Factcheck: nee, geen bewijs dat het ‘Entovirus’ in 2025 op de wereld losgelaten zou worden

Op sociale media circuleren berichten over een nieuw virus dat gepland zou zijn voor 2025. Daarvoor is geen bewijs. Als vermeend bewijs wordt een screenshot aangedragen van een fictief scenario voor een pandemie-oefening aan het Johns Hopkins Center for Health Security.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 14 december deelt een Nederlandstalige Twitteraccount een screenshot van een website met als bijschrift ‘Entovirus staat al gepland voor 2025’ (hier gearchiveerd). Op het screenshot lezen we onder andere ‘The Event 201 scenario’. Verder ontbreekt enige context.

De tweet had niet zo’n groot bereik, maar als we naar ‘The Event 201 scenario’ zoeken op Facebook, blijken er veel meer afbeeldingen met die tekst te circuleren.

Waarover gaat dit? En is er echt sprake van een virus dat gepland is in 2025?

Wanneer we ‘The Event 201 scenario’ googelen is het eerste resultaat een pagina op de website centerforhealthsecurity.org. 

Als we een screenshot nemen van die pagina (rechts) en die vergelijken met het screenshot in de tweet (links), dan blijkt het om exact dezelfde inhoud te gaan.

We lezen: ‘Gebeurtenis 201 simuleert een uitbraak van een nieuw zoönotisch coronavirus dat van vleermuizen op varkens op mensen wordt overgedragen en dat uiteindelijk efficiënt van mens tot mens overdraagbaar wordt, wat tot een ernstige pandemie leidt. Het pathogeen en de ziekte die het veroorzaakt zijn grotendeels gemodelleerd naar SARS, maar het is in de gemeenschap beter overdraagbaar door mensen met lichte symptomen.’ 

Het hele scenario wordt verder beschreven en eindigt na 18 maanden, met 65 miljoen doden. ‘De pandemie begint af te nemen omdat het aantal vatbare mensen afneemt’ zo staat te lezen. ‘De pandemie zal in een bepaald tempo doorgaan totdat er een effectief vaccin is of totdat 80-90% van de wereldbevolking is blootgesteld. Vanaf dat moment zal het waarschijnlijk een endemische kinderziekte zijn.’

De virusnaam Entovirus noch het jaartal 2025 komen voor op deze pagina.

Het scenario staat beschreven op de website van The Johns Hopkins Center for Health Security, een vzw verbonden aan de Jonhs Hopkins universiteit in het Amerikaanse Baltimore. De missie van de vzw is ‘de gezondheid van mensen beschermen tegen epidemieën en rampen en ervoor zorgen dat gemeenschappen bestand zijn tegen grote uitdagingen’.

In dat kader organiseert het Center for Health Security ook zogenaamde tabletop exercises. Die oefeningen dienen volgens de site ‘ter illustratie van de strategische beslissingen en beleidsmaatregelen op hoog niveau die belanghebbenden moeten nemen om de gevolgen van een ernstige pandemie te beperken’. De oefeningen zijn gebaseerd op fictieve scenario’s en input en vormen onderwijs- en opleidingsmateriaal voor volksgezondheids- en overheidsfunctionarissen.

Een van die scenario’s is het ‘Event 201’ dat werd gepubliceerd op 18 oktober 2019. Andere scenario’s kregen de namen Catastrophic Contagion, Clade X, Atlantic Storm en Dark Winter. Vergelijkbare veiligheidsoefeningen worden gebruikt in opleidingen van onder andere Amerikaanse beleidsmakers, politie of piloten. 

Het ‘Ento virus’ waarvan sprake in de tweet blijkt niet te bestaan. Het levert slechts 139 irrelevante zoekresultaten op in Google.

Mogelijk wordt er verward met enterovirussen. Dat zijn een verzameling van verschillende soorten virussen zoals poliovirussen, coxsackievirussen en echovirussen. Dat die ‘gepland zouden zijn in 2025’ lijkt uit de lucht gegrepen, ze doen sowieso de ronde. In elk geval vormt het screenshot geen bewijs voor een gepland virus, maar is het dus een scenario voor een oefening.