’ boven een deur. Het gebruik van cyrillisch schrift in het straatbeeld doet vermoeden dat de beelden niet in Duitsland werden opgenomen.

Een andere visuele aanwijzing is een poster met daarop het woord ‘ART’ links van het slachtoffer. De rest van de affiche is moeilijk leesbaar.

Zoekacties met ‘ART’ in een Russische context leveren echter niets op. Na een oproep op Twitter ontcijfert iemand dat er onder ‘ART’ de tekst ‘Fitness One’ staat. Dat blijkt een inmiddels gesloten fitnessclub in Moskou te zijn. Wanneer we het logo van die fitnessclub vergelijken met de affiche, blijken die overeen te komen (rode kaders).

Een andere Twittergebruiker zoekt de locatie van de gesloten fitnessclub via Google Streetview. Die blijkt overeen te komen met enkele visuele elementen in de video. Al heeft de fitnessclub intussen blijkbaar plaats gemaakt voor een fastfoodketen.

https://twitter.com/gerthuskens/status/1399406878845775872Gert Huskenshttps://twitter.com/gerthuskens

Met behulp van dé tip van @Sebastiaanvs denk ik dat ik de locatie gevonden heb! 7 Bagrationovskiy Proyezd, in Moskou. De letter klopt, het groene perkje en de trapjes ook én het is de voormalige locatie van Фитнес-клуб FITNESS ONE ART! Te veel om toeval te zijn toch. https://t.co/PREaxoQUUe pic.twitter.com/FPl2uAzuPd

— Gert Huskens (@gerthuskens) May 31, 2021

We vergelijken Google Streetview (links) met de video (rechts). De grote ‘D’ blijkt de laatste letter van het Russisch voor uitgang (‘vchod‘, gele kaders) te zijn. Ook een lantaarnpaal (paarse kaders) en de tredes (lichtblauwe kaders) komen overeen.

Het incident vond dus met zekerheid plaats in de straat Bagrationovskiy Proyezd in Moskou. Google Streetview kan ons ook een indicatie geven van wanneer de beelden werden gefilmd. Google maakte namelijk op verschillende tijdstippen beelden in die straat.

Wanneer we teruggaan naar hoe de straat eruitzag in juni 2017, zien we de affiche van het fitnesscentrum (gele kaders) en een cijfer 5 op een lantaarnpaal (rode kaders), zoals we die ook zien in de onderzochte video (uitsnijding).

Zowel de affiche van het fitnesscentrum als het cijfer (de lantaarnpaal werd overschilderd) ontbreken in versies vanaf juni 2018. Gecombineerd met de uploaddata van de verschillende video’s in 2017 doet ons dat besluiten dat we een video zien uit 2017, of alleszins van voor juni 2018.

We melden aan Filip Dewinter dat het om oude beelden uit Moskou gaat en niet om beelden uit ‘Duitsland anno 2021’. Dewinter reageert per mail: ‘Uit de informatie die mij werd verstrekt zouden de beelden recent zijn en afkomstig zijn uit Duitsland. Anderen beweren dat de beelden uit Moskou afkomstig zouden zijn. Indien dit bevestigd wordt door concreet bewijs en/of door neutrale derden zal ik uiteraard mijn tweet verwijderen.’

Filip Dewinter verwijderde het Twitterbericht na de publicatie van deze factcheck. Een rechtzetting kwam er niet.*