Factcheck: nee, vanaf 1 september ben je in Israël niet ‘ongevaccineerd’ na twee dosissen

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Israël past zijn regelgeving voor het coronapaspoort aan. Daarover bestaat online misinformatie. Zo klopt het niet dat wie al tweemaal werd gevaccineerd plots zijn Green Pass zal verliezen. Bovendien gaat de nieuwe regelgeving pas vanaf 1 oktober in, en niet vroeger zoals foutief wordt beweerd.

Op 31 augustus plaatst de Facebookpagina ‘Wat je niet ziet op TV’ (19.000 volgers) volgend bericht online: ‘[…] In Israël zal je “coronapasje” alleen geldig zijn als je de 3e prik heb gehad. [… ] Iedereen met 2 prikken valt dan onder het kopje “ongevaccineerd”.’ In het bericht wordt verwezen naar een Twitterbericht met een video en een screenshot van een ander Twitterbericht.

De post op Facebook wordt 46 keer gedeeld en 11.800 mensen zien hem zo op hun tijdlijn passeren.

We bekijken eerst het Twitterbericht waarnaar gelinkt wordt (1) en dan het screenshot (2). Vervolgens gaan we op zoek naar andere bronnen om na te gaan of de info in die bronnen klopt (3). Bedenkelijke informatie over het coronapaspoort in het buitenland, zoals Israël, wordt door vaccintegenstanders in Nederland en België gebruikt als argument om vaccins en het covid safe ticket af te wijzen.

1) Link naar Twitterbericht

Het twitterbericht waarnaar wordt gelinkt is een Nederlandstalige oproep om het ‘vaccinatiepaspoort’ af te wijzen en werd al meer dan 900 keer gedeeld. Het bericht bevat een videofragment uit The HighWire dat al 51.000 keer werd bekeken. The HighWire is een online show van de Amerikaan Del Bigtree, die volgens Business Insider behoort ’tot de belangrijkste anti-vaccinatie influencers’. Hij werd verbannen van Facebook en Youtube voor het verspreiden van misinformatie over corona.

In het videofragment uit The Highwire wordt het Israëlische vaccinatiepaspoort – de Green Pass – besproken. Daarbij komt ook een artikel van de online tabloid The Daily Beast in beeld met als titel: ‘ Crisis in ultragevaccineerd Israël is een ferme waarschuwing voor Amerika’. De auteur van het artikel blijkt een zekere Noga Tarnopolsky (rood kader, onthou die naam).

Het artikel van 24 augustus staat inderdaad online op de site van The Daily Beast. Eén quote wordt in de video uit het artikel gelicht: ‘Vanaf deze week zullen alle Israëli’s ouder dan 30 jaar in aanmerking komen voor een boostervaccin (de derde prik om de immuniteit verder te verhogen, nvdr.). Tegen het einde van de maand zullen ze naar verwachting universeel beschikbaar zijn voor iedereen ouder dan 12 jaar die vijf maanden of langer geleden zijn tweede vaccinatie heeft gekregen. Israël zal dan zijn Green Pass aanpassen en die enkel nog toekennen aan de drievoudig gevaccineerden.’

Die quote (zie hieronder) vinden we ook terug in het artikel op The Daily Beast van Noga Tarnopolsky.

2) Screenshot van een tweet

De post op Facebook bevat ook onderstaand screenshot van een Twitterbericht. De afzender is echter niet zichtbaar op het screenshot.

We laden de afbeelding op in de zoekmachine Microsoft Bing. Die zoekmachine kan tekst op afbeeldingen lezen. Dat is handig, want zo kunnen we die tekst kopiëren en zoeken of we het oorspronkelijke Twitterbericht terugvinden.

We kopiëren die tekst, googelen die en het eerste zoekresultaat blijkt een bericht op Twitter te zijn.

De oorspronkelijke tweet kwam online op 29 augustus en werd meer dan 15.000 keer gedeeld. De weergave van het screenshot blijkt accuraat. De tekst op het screenshot en de tweet is (vertaald uit het Engels): ‘Breaking: Israël beschouwt mensen die twee vaccins (Pfizer of BioNTech) kregen niet langer als “gevaccineerd”. Vanaf 1 september zullen alleen mensen die driemaal gevaccineerd zijn beschouwd worden als immuun.’

Auteur van deze tweet blijkt dezelfde Noga Tarnopolsky die het artikel op The Daily Beast schreef. De info over de vernieuwing van de Israëlische Green Pass komt dus tweemaal van dezelfde bron. Maar klopt die info ook?

3) Andere bronnen zoeken

We nemen contact op met de Israëlische journalist Uria Bar-Meir van de erkende Israëlische factcheckorganisatie The Whistle. ‘Dat Twitterbericht is niet accuraat’, zegt Bar-Meir. ‘Ten eerste begint de nieuwe regelgeving over de Green Pass niet op 1 september, maar pas op 1 oktober. Belangrijker is echter dat een persoon die twee dosissen van het vaccin heeft gekregen, beschouwd blijft als “gevaccineerd” tot zes maanden nadat die tweede prik is gezet.’

‘Alleen de mensen die hun tweede dosis meer dan zes maanden geleden ontvingen en die nog geen derde dosis kregen, zullen dus geen Green Pass meer hebben. De Green Pass vervalt ook na een derde dosis na zes maanden.’

Bar-Meir verwijst als bron naar een informatiepagina van de Israëlische publieke gezondheidsdienst Clalit. Dezelfde info vinden we ook terug op de site van het Israëlische ministerie van Gezondheid.

De Green Pass is overigens niet alleen verkrijgbaar voor gevaccineerden. Mensen die genezen zijn van covid-19 kunnen ook voor zes maanden een Green Pass krijgen. Min-twaalfjarigen die een negatieve PCR-test kunnen voorleggen, hebben voor zeven dagen een geldige Green Pass.

De reden voor de vernieuwde regels over de Israëlische Green Pass is dat Israël de laatste tijd weer veel besmettingen registreert: in verhouding tot het bevolkingsaantal, is het land momenteel een van de koplopers in de wereld, schreef Knack op 1 september..

Het hoge aantal recente besmettingen in Israël is te wijten aan de zeer besmettelijke deltavariant en aan het feit dat de huidige coronavaccins ontworpen zijn tegen de oorspronkelijke variant. Een tweede oorzaak van de stijging is het feit dat ‘nog maar’ 60 procent van de bevolking volledig is gevaccineerd, waardoor het virus nog steeds de kans krijgt om vrij te bewegen.