Factcheck: Nee, vaccins bevatten geen ontsmettingsmiddel

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een Oost-Vlaamse ’therapeut’ verspreidt valse informatie op zijn Facebookpagina. Hij beweert dat vaccins voor jonge kinderen ontsmettingsmiddel bevatten en dat zonlicht zou werken tegen covid-19. Dat ‘middel tegen corona’ opperde Donald Trump eerder al.

Op 24 april suggereerde de Amerikaanse president Donald Trump het gebruik van ultravioletlicht en het injecteren van ontsmettingsmiddel in de strijd tegen covid-19. De medische wereld reageerde meteen fel op die dubieuze uitspraken. Die methodes werken niet en zijn zelfs schadelijk voor het menselijk lichaam.

Nu blijkt dat die gecontesteerde uitspraken van Trump in Vlaanderen zijn opgepikt door tegenstanders van vaccinaties. Zo postte een Oost-Vlaamse ’therapeut’, die zichzelf The Healthman noemt, op 3 mei een bericht op Facebook waarin hij Trumps beweringen koppelt aan een pleidooi tegen vaccins. Het bericht werd 360 keer gedeeld en bereikte zo meer dan 40.000 mensen.

Lees verder onder de afbeelding

‘Onze Amerikaanse vriend Trump heeft […] op sublieme wijze […] de hele farmaceutische investeringsmaatschappij een hak gezet’, begint hij zijn betoog. ‘Zijn uitspraak om zonlicht te gebruiken bij corona-infectie is volledig juist en wetenschappelijk bewezen.’

Enig wetenschappelijk bewijs dat zonlicht zou werken tegen een corona-infectie is onbestaande. Wel bestaat er onderzoek naar de invloed van zonlicht op de verspreiding van het virus. In een Amerikaans labo werd aangetoond dat SARS-CoV-2 niet zo lang overleeft op bepaalde oppervlaktes na langdurig blootstelling aan zonlicht. Deze studie doorstond nog geen peer review.

Zonlicht gebruiken tegen covid-19 is bij mensen zinloos en zelfs gevaarlijk. Het lichaam ‘ontsmetten’ met zonlicht kan namelijk de kans op huidkanker verhogen. Als je al besmet bent, zit het virus in je lichaam en kan geen enkele hoeveelheid ultravioletlicht enige impact hebben.

Aluminiumhydroxide

‘The Healthman’ gaat in zijn bericht ook in op Trumps uitspraak over het injecteren van ontsmettingsmiddel in het lichaam. De Oost-Vlaming is het eens met de volledige medische wereld, dat het gevaarlijk is om ontsmettingsmiddel in het longweefsel in te brengen. Maar hij beweert ook dat ‘precies dezelfde ontsmettingsmiddelen’ gebruikt worden in vaccins voor kinderen.

‘In vaccins zitten geen ontsmettingsmiddelen’, zegt Corinne Vandermeulen, vaccinologe aan de KU Leuven. ‘Er bestaan twee types vaccins. Beide bevatten een vorm van het virus of de bacterie die ze bestrijden om je lichaam immuun te maken tegen een besmetting.’

‘Het eerste type is de levend-afgezwakte vaccins’, zegt Vandermeulen. ‘Die bevatten een zwakkere vorm van het virus. Als je die toedient, zal het zwakke virus zich een beetje vermenigvuldigen in het lichaam, waardoor dat ook antilichamen aanmaakt.’

‘Het tweede type vaccins gebruikt een dode vorm van het te bestrijden virus, of slechts bepaalde stukjes van een microbe die belangrijk zijn om een bescherming op te bouwen. Sommige vaccins kunnen in dat geval ook een hulpstof bevatten. Die stof zorgt ervoor dat je immuunsysteem beter reageert en het vaccin beter aanslaat. Aluminiumhydroxide is bijvoorbeeld zo’n veilige hulpstof die we al meer dan vijftig jaar gebruiken. Als je reageert op een vaccin kun je lokaal wat pijn voelen en kan er eventueel een zwelling ontstaan, maar dat laatste is eerder uitzonderlijk.’

Ontsmettingsmiddel wordt in vaccins nooit gebruikt, maar een vaccin kan wel heel kleine sporen antibiotica bevatten. ‘Bij de productie van vaccins gebruikt men soms antibiotica om te vermijden dat andere bacteriën in het vaccin zouden komen’, zegt Vandermeulen. ‘Mocht dat gebeuren, dan zou je iemand besmetten met een vaccin. Antibiotica tijdens het productieproces zorgen er dus voor dat de vaccins veilig zijn. In het vaccin dat je krijgt toegediend, zitten alleen nog sporen van het antibioticum.’

De volledige samenstelling van een specifiek vaccin kun je trouwens online nagaan op de website van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddel en Gezondheidsproducten. Je moet wel eerst de specifieke naam van een vaccin weten en intypen. Voor het vaccin tegen difterie, tetanus, kinkhoest en polio is dat bijvoorbeeld ’tetravac‘.

Robuust immuunsysteem

Volgens ‘The Healthman’ worden de ‘vaccinaties met ontsmettingsmiddelen’ toegediend aan kinderen waarvan ‘de immuniteit nog niet is ontwikkeld’.

Lees verder onder de afbeelding

Het klopt dat jonge kinderen waarvan het immuunsysteem nog niet volledig is ontwikkeld, al vaccins krijgen toegediend. ‘Het rijpingsproces van het immuunsysteem duurt ongeveer twee jaar vanaf de geboorte,’ zegt Vandermeulen, ‘maar het immuunsysteem van zuigelingen is al zeer robuust. Een baby komt uit de steriele omgeving van de moederbuik meteen in een wereld vol microben als het wordt vastgepakt door ouders en familie. Dat is goed zo, want dat helpt het immuunsysteem ontwikkelen.’

‘Het immuunsysteem van kinderen die jonger zijn dan twee jaar, kan vaccins aan. Soms hebben ze na toediening wat lichte koorts of een loopneus, maar hun immuunsysteem is robuust genoeg. We gebruiken grotendeels dezelfde vaccins als bij volwassenen, maar in andere dosissen. Bij hepatitis-A of -B is die dosis lager, bij tetanus hoger. Vaccins zijn echt maatwerk.’