Factcheck: nee, Macron wil niet ‘alleen moslimkinderen’ speciale identificatienummers geven

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

De Franse regering lanceerde een wetsvoorstel dat een identifiant national wil invoeren voor elk Frans schoolgaand kind. Het is dus niet zo dat alleen moslimkinderen in Frankrijk een speciaal wettelijk identificatienummer zouden krijgen om hen te ‘monitoren’, zoals in een Instagrampost wordt gezegd.

Het populaire Instagram-account @bloedzweettajine belooft ‘Nieuws, Islam en Entertainment’ aan meer dan 70.000 volgers uit Vlaanderen en Nederland. Op zondag 22 november plaatste @bloedzweettajine een afbeelding van de Franse president Macron die de handen ineenslaat met Donald Trump, vergezeld van een citaat: ‘Moslimkinderen krijgen een wettelijk identificatienummer dat zou worden gebruikt om ervoor te zorgen dat ze naar school gaan. Ouders die de wet overtreden, kunnen tot zes maanden gevangenisstraf en hoge boetes krijgen.’ Als commentaar was er verder nog bijgeplaatst: ‘Vervang moslimkinderen met joden en je krijgt gelijk 2de wereld oorlog vibes, ziekelijk.’

Een dag later volgde een nieuwe fotomontage van Macron en de Pakistaanse premier Imran Khan: ‘Frankrijk is boos op Pakistan na deze uitspraak van een minister: “Wat Macron met de moslims doet is net als wat de Nazis met de joden deed, – alleen moslimkinderen speciale ID nummers geven, is net als de jodenster voor de joden”.’ Ook hier voegde @bloedzweettajine een eigen commentaar toe: ‘De speciale ID nummer is bedoeld om de moslimkinderen te monitoren, Frankrijk noemt deze plannen ‘anti-terrorisme’ ziekelijk.’

De uitspraak van de Pakistaanse minister bestond echt, al was ze niet van Imran Khan maar van minister voor Mensenrechten Shireen Mazari. Mazari had haar tweet echter ondertussen alweer verwijderd, onder meer na druk van de Franse overheid, omdat ze misleidend was: er komen helemaal geen ‘speciale ID-nummers’ voor Franse moslimkinderen. Toch haalden beide Instagram-posts van @bloedzweettajine duizenden likes.

Waarop is het gerucht van de ‘speciale ID-nummers om moslimkinderen te monitoren’ gebaseerd? Recent, na een nieuwe reeks aanslagen op Frans grondgebied – de aanslag op een kerk in Nice, de onthoofding van de Franse leraar Samuel Paty – kwamen de Franse minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin en minister van Justitie Éric Dupond-Moretti op de proppen met een wetsvoorstel om “separatisme” in de Franse samenleving te dammen. Over dat wetsvoorstel werd al jaren nagedacht, maar deze maand is het in een stroomversnelling op tafel gelegd onder de noemer “Wetsvoorstel ter versterking van de republikeinse principes”. Eén van de voorgestelde punten in de tekst, onder artikelen 19 en 20, stelt voor om aan elk kind in Frankrijk een volgnummer of “identifiant national” toe te wijzen. Dat nummer moet toelaten om op te volgen of alle kinderen vanaf 3 jaar oud onderworpen zijn aan de leerplicht. Tegelijkertijd probeert het wetsvoorstel om thuisonderwijs en niet-erkende privéschooltjes zo veel mogelijk te weren. Het is dus niet zo dat “enkel moslimkinderen” zo’n nummer krijgen; het gaat om een uitbreiding en veralgemening van een reeds bestaande leerlingencode. Het gaat ook, voor alle duidelijkheid, dus voorlopig enkel om een wetsvoorstel. Pas op 9 december wordt het besproken in de Franse ministerraad en nadien heeft het nog de goedkeuring van het parlement nodig.

Verschillende Britse en Amerikaanse journalisten deelden een verkeerde interpretatie van het voorgestelde nationale identificatienummer op Twitter. Zo kwam het ook terecht in de Londense blog The Muslim Vibe, en dat was dan weer het artikel dat de Pakistaanse minister Mazari op Twitter deelde met haar opmerking over ‘jodensterren’. De daarop volgende rechtzettingen en factchecks slaagden er niet meer in om het gerucht de kop in te drukken, zodat het ook het Instagram-account van @bloedzweettajine bereikte.