Factcheck: nee, onderhoudsgeld naar buitenland sturen is geen ‘fiscale vluchtroute voor allochtonen’

Wie onderhoudsgeld stuurt naar een familielid in het buitenland, kan dat in België van zijn belastingen aftrekken, het geld daarna zelf terughalen en op die manier makkelijk belastingfraude plegen, stellen populaire Facebookposts en kettingmails. Dat klopt niet helemaal: voor de fiscale aftrek gelden strikte voorwaarden en op onderhoudsgeld dat naar het buitenland gaat, betaal je bedrijfsvoorheffing. Bovendien kan de fiscus steeds meer Belgische en buitenlandse bankrekeningen inkijken, wat de pakkans sterk verhoogt.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 3 oktober komt bij deCheckers een vraag binnen over een kettingmail. De ontvanger vraagt zich af of de inhoud wel klopt. De titel van de mail is ‘Fiscaal trucje’, en de tekst gaat als volgt:

De tekst komt ons bekend voor. Hij blijkt ook te circuleren in een oude Facebookpost die nu opnieuw gedeeld wordt.

Die post stelt dat wie onderhoudsgeld stuurt naar een familielid in het buitenland, dat in België van zijn belastingen kan aftrekken, het geld zelf kan terughalen en op die manier makkelijk belastingfraude kan plegen. In de tekst, die al in 2020 viraal ging en sindsdien gedeeld blijft worden, onder meer op Facebook, wordt de beschreven techniek een ‘fiscaal trucje’ genoemd, of een ‘fiscale vluchtroute voor allochtonen’.

Strikte voorwaarden

Maar dat klopt niet helemaal, zo bleek al uit een factcheck die Knack er in 2020 over schreef. Volgens de website van de Federale Overheidsdienst Financiën kun je 80 procent van het betaalde bedrag aan onderhoudsgeld fiscaal aftrekken. Onderhoudsgeld of alimentatie is, volgens de FOD Financiën, ‘een som geld die iemand regelmatig (bijvoorbeeld maandelijks of jaarlijks…) stort aan een verwante of (ex-)familielid (kind, ouder, ex-echtgenoot…) die niet zelf voor zijn eigen behoeften kan instaan’.

Voor die fiscale aftrek gelden wel strikte voorwaarden:

– Het onderhoudsgeld wordt betaald in uitvoering van een onderhoudsverplichting op grond van het Burgerlijk of het Gerechtelijk Wetboek of op grond van vergelijkbare buitenlandse wetgeving.

– De persoon die het onderhoudsgeld krijgt is behoeftig.

– De persoon die het onderhoudsgeld krijgt maakt geen deel uit van het gezin van de persoon die de uitkering betaalt.

– Het onderhoudsgeld wordt regelmatig betaald.

– Er zijn bewijzen dat het geld effectief betaald is.

Die voorwaarden gelden evenzeer voor wie onderhoudsgeld betaalt aan personen die in het buitenland wonen, zo lezen we op de website van de FOD Financiën.

‘Al is er één groot verschil’, benadrukte Florence Angelici, woordvoerster van de FOD Financiën in een reactie aan Knack. ‘Wie onderhoudsgeld doorstort naar het buitenland, moet daar bedrijfsvoorheffing op betalen.’ Die bedrijfsvoorheffing bedraagt 26,75 procent op 80 procent van de uitkeringen.

Aan de hand van een cijfervoorbeeld legde Jan Van Hemelen, advocaat gespecialiseerd in fiscaal recht en medewerker bij Antaxius Advocaten, in 2020 aan Knack uit dat de mogelijke opbrengst van dit soort fraude klein is, terwijl de pakkans groot is en de boetes hoog zijn.

Is er ondertussen iets veranderd ?

We nemen contact op met woordvoerder van de FOD Financiën Francis Adyns. Die bevestigt via e-mail aan Knack dat alles wat we in 2020 schreven nog actueel is, en verwijst naar de pagina op de website van de FOD Financiën die gaat over onderhoudsgeld dat inwoners van België betalen aan inwoners van andere landen.

Ook aan fiscaal advocaat Jan Van Hemelen vragen we of de informatie die hij ons toen bezorgde nog altijd actueel is. ‘In essentie klopt wat ik toen zei nog, al zijn er wel enkele interessante nuances’, laat hij via e-mail weten. ‘In 2020 was er met Marokko nog geen automatische gegevensuitwisseling en de fiscus had toen geen onbeperkte toegang tot de bankgegevens van Belgische inwoners. Marokko is eind 2019 toegetreden tot het multilateraal verdrag dat de uitwisseling van financiële gegevens mogelijk maakt, en heeft aan de OESO laten weten dat het in 2025 zal starten met de (automatische) gegevensuitwisseling. Dat wil zeggen dat, als een Belgische inwoner een rekening in Marokko opent, de Belgische fiscus daar automatisch van op de hoogte zal worden gebracht.’Daarnaast is het voor de fiscus ondertussen ook gemakkelijker geworden om de Belgische bankrekeningen in te kijken dan pakweg vijf jaar geleden, laat Van Hemelen weten. Verder stipt hij nog iets belangrijks aan wat hij in 2020 niet had toegelicht: ‘De bewijslast voor de aftrek van de onderhoudsgelden ligt bij de belastingplichtige die de aftrek wil toepassen. Bij een controle zal de fiscus dus verwachten dat de belastingplichtige met stukken aantoont dat is voldaan aan alle voorwaarden die hierboven werden opgesomd. De fiscus is daarbij streng en zal bij de minste twijfel de aftrek weigeren.’

‘Hoewel het naïef is om te stellen dat praktijken zoals in de Facebookpost niet kunnen gebeuren, blijf ik dan ook bij het standpunt dat deze vorm van fiscale fraude helemaal niet zo makkelijk is’, zegt Van Hemelen. ‘Om te beginnen is de kwestie erg zichtbaar voor de fiscus vanwege de aangiftes in de personenbelasting en de bedrijfsvoorheffing die betaald moet worden. Verder ligt de bewijslast bij de belastingplichtige en is die moeilijk in te vullen. De fiscus heeft bovendien uitgebreide controlemogelijkheden en kan zowel de Belgische als de (meeste) buitenlandse bankrekeningen vlot inkijken. En voor wie tegen de lamp loopt zijn de sancties erg zwaar.’