Factcheck: nee, media zwijgen coronarellen in Europa niet dood [VIDEO]
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
Een video op YouTube stelt dat de reguliere media ‘rellen over heel Europa’ doodzwijgen. Dat klopt niet. De beelden die worden gebruikt, tonen een chaotisch antiregeringsprotest in Parijs maar geen rellen. Over echte rellen in verschillende Europese steden, wordt wel degelijk bericht.
Op 22 november plaatst iemand een video op YouTube met als titel: ‘Demonstrations are underway all over Europe.’ Volgens Engelstalige opschriften in de video zijn er ‘rellen in heel Europa tegen de 2G-maatregel (2G staat voor genezen van of gevaccineerd tegen covid-19, nvdr.) die al van toepassing is in Oostenrijk’. Bovendien zouden ‘de MSM (mainstream media, nvdr.) aan alle kanten zwijgen’. De video werd 680 keer bekeken op YouTube. Hij wordt ook gedeeld op de Facebookpagina van RT Dutch, een pagina met 40.000 volgers.
De video begint met een kort fragment van mensen die projectielen naar voorbijrijdende politievoertuigen gooien. Het vervolg, dat het grootste deel van de video vormt, bestaat uit beelden die afkomstig lijken van één locatie. We zien politieagenten achteruit wijken voor betogende burgers. Op die beelden zien we boze betogers, maar geen rellen. Volgens de opschriften gaat het hier nochtans over ‘rellen die worden doodgezwegen door de reguliere media’.
Knack zocht de oorsprong van de beelden via online zoektechnieken. In onderstaande video kunt u zien hoe we dat deden. Onder de video kunt u de factcheck verder lezen.
‘Rellen’
Uit onze analyse blijkt dat de video gemaakt is op een antiregeringsprotest van gele hesjes op 13 november 2021 in Parijs. De oorspronkelijke beelden zijn afkomstig van het Russische persagentschap Ruptly. Ze werden onder meer gebruikt bij dit artikel van de Britse tabloid Express.
De titel van Express luidt: ‘Frankrijk davert bij botsingen op straat tussen anti-Macrondemonstranten en Parijse politie’. Feitelijk materiaal om die ronkende titel te staven, wordt in het stuk niet aangehaald.
Alles zou moeten blijken uit de beelden: ‘Men ziet hoe de politie met wapenstokken op de demonstranten slaat en hoe de oproerpolitie met schilden probeert de demonstranten terug te drijven. […] Er werden flessen naar de politie gegooid toen het protest in chaos ontaardde.’
Op de beelden zien we twee flesjes door de lucht vliegen en één agent één keer met zijn wapenstok uithalen. Van rellen lijkt geen sprake.
Het Russische persagentschap Ruptly, dat de beelden maakte, is in zijn bijschrift voorzichtiger: ‘Enkele honderden demonstranten, van wie velen gele hesjes droegen, hebben zaterdag in Parijs geprotesteerd tegen de regering te midden van een grote politiemacht. De demonstranten marcheerden met spandoeken en vlaggen door de straten van het stadscentrum, terwijl politieagenten in oproeruitrusting probeerden de richting van de mars te controleren.’
Ook RT France, de Franse poot van de Russische staatszender RT (het voormalige Russia Today, nvdr.), heeft het in zijn berichtgeving over de protesten op 13 november in Frankrijk niet over rellen.
Doodgezwegen
In de Franse pers vinden we inderdaad weinig terug over de getoonde protesten van zaterdag 13 november in Parijs. In dit artikel van ActuFR wordt de route aangegeven.
We zoeken op sociale media naar andere beelden van het protest die dag. Op Twitter vinden we verschillende beelden van de manifestatie. Op 0:35 in onderstaande tweet zien we een korte schermutseling, maar rellen zijn dat niet.
Nouvelle mobilisation des #GiletsJaunes à #Paris à quelques jours du 3ème anniversaire du mouvement. pic.twitter.com/OLiR4UQIh1
— Amar Taoualit (@TaoualitAmar) November 13, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Ook op YouTube vinden we beelden van de manifestatie. Daarop is te zien dat het over enkele honderden demonstranten gaat. Dat we in de Franse pers weinig over de betoging terugvinden, heeft mogelijk te maken met de relatief kleine omvang van het protest – in Frankrijk vonden de voorbije maanden veel grotere betogingen plaats – en met het feit dat de demonstratie relatief vreedzaam verliep.
Op 13 november was er overigens in Parijs ook nog een andere betoging tegen het coronapaspoort. Zulke betogingen vinden in de Franse hoofdstad wekelijks plaats.
Een week later, op 20 november, was er overigens wel een iets groter protest, omdat de beweging van de gele hesjes toen haar driejarig bestaan vierde. Hierover werd wel bericht door verschillende Franse media.
De rest van Europa
De beelden in de video toonden dus geen rellen in Parijs, maar volgens de opschriften op de video zijn er ‘rellen in heel Europa’ waarover niet wordt bericht. Recent waren er inderdaad rellen in Brussel en Rotterdam na coronaprotesten. Daarover werd uitgebreid bericht in de Belgische en Nederlandse pers.
Ook buitenlandse media zoals de Britse openbare omroep BBC, het Amerikaanse magazine Forbes, het Arabische medium Al Jazeera en het Amerikaanse NPR hebben over die rellen bericht. De genoemde media geven een overzicht van recente vredevolle coronaprotesten in verschillende Europese landen en rellen in Nederland, België en het Franse Caraïbische eiland Guadeloupe. Voor recente rellen ‘in heel Europa’ vinden we dus geen feitelijk bewijs. Ook de onderzochte video levert dat niet aan.
Conclusie
De video levert geen bewijs voor ‘rellen in heel Europa’, maar toont een relatief rustig verlopen protest van gele hesjes in Parijs op 13 november. De video werd gemaakt door een Russisch persagentschap en werd opgepikt door de Britse tabloid Express. Die plaatste er een ronkende titel boven, die niet door de beelden wordt gestaafd. Dat de reguliere media ‘zwijgen’ over rellen, blijkt evenmin te kloppen. Verschillende media in binnen- en buitenland hebben bericht over recente rellen na uit de hand gelopen coronaprotesten in België en Nederland. We beoordelen de opschriften van de video dan ook als onwaar.
Bronnen
Gearchiveerde video op YouTube (22 november 2021)
Gearchiveerde Facebookpost (22 november 2021)
Gearchiveerde Facebookpost (22 november 2021)
Ruptly (13 november 2021)
Express (14 november 2021)
RT France (13 november 2021)
Actu.fr (13 november 2021)
YouTube (13 november 2021)
CNews (20 november 2021)
RTL (20 november 2021)
NPR (21 november 2021)
AlJazeera (21 november 2021)
Forbes (21 november 2021)
BBC (22 november 2021)
Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 28 november 2021.
Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be
Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.
U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.
Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network (IFCN) en European Fact-Checking Standards Network (EFCSN).
Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.
Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.