Factcheck: nee, Pfizer zegt niet dat zijn coronavaccin niet veilig en effectief zou zijn

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media wordt een screenshot gedeeld waaruit zou blijken dat het Pfizer/BioNTech-coronavaccin niet effectief en veilig genoeg zou zijn om een permanente goedkeuring te krijgen. Het screenshot komt uit een – verkeerd begrepen – document van BioNTech voor investeerders, waarin het bedrijf alle mogelijke investeringsrisico’s moet opsommen en om juridische redenen extra voorzichtig moet zijn. 

Op 26 april verschijnt wordt onderstaande tweet gepubliceerd (hier gearchiveerd).

‘Pfizer geeft aan dat de covid-19-prik niet effectief en veilig genoeg is om permanente goedkeuring te krijgen’, stelt de auteur van de tweet, die er een screenshot bij plaatst uit een document van BioNTech. De paragraaf die de twitteraar daarin heeft aangestipt luidt: 

‘Het zou kunnen dat we niet voldoende de effectiviteit en veiligheid kunnen aantonen van ons covid-19-vaccin en/of vaccins tegen covidvarianten om een permanente goedkeuring te krijgen in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, de Europese Unie en andere landen waar het vaccin een voorwaardelijke goedkeuring of een toelating voor het gebruik in noodsituaties heeft gekregen.’

Ook op Facebook wordt het document gedeeld. Vaccinsceptici zien er het bewijs in voor hun overtuiging dat we werden ‘voorgelogen’ over de vaccins.

Wat voor document is dit?

We vinden het bewuste document, dat 700 pagina’s telt, terug op de investeerderssectie van de website van BioNTech. Het gaat om het jaarlijkse investeerdersrapport van het bedrijf voor het jaar 2021 voor de Securities and Exchange Commission (SEC), de Amerikaanse beurswaakhond. 

Een zogenaamde ’SEC Filing’ is bedoeld om investeerders informatie te verschaffen over de voortgang van bepaalde projecten en mogelijke investeringen. In zo’n investeerdersrapport worden alle mogelijke (investerings)risico’s opgelijst en besproken.

In het geval van BioNTech ging dat voor 2021 bijvoorbeeld over hoe lang de nood aan coronavaccins zal blijven bestaan, of over de vraag in hoeverre landen in staat zijn het vaccin op een correcte manier te stockeren. Ook de vraag of er andere, betere of meer gebruiksvriendelijke vaccins tegen covid-19 op de markt zullen komen, heeft een invloed op het investeringsrisico. Dat de farmaceut er niet in zou slagen zijn vaccin aan te passen aan nieuwe covid-19-varianten, vormt een ander investeringsrisico. 

Ook het eventueel niet krijgen van een permanente goedkeuring, is een van de mogelijke investeringsrisico’s. De passage uit de tweet staat op pagina 6, onder de titel ‘risk factors’. Hier wordt uitgelegd dat de farmaceutische sector gevoelig is voor risico’s, en dat potentiële investeerders daarmee rekening moeten houden. 

De passage die in de tweet was aangestipt vinden we hier terug als derde punt: ‘Het zou kunnen dat we niet voldoende de effectiviteit en veiligheid kunnen aantonen van ons covid-19-vaccin of vaccins tegen covidvarianten om een permanente goedkeuring te krijgen in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, de Europese Unie en andere landen waar het vaccin een voorwaardelijke goedkeuring of een toelating voor het gebruik in noodsituaties heeft gekregen.’

Definitieve goedkeuring
In het rapport wordt er echter ook op gewezen dat het coronavaccin van Pfizer/BioNTech in augustus 2021 al een definitieve goedkeuring heeft gekregen in de Verenigde Staten. In de EU is het vaccin nog voorwaardelijk goedgekeurd. 

Uit de gemarkeerde passage kan dus niet de conclusie worden getrokken dat het coronavaccin van Pfizer/BioNTech geen permanente goedkeuring zou krijgen. Het enige wat we hieruit kunnen afleiden, is dat BioNTech bijzonder voorzichtig is met zijn uitspraken, kwestie van zich juridisch in te dekken tegen mogelijke aansprakelijkheidsclaims over verwachte maar niet gerealiseerde winsten. Dat legde het Duitse persagentschap Dpa eerder al uit in een factcheck.