Factcheck: nee, onze staatsschuld stijgt niet met 507 euro per seconde

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘Onze staatsschuld stijgt met 507 euro per seconde.’ Dat zei Filip Dewinter onlangs in een interview in De Krant van West-Vlaanderen. Maar het klopt niet.

In een zomerinterview met De Krant van West-Vlaanderen vertelt Vlaams Parlementslid Filip Dewinter (Vlaams Belang) dat hij pleit voor een economische unie met onze noorderburen. ‘Nederland kent een belastingdruk van 39 procent. Zijn staatsschuld daalt met 350 euro per seconde. Onze belastingdruk is 55 procent en onze staatsschuld stijgt met 507 euro per seconde.’ Als we Dewinter opbellen, vertelt hij dat zijn studiedienst het cijfer heeft gevonden op de website www.staatsschuldmeter.be. Op die website staat inderdaad een ‘optelklok’ die de staatsschuld per seconde weergeeft in acht landen, waaronder België en Nederland. Maar nergens is te vinden op welke cijfers of onderzoeken de auteurs zich baseren. Meer nog: er vallen überhaupt geen auteurs of contactgegevens te bespeuren.

‘Zo’n bedrag per seconde is in ieder geval een nietszeggend cijfer’, zegt Jean Deboutte, directeur van het Federaal Agentschap van de Schuld. ‘Ik heb ook geen idee waarop de makers van deze website zich baseren. In de Spring 2020 Economic Forecast van de Europese Commissie worden de economische voorspellingen voor België en Nederland op een uniforme manier gemaakt, waardoor je kunt vergelijken. Voor ons land wordt een begrotingstekort van 8,9 procent van het bbp voorspeld. Het Belgische bbp wordt dit jaar geschat op 428,1 miljard euro, waardoor de staatsschuld zou stijgen met 38,1 miljard euro, wat neerkomt op 1205 euro per seconde. Dezelfde Spring Forecast voorspelt voor Nederland een begrotingstekort van 6,3 procent van het bbp, dat wordt geschat op 755 miljard euro. Dat zou dus een toename van de staatsschuld met 47,547 miljard opleveren, ofwel 1504 euro per seconde. Méér dan België dus, maar dat is voor ons zeker geen reden om victorie te kraaien. De Nederlandse economie is namelijk 75 procent groter dan de Belgische. Enkel procentuele vergelijkingen houden dus steek, een berekening per seconde totaal niet.’ Deze cijfers zijn uiteraard voorspellingen, benadrukt Deboutte. ‘Pas op het einde van het jaar zullen we weten hoe hoog de stijging precies zal zijn. En dit is natuurlijk een heel bijzonder jaar: door de coronacrisis zal in geen enkel land de staatsschuld dalen. Maar de voorbije jaren (2014-2019) is onze schuldratio gedaald met 8,4 procent, die van Nederland met 19,2 procent. Dat Nederland betere economische prestaties en schuldprestaties neerzet dan België en de meeste andere Europese landen, klopt dus. Maar de cijfers per seconde zeker niet.’

Ook hoogleraar economie Paul De Grauwe (London School of Economics) vindt zo’n berekening per seconde niet erg zinnig. ‘Er zijn verschillende schattingen over het begrotingstekort voor 2020. Naast de Spring Forecast van de Europese Commissie heb je bijvoorbeeld ook de recentste schatting van de Nationale Bank. Op 8 juni voorspelde die dat de staatsschuld dit jaar zou kunnen stijgen met 50 miljard euro. Een snelle rekensom leert dat dat neerkomt op 1585 euro per seconde. Als we de omgekeerde rekensom maken op basis van het cijfer van meneer Dewinter, dan zou de staatsschuld dit jaar slechts met bijna 16 miljard euro stijgen, wat me een forse onderschatting lijkt. Hoeveel de stijging exact zal zijn, valt onmogelijk te voorspellen. In normale tijden zit daar al een foutenmarge op, maar nu is er zo veel onzekerheid dat die waarschijnlijk erg groot zal zijn.’