Factcheck: nee, The Simpsons voorspelden de uitbraak van de apenpokken niet

Online circuleren afbeeldingen die uit de televisieserie The Simpsons lijken te komen. Op de afbeeldingen heeft Homer Simpson huiduitslag en zit hij naast een aap in de zetel. Volgens socialemediagebruikers zou de serie daarmee de uitbraak van apenpokken hebben voorspeld. De afbeeldingen zijn echt, maar ze komen uit twee verschillende The Simpsons-episodes. Van apenpokken is daarin geen sprake. 

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Online circuleren twee afbeeldingen uit tekenfilmreeks The Simpsons, die moeten bewijzen dat de reeks de uitbraak van apenpokken heeft voorspeld. Op de ene afbeelding zit hoofdpersonage Homer Simpson in een zetel naast een aap bier te drinken. In de tweede afbeelding is Homer in onderbroek met huiduitslag te zien. ‘Even The Simpsons gekeken wat de vrijmetselarij-elite nu weer uit het laboratorium heeft laten ontsnappen. Krijg de apenpokken!’, lezen we in een tweet. Op sociale media zijn er ook posts uit 2022 terug te vinden, die dezelfde claim maken.

Mpox, de wetenschappelijke naam voor apenpokken, is al tientallen jaren bekend inverschillende Afrikaanse landen, maar uitbraken van de ziekte bleven beperkt. In 2022 vond er een wereldwijde uitbraak plaats van een variant die via seksueel contact werd overgedragen. Eind 2023 volgde een nieuwe uitbraak van een andere variant, die van mens tot mens kan overgedragen worden door langdurig huidcontact. De Wereldgezondheidsorganisatie riep op 14 augustus 2024 de internationale gezondheidsnoodtoestand uit door die laatste virusuitbraak. 

Dat The Simpsons grote nieuwsgebeurtenissen zouden voorspellen, is een veelvoorkomende stelling. Zo zou de reeks de coronapandemie en de aanslagen van 9/11 in de VS hebben voorspeld. Dat lezen we in een artikel van de Amerikaanse Ohio State University. 

Dat televisieprogramma’s voorspellende krachten worden toegedicht, wordt ook wel ‘predictive programming’ (‘voorspellend programmeren’) genoemd. Volgens de auteurs van het artikel op de site van de Amerikaanse Ohio State University is predictive programming ‘de theorie dat de regering of andere hooggeplaatsten fictiefilms of boeken gebruiken (…) om de bevolking geplande toekomstige gebeurtenissen beter te laten aanvaarden.’

Een van de bekendste claims is dat de makers van The Simpsons de eerste presidentskandidatuur van Trump, voor de verkiezingen van 2016 zouden hebben voorspeld. Het Simpsons-fragment dat die stelling moest bewijzen, zou al in 2002 uitgezonden zijn. Maar dat klopt niet. Het fragment werd pas in juli 2015 online geplaatst, als onderdeel van een promotievideo. Toen had Trump zijn kandidatuur al aangekondigd. Dat lezen we bij de Amerikaanse factcheckorganisatie Snopes, die een aantal foutieve claims over The Simpsons oplijstte.

Klopt het dat The Simpsons de uitbraak van apenpokken voorspelde?

We googelen ‘The Simpsons monkeypox’ en komen zo terecht op een factcheck van persagentschap Reuters, die in 2022 werd gepubliceerd. Beide beelden zijn echt, maar komen uit twee verschillende Simpsons-afleveringen.

Het beeld van Homer met de aap komt uit de aflevering ‘Girly Edition’, aflevering 21 van het negende seizoen. Daarin adopteert Homer een aap, maar van apenpokken is er geen sprake.

Het tweede beeld van Homer met huiduitslag, komt uit aflevering 3 van seizoen 17, met de naam ‘Milhouse of sand and fog’, uit 2005. In de aflevering krijgt Homer waterpokken, nadat zijn dochter Maggie de ziekte had opgelopen. Ook in die aflevering komen apenpokken niet ter sprake.