Factcheck: nee, migratie naar België bestaat niet voor 60 procent uit gezinshereniging

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

’60 procent van de migratiestroom is gezinshereniging’, zo stelde Theo Francken in Het Laatste Nieuws. Maar het klopt niet.

Tijdens een dubbelinterview met Tom Van Grieken (Vlaams Belang) en Theo Francken (N-VA) in Het Laatste Nieuws, vraagt Francken op zeker moment: ‘Wil je gezinshereniging schrappen?’ Van Grieken antwoordt: ‘Ik wil gezinshereniging niet compleet stoppen, wel verstrengen. En nu doe je ook alsof heel Brussel gekleurd is door gezinshereniging.’ Waarop Francken zegt: ‘Dat is 60 procent van de migratiestroom.’

Wanneer we contact opnemen met Francken, verwijst hij naar een passage uit een rapport van het Federaal Migratiecentrum Myria: ‘Van de 11.839 in 2020 uitgereikte visa is ongeveer twee derde (65 procent) afgegeven in het kader van gezinshereniging met een derdelander (geen Belg of EU-burger, nvdr.). Daarbovenop werden 4121 visa (35 procent) verleend in het kader van artikel 40 voor gezinshereniging met een Belg of een EU-burger.’

Wanneer we het rapport nalezen, blijkt dat daarvoor nog een cruciale passage staat: ‘De 11.839 visa lang verblijf toegekend in 2020 in het kader van gezinshereniging zijn goed voor 47 procent van alle toegekende visa lang verblijf, alle motieven samen genomen (25.386 in totaal).’ Iets minder dan de helft van de visa lang verblijf worden dus toegekend wegens gezinshereniging. En 65 procent dáárvan zijn voor herenigingen met niet-Belgen of niet-EU-burgers die in ons land verblijven.

‘De cijfers zijn inderdaad verkeerd geïnterpreteerd’, bevestigt Ina Vandenberghe van Myria. ‘Bovendien geven visacijfers een vertekend beeld, want niet iedereen heeft een visum nodig. We kijken beter naar de eerste verblijfstitels (de eerste documenten die mensen krijgen wanneer ze naar België migreren), per migratiemotief. In 2020 werden 92.456 eerste verblijfstitels afgeleverd aan migranten, geboren buiten België. 31.527 daarvan waren “om familiale redenen” of gezinshereniging. Dat gaat dus om 34 procent.’

Nog een nuance: ook niet-Belgen die geboren worden in België (kinderen van vluchtelingen, bijvoorbeeld) krijgen een eerste verblijfstitel. Ook dan is het motief in de meeste gevallen ‘familiale redenen’ en die aantallen worden dus soms opgeteld bij de cijfers over gezinshereniging. ‘In 2020 ging dat om 16.171 extra verblijfstitels om familiale redenen, wat het totaal op 47.698 brengt. Op een totaal van 109.600 eerste verblijfstitels, uitgereikt aan mensen geboren binnen én buiten België, is dat 43 procent.’

Een laatste nuance komt van professor migratiestudies Robin Vandevoordt (UGent). ‘Uit het laatste jaarrapport van de Dienst Vreemdelingenzaken blijkt dat ruim een vijfde van de aanvragen van niet-EU-burgers voor een visum op basis van gezinshereniging komt van gezinsleden van vluchtelingen die in België verblijven. Zij verschijnen in de cijfers als aanvragen voor gezinshereniging, maar komen wel van mensen die in principe recht hebben op bescherming als vluchteling.’

Na afloop van ons onderzoek neemt Francken zelf contact met ons op. Hij zegt nu dat hij het enkel had over migratie door derdelanders. Aan hen zijn in 2019 22.476 eerste verblijfstitels afgeleverd wegens gezinshereniging. Dat vergelijkt hij met een totaal van 34.757 ‘eerste verblijfstitels met het oog op permanent verblijf’. De eerste verblijfstitels wegens ‘studie’ of ‘werk’ telt hij daar dus niet bij, omdat die ‘altijd tijdelijk’ zijn. Zo komt hij alsnog aan 65 procent. Maar dat beschouwen we als een te enge definitie van ‘de migratiestroom’.

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.