Factcheck: nee, het noodweer in de Verenigde Arabische Emiraten werd niet veroorzaakt door geo-engineering

Op sociale media en verschillende nieuwssites lezen we dat het voeden van wolken verantwoordelijk zou zijn voor het noodweer in de Verenigde Arabische Emiraten van 15 april. Experts zijn het daar niet mee eens. De naderende storm was al een week op voorhand zichtbaar in de modellen, en wolken voeden kan hoogstens een kleinschalig effect hebben gehad op het noodweer dat Dubai over zich heen kreeg.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleert de bewering dat het recente noodweer in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) het gevolg zou zijn van geo-engineering. Dat is het manipuleren van weer- en andere natuursystemen.

Op 15 april werd de stad Dubai getroffen door de hevigste neerslag sinds het begin van de metingen. De regen werd veroorzaakt door een neerslagfront dat over grote delen van het Arabische Schiereiland trok. Maar volgens de meteorologische dienst van Dubai waren de stortregens ook het gevolg van pogingen om het weer te manipuleren, zo schrijft VRT NWS.

Ook andere media, zoals De Telegraaf en RTL Nieuws, namen die bewering over in hun berichtgeving. Bij die laatste nieuwssite leverde dat de kop ‘Noodweer Dubai veroorzaakt door kunstmatig opgewekte regen’ op. Het blijkt om een quote te gaan van een meteoroloog van de VEA die als feit in de titel geplaatst wordt.

Op sociale media deelt een aantal gebruikers de mening van de meteorologische dienst van Dubai. ‘Geo-engineering in actie…’, schrijft de Vlaamse chirurg Jeff Hoeyberghs bijvoorbeeld over de overstromingen die in buurland Oman plaatsvonden op hetzelfde moment. ‘Wanneer geo-engineering fout loopt!’ schrijft een Engelstalig account bij beelden van het noodweer op X.

Maar klopt het dat de oorzaak van het noodweer op het Arabische Schiereiland van 15 april vooral bij geo-engineering ligt?

Wat is geo-engineering?

Het doel van geo-engineering is het beïnvloeden van het weer en het klimaat met behulp van technologie. Het wordt door sommigen als ultiem middel gezien om de klimaatverandering tegen te gaan of de gevolgen ervan draaglijker te maken. De bekendste vorm is het idee om stofdeeltjes in de ruimte te schieten om zonlicht terug te kaatsen en zo de aarde te koelen.

De Verenigde Arabische Emiraten doen inderdaad aan een vorm van geo-engineering: het voeden van wolken. Op die manier worden bestaande wolken gestimuleerd om meer regen te produceren. De VAE doen dat al geruime tijd door zout in de buurt van wolken te vernevelen. Volgens CNBC experimenteerden de Emiraten al in de jaren negentig met manieren om wolken te voeden.

In 2017 financierde de overheid van het land projecten die onder meer met behulp van drones en elektrische schokken de regen moesten stimuleren, zo lezen we bij BBC.

Was geo-engineering verantwoordelijk?

Volgens het mediabedrijf Bloomberg zouden vliegtuigen die gebruikt worden bij het voeden van wolken ingezet zijn op zondag 13 en maandag 14 april, maar niet op dinsdag 15 april, toen de watersnood plaatsvond.

The Washington Post kopte op 17 april dat het voeden van wolken de overstromingen niet veroorzaakt heeft. ‘Wetenschappers stellen dat het noodweer het product was van weerpatronen die meteorologische modellen al een week eerder hadden voorspeld’, schrijven zij. Meteoroloog Matt Taylor bevestigt dat aan BBC: ‘Vooraf voorspelden computermodellen al een jaar aan regenval in ongeveer 24 uur.’

Ook de BBC nam contact op met experts om de bewering te staven. Volgens hen kan het maximaal een kleinschalig effect hebben gehad op de storm, en is de focus op het voeden van wolken misleidend.

Volgens die experts speelde ook de voorbereiding van de VEA op dit soort stormen een rol. ‘De infrastructuur moet aangepast worden, en er moeten reservoirs komen die het water van de lenteregen opslaan om gedurende het de rest van het jaar te gebruiken’, vertelde professor Diana Francis (Khalifa University Abu Dhabi) aan BBC.

The Washington Post verwijst ook naar onderzoek dat gepubliceerd werd in Scientific Reports over de invloed van de klimaatverandering op het Arabische Schiereiland. Volgens dat onderzoek wordt verwacht dat de jaarlijkse neerslag in de Verenigde Arabische Emiraten met 30 procent zal stijgen en de neerslag intenser zal worden. Klimatoloog Niels Souverijns van onderzoekscentrum VITO bevestigt dat in het programma De Wereld Vandaag op Radio 1.