Factcheck: nee, er zijn geen plannen voor een Europees fonds voor ‘schadeloosstelling van slachtoffers van de vaccins’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Online wordt een document gedeeld waarin zou staan dat de Europese Unie een fonds zou willen oprichten voor het uitbetalen van schadevergoedingen na coronavaccinatie. Dat klopt niet: de EU heeft geen plannen voor zo’n fonds. Het document is een ‘ontwerpresolutie’ van een Europees Parlementslid, dat niet meer is dan een voorstel.

‘EU wil Europees Fonds oprichten voor schadeloosstelling slachtoffers vaccins. Waarom? Volgens onze experten is er toch amper vaccinschade?’ schrijft een Vlaamse vrouw op 4 november in een Facebookpost.

Ze zet er een link bij naar een Engelstalig document van de Europese Unie met als titel ‘Motion for a resolution’ en een screenshot van een EU-document in het Nederlands, met als titel ‘Ontwerpresolutie’. In de documenten staan cijfers die het aantal bijwerkingen voor de coronavaccins van respectievelijk Pfizer, AstraZeneca, Moderna en Janssen zouden weergeven.

Op heel wat andere accounts zien we soortgelijke posts. Op die manier krijgen duizenden Facebookgebruikers het bericht te zien.

Het document dat wordt gedeeld is ontwerpresolutie B9-0475/2021, ingediend op 23 september 2021 door het Franse Europarlementslid Virginie Joron (Rassemblement National). In die ontwerpresolutie roept Joron de Europese Commissie op om een fonds op te richten voor ‘schadeloosstelling van slachtoffers van de vaccins tegen covid-19’.

Zo’n ontwerpresolutie kan volgens artikel 43 van het reglement van het Europees Parlement door ieder Europarlementslid worden ingediend. Het gaat dus niet om een plan of beslissing van een Europese instantie.

Als de ontwerpresolutie voldoet aan de voorwaarden die in het reglement zijn beschreven, dan geeft de voorzitter van het Europees Parlement ze door aan de bevoegde commissie en wordt ze gepubliceerd op de website van het Europees Parlement. Maar dat wil niet zeggen dat de resolutie is aangenomen, zoals sommige Facebookgebruikers verkeerdelijk hebben geïnterpreteerd. Na onderzoek van de inhoud beslist de bevoegde commissie wat er met de ontwerpresolutie gebeurt. Een mogelijke beslissing kan zijn om er geen gevolg aan te geven.

Volgens de notulen van de plenaire zitting van het Europees Parlement op 21 oktober 2021 is de commissie ENVI (milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid) verantwoordelijk voor de ontwerpresolutie van Joron.

Die commissie heeft de ontwerpresolutie nog niet eens besproken, zoals blijkt uit een tweet van Joron op 11 november.

Het is daarom uiterst voorbarig en bijgevolg onjuist om te zeggen dat de EU van plan zou zijn om een Europees fonds voor ‘schadeloosstelling van slachtoffers van de vaccins’ op te richten.

Vermoedelijk

Als argument voor een compensatiefonds voor ‘slachtoffers van de coronavaccins’ gebruikt Joron cijfers van het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA). Volgens het Europarlementslid zouden er ‘al ongeveer een miljoen gevallen van ongewenste bijwerkingen na injectie van vaccins tegen covid-19’ zijn geregistreerd.

Dat aantal komt niet overeen met wat het EMA zelf rapporteert. Volgens de meest recente cijfers uit het Europese bijwerkingenrapportagesysteem EudraVigilance, waar zowel particulieren als zorgverstrekkers meldingen kunnen doen, werden er 665.707 vermoedelijke bijwerkingen gemeld in de periode tot en met 30 september 2021, op een totaal van bijna 563 miljoen prikken. Dit zijn de cijfers voor alle EU-landen, plus Noorwegen, IJsland en Liechtenstein. Een stuk minder dan ‘ongeveer een miljoen’ dus.

Zoals het EMA zelf uitlegt in de disclaimer bij de cijfers, gaat het om vermoedelijke bijwerkingen: medische gebeurtenissen ‘die zijn waargenomen na vaccinatie maar die niet noodzakelijk aan het vaccin gerelateerd zijn, of erdoor veroorzaakt zijn’. Het probleem, zo schrijft het EMA, ‘had zich misschien sowieso voorgedaan, bijvoorbeeld vanwege een ongerelateerd gezondheidsprobleem’. Die informatie laat Joron echter achterwege, waardoor ze de indruk wekt dat het om bewezen bijwerkingen gaat.