Factcheck: nee, er zijn geen 120.000 bomen gekapt om windmolens te kunnen plaatsen in een Duits bos

Op sociale media en alternatieve nieuwssites circuleert de bewering dat er in een Duits bos 120.000 bomen gekapt zouden zijn om windmolens te plaatsen. Het is onduidelijk waar dat cijfer vandaan komt, maar geen enkele officiële bron vermeldt het. Volgens lokale ambtenaren is 120.000 ‘zeker verkeerd en volledig overdreven’. Voor het bouwproject is 0,15 procent van het bosareaal nodig.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media en alternatieve nieuwssites circuleert dat er in Duitsland 120.000 bomen gekapt zullen worden om windmolens te plaatsen. ‘Een deel van het befaamde Reinhardswald in Noord-Hessen is gekapt om twintig windmolens van elk 251 meter hoog te plaatsen’, lezen we in een van die artikelen. Op X en Facebook wordt dat nieuws geïnterpreteerd als een aanval op de natuur. ‘Natuur moet wijken voor het klimaat’, schrijft iemand op X.

Het klopt dat er in het Reinhardswald gebieden zijn waar windmolens geplaatst mogen worden. In 2016 werd vastgesteld waar dat mag voor de Duitse deelstaat Hessen, waar het bos gelegen is. Twee procent van de deelstaat Hessen komt in aanmerking voor de plaatsing van windmolens. Enkele van die gebieden liggen in het Reinhardswald.

De bewering dat 120.000 bomen gekapt zijn om die windmolens te plaatsen, wordt massaal gedeeld op sociale media (hier en hier) Ook Nederlandstalige accounts deelden de bewering op X (hier, hier, hier en hier) en Facebook. Zo werd een Nederlandstalige post op Facebook door 198 mensen gedeeld. Een soortgelijkepost op X kregen meer dan 10.000 mensen te zien. Bovendien publiceerden zowel Nederlandstalige als anderstalige nieuwssites artikelen met de bewering.

Maar zijn er nu 120.000 bomen gekapt in een Duits bos om windmolens te kunnen plaatsen?

Waar komt de bewering vandaan?

Een Nederlandstalig account deelt op X zowel de link naar een artikel op een alternatieve nieuwssite als een video uit 2020 van Alternative für Deutschland (AfD), een rechts-populistische Duitse partij. ‘Vernietiging van het milieu voor het klimaat’, lezen we in de post van die video op de pagina van het AfD.

In de video zijn beelden van stukken gekapt bos en windmolens te zien. Op een bepaald moment verschijnt de boodschap ‘Red het Reinhardswald!’ (0:28). Daarna komt Karsten Hilse, woordvoerder milieubeleid van de lokale AfD-fractie, aan het woord: ‘Hier zullen achttien grote windmolens geplaatst worden midden in het woud. Dat verstoort natuurlijk voor een groot deel de aanwezige flora en fauna hier in het Reinhardswald.’ (0:50). In de video komt nergens het aantal bomen dat gekapt zou worden aan bod. Het AfD spreekt dus over achttien en niet overtwintig windmolens.

Op sociale media leggen een aantal accounts de link tussen het AfD en de claim over de 120.000 bomen die gekapt zouden worden. ‘De virale AfD-leugen’, noemt een X-gebruiker de bewering bijvoorbeeld. Maar in de brochure van het AfD over de nieuwe windmolens in dat woud komt het cijfer 120.000 niet voor. Ook op de sociale media van de partij vinden we er geen verwijzingen naar terug.

Het Nederlandstalige account noemt ‘groene duurzaamheid en de 2030-agenda’ een ‘coup van het globalisme’ en tagt Frans Timmermans. Timmermans was van 2014 tot 2023 Eurocommissaris voor de European Green Deal, het Europese klimaatplan. De termen ‘2030-agenda’ en ‘coup van het globalisme’ verwijzen dan weer naar het World Economic Forum (WEF), waarover reeds een heel wat complottheorieën bestaan.

Via Google komen we terecht bij een petitie op de website change.org tegen de kap van 120.000 bomen in het Reinhardswald. De petitie werd opgezet op 22 oktober 2019. In de beschrijving wordt verwezen naar een ‘voorstel om 120.000 bomen te kappen om twintig windturbines te plaatsen’. De maker van de petitie verwijst ook naar een artikel uit 2018, maar daar staat niets over het aantal bomen dat gekapt zou moeten worden.

Worden 120.000 bomen gekapt?

Via Google komen we terecht bij een eerdere factcheck van de Duitse factcheckorganisatie Correctiv. Zij checkten de soortgelijkebewering van een Duits Facebook-account dat 120.000 bomen gekapt moeten worden. Correctiv kwam tot de conclusie dat die bewering fout is. Het gaat volgens hen ook om achttien en geen twintig windmolens.

Correctiv nam contact op met de regionale raad van Kassel om uitleg te vragen over het aantal bomen dat uiteindelijk gekapt zal worden. ‘Ongeveer 0,15 procent van het bosareaal is nodig voor het bouwproject’, lezen we in het antwoord van Hendrik Kalvelage, de woordvoerder van de regionale raad. Hij vertelt ook dat een deel van de gekapte bomen wordt herplant nadat de werkzaamheden zijn afgelopen.

Thomas Norgall van de Hessische afdeling van de Bond voor Omgeving en Natuur Duitsland (BUND) vertelt Correctiv dat het aantal dat op sociale media circuleert ‘zeker verkeerd en volledig overdreven’ is. Mark Harthun van de Natuur- en Biodiversiteitsbeschermingsunie (Nabu) benadrukt dat 90 procent van de windturbines moet worden gebouwd op voormalige sparrengebieden die al zijn afgestorven door de verandering van het klimaat.

In 2018 controleerde Correctiv al eerdere claims over de ‘ontruiming van het Reinhardswald’. Toen werd verspreid dat het hele bos gekapt zou worden. In dat artikel concludeerde de factcheckorganisatie dat een klein deel van het bos gekapt zou kunnen worden omdat men er windmolens zou kunnen bouwen. Een concreet bouwproject was toen nog niet goedgekeurd.