Factcheck: nee, het WEF wil koffie niet ‘verbieden’ maar verduurzamen

Volgens socialemediagebruikers en alternatieve nieuwssites wil het World Economic Forum (WEF) koffie verbieden. Dat klopt niet. Er werden inderdaad uitspraken over koffie gedaan tijdens een panelgesprek op het WEF, maar de spreker wees eerder op de impact van koffie op het klimaat. Volgens hem kan een duurzamere ‘regeneratieve’ landbouw soelaas bieden.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media en alternatieve nieuwssites circuleert een video van het World Economic Forum (WEF). Op de beelden is een man te zien die voor een spandoek van het WEF zijn visie over koffie uiteenzet. Volgens de verspreiders van de beelden zouden die bewijzen dat het WEF koffie wil ‘verbieden’.

Het World Economic Forum is een organisatie die jaarlijks bedrijfsleiders, politici en academici jaarlijks naar het Zwitserse bergdorp Davos brengt. Op die evenementen vinden gesprekken plaats over wereldwijde problemen zoals klimaatverandering en artificiële intelligentie.

De man die in de clip aan bod komt, heet Hubert Keller. Keller is CEO van Lombard Odier IM, een investeringsagentschap van een Zwitserse private bank. In het verleden checkte USA Today reeds een claim over hoe Keller naar het WEF zou zijn afgereisd. Die claims bleken onwaar te zijn.

De claims over de positie van het WEF over koffie werden zowel op X (hier, hier en hier) als op Facebook (hier, hier en hier) verspreid. Een van die X-posts werd meer dan 11.000 keer gedeeld. Maar liefst 3,6 miljoen mensen zagen de tweet passeren. Een Nederlandstalige gebruiker zegt in het bijschrift van haar post van de video over het WEF: ‘Waar koffie verboden is, maar waar heroïne, cocaïne en alcohol vrij zijn.’

Enkele alternatieve nieuwssites (hier en hier) zagen in de posts van socialemediagebruikers een aanleiding om artikels op hun website te publiceren. Zo schreef een Nederlandstalige alternatieve nieuwssite dat ‘volgens het WEF koffiedrinkers zich in de toekomst zullen moeten beperken tot twee of drie kopjes koffie per jaar.’

Het WEF is een bekend mikpunt voor desinformatiecampagnes en samenzweringstheorieën. Zo checkte Knack al de bewering dat het WEF het eten van vlees zou willen verbieden.

Regeneratieve koffie

Via een van de socialemediaposts komen we op de website van het World Economic Forum terecht. De clip blijkt uit het panelgesprek ‘Een prijs plaatsen op natuur’ te komen, dat plaatsvond op 17 januari 2024. In de sessie buigen de panelleden zich over de vraag of de waarde van natuur gekwantificeerd kan worden als een maatstaf van economische prestaties. De clip start op 24:30 in de video en eindigt op 25:37.

Voordat de clip begon, kwam Keller in het panelgesprek reeds uitvoerig aan het woord (20:50). Hij had het over natuurlijk kapitaal en hoe investeerders zullen overtuigd worden om daarin te investeren. Naar het einde van zijn toespraak wees hij regeneratieve voedselsystemen als mogelijke oplossing aan voor de verwoestende impact van de mens op de natuur (21:18).

Regeneratieve voedselsystemen zorgen er volgens Keller voor dat landbouw de natuur versterkt, in plaats van ze te belasten. Het regeneratieve betekent dus dat de boden terug naar de oorspronkelijke staat terugkeert nadat die voor landbouw werd gebruikt.

Als voorbeeld van de impact van onze voedselsystemen haalt Keller wanneer de clip begint koffie aan: ‘De koffie die we allemaal elke dag drinken, stoot tussen de 16 en 20 ton CO2 uit per ton koffie. Dus moeten we allemaal beseffen dat elke keer dat we koffie drinken, we CO2 in de atmosfeer brengen. De andere reden (voor de grote impact van koffie op de natuur, nvdr.) is dat de meeste koffie geproduceerd wordt in monocultuur. En monocultuur wordt bijzonder hard geraakt door klimaatverandering. De kwaliteit van deze natuurlijke bronnen is redelijk rap aan het verslechteren.’

Keller wijst op economisch belang koffieteelt

Nadat de clip eindigt, wijst Keller nog op het economisch belang van de koffie-industrie (25:37). Hij klaagt aan dat slechts een klein deel van die economische winst terechtkomt bij de boeren die de koffie telen. Hij eindigt door te zeggen dat het mogelijk is om een regeneratief project op te zetten voor koffie waarbij de consument niet meer zal betalen voor het eindproduct (27:30).

Verder zegt Keller niets over koffie in de clip of de rest van de sessie. ‘Het WEF’ wil dus helemaal geen koffie ‘verbieden’ of ‘afnemen’. Een deelnemer aan een van de sessies van het WEF wijst uitsluitend naar de ecologische impact van koffie om zijn punt over de voedselsystemen van de toekomst kracht bij te zetten.

De uitspraken over een limiet van ’twee tot drie tassen koffie per jaar’ werden ook door USA Today weerlegd. Volgens die Amerikaanse nieuwssite heeft het WEF nooit zo’n statement gemaakt.