Factcheck: nee, het coronavaccin levert Pfizer in 1 jaar niet evenveel winst op als Viagra

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘De winstbedragen geboekt met Viagra worden nu met de vaccins al in één jaar behaald.’ Dat zei PVDA-parlementslid Gaby Colebunders in de Commissie voor Sociale Zaken, Werk en Pensioenen. Maar het klopt niet.

In de Commissie voor Sociale Zaken, Werk en Pensioenen kaartte PVDA-parlementslid Gaby Colebunders aan dat farmabedrijf Pfizer 38 mensen wil ontslaan in zijn distributiecentrum in Zaventem. ‘Net voor de coronapandemie dachten mensen dat Pfizer nooit nog zulke grote winsten zou behalen als na de uitvinding van Viagra. Maar de winstbedragen die het boekte met Viagra worden nu met de vaccins al in één jaar behaald.’ Aan de telefoon vertelt Colebunders dat het ‘een sarcastische opmerking’ was, maar dat de cijfers niet uit de lucht gegrepen zijn. ‘Uit nieuwsberichten blijkt dat Pfizer jaarlijks nog 400 miljoen winst maakt met Viagra: doe dat maal 20 en je komt niet aan de geschatte 15 miljard winst die het bedrijf dit jaar zou maken met zijn vaccin.’

Als we de kwestie voorleggen bij Pfizer zelf, krijgen we van de Belgische woordvoerder een kort antwoord per mail: ‘Ik beschik niet direct over de specifieke cijfers van Viagra maar alle relevante informatie is publiek gemaakt in onze verschillende financiële verslagen.’

Op 4 mei 2021 stuurde Pfizer een persbericht uit over de bedrijfsresultaten in het eerste kwartaal. Op dat moment verwachtte het bedrijf in 2021 een omzet van 26 miljard dollar, uitsluitend met het vaccin tegen covid-19. Eerder werd die geschat op 15 miljard dollar. Colebunders verwijst naar dat laatste bedrag, maar heeft het over winst in plaats van omzet.

Deze geschatte omzet kunnen we perfect vergelijken met de omzet die Pfizer maakte met Viagra, het medicijn tegen erectieproblemen dat het bedrijf in 1998 lanceerde. Op de bedrijfswebsite van Pfizer kunnen alle financiële jaarrapporten sinds 2005 worden geraadpleegd. In deze rapporten wordt de jaaromzet van elk medicijn apart weergegeven en vergeleken met de jaren daarvoor. In het rapport van 2005 lezen we bijvoorbeeld dat Viagra toen 1,645 miljard dollar omzet opleverde, tegenover 1,678 miljard in 2004 en 1,879 miljard in 2003. De ‘400 miljoen winst’ waarover Colebunders het heeft, verwijst naar 2019: toen leverde Viagra 497 miljoen dollar op. Let wel: omzet, geen winst. Als we alle omzetcijfers van 1999 tot 2019 optellen, komen we aan 33,197 miljard. Een stuk meer dan de geschatte 26 miljard van het vaccin.

Maar welke conclusie kunnen we trekken over winst? In het persbericht van 4 mei 2021 wordt de winstmarge van het coronavaccin door Pfizer omschreven als ‘high-20’s’. Als we uitgaan van een conservatieve schatting van 25 procent, zou het vaccin in één jaar 6,5 miljard dollar winst opleveren. Maar hoe zit dat bij Viagra? Volgens professor gezondheidseconomie Dominique Vandijck (UGent) kunnen we aannemen dat ook voor dat medicijn de winstmarge rond de 20 à 25 procent schommelt. ‘De farmareuzen zijn weinig transparant over hun precieze omzet, laat staan over winst. Dat is dus puur giswerk. Maar Viagra en zeker ook het coronavaccin zijn zeer kosteneffectief en impactvol, wat zo’n relatief hoge winstmarge verklaart en acceptabel maakt. Je mag niet vergeten dat farmaceutische bedrijven grote risico’s nemen: niet elk product haalt de eindmeet of wordt een succesverhaal.’

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.