Factcheck: nee, er is geen bewijs dat een tweejarig kind overleed na vaccinatie

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

De antivaccinatiebeweging Artsen Voor Vrijheid beweert dat er in de Verenigde Staten een tweejarig kind overleden zou zijn na een vaccinatie met het Pfizervaccin. Voor die bewering is echter geen bewijs te vinden.

Volgens een artikel op de site van de antivaccinatiebeweging Artsen Voor Vrijheid zou in de Verenigde Staten een tweejarig meisje overleden zijn nadat ze gevaccineerd werd met het Pfizervaccin. Artsen Voor Vrijheid schrijft dat het meisje ‘door haar ouders als proefpersoon werd aangeboden om deel te nemen aan de huidige onderzoeken die in de VS worden uitgevoerd met kinderen vanaf 6 jaar maanden (sic) oud.’

De site publiceerde het artikel op 21 april. In totaal wordt het stuk 4500 keer bekeken. Volgens een analyse met CrowdTangle deelden nog 7 andere Facebookgroepen met een opgeteld bereik van 21.000 mensen het artikel.

De bron voor het artikel is een stuk op de Britse website The Daily Expose. Artsen Voor Vrijheid haalt wel meer informatie van die site. De website Media Bias/Fact Check, die online nieuwsmedia beoordeelt op hun geloofwaardigheid, bestempelt The Daily Expose als onbetrouwbaar.

Overleed de tweejarige echt aan de gevolgen van een tweede Pfizer-dosis tijdens een medische proef? We zoeken het uit.

Het overlijden van de peuter werd gemeld op het Vaccine Adverse Reporting System (VAERS). Dat is een Amerikaans monitoringssysteem waar bijwerkingen van vaccinaties kunnen gedeeld worden. De database van VAERS kun je raadplegen op de site medalerts. Daar geven we de vermelde dossiercode 1074247 in. Zo vinden we het rapport terug.

Volgens de gegevens, die op 5 maart werden ingevoerd, kreeg het tweejarig meisje uit Virginia op 25 februari een tweede dosis van het Pfizer-vaccin toegediend. Op 1 maart werd ze opgenomen in het ziekenhuis. Uiteindelijk overleed het kind op 3 maart. Ze had geen medische voorgeschiedenis, allergieën of aangeboren afwijkingen en was bij het moment van overlijden niet ziek.

We downloaden ook de ruwe data van VAERS. In vergelijking met de duizenden andere rapporten in het Excelbestand, oogt dit rapport qua details erg mager.

Een overlijden van een tweejarig kind ten gevolge van een vaccinatie met het Pfizer-vaccin zou ongetwijfeld heel wat media-ophef veroorzaken. We zoeken ‘death two year old Pfizer vaccine Virginia’. De zoektermen leveren weinig zoekresultaten op, maar er verschijnt wel een factcheck van de factcheckingwebsite Snopes in ons overzicht.

Snopes buigt zich in de factcheck over hetzelfde VAERS-rapport. Volgens de factcheck begon de VAERS-fiche rond 16 april op Twitter en Facebook de ronde te doen. Het gerucht werd voor het eerst gelanceerd op het Twitter-account Victims Covid Vaccine en circuleerde vervolgens op Facebook.

We vinden dus weinig informatie online en beschikken enkel over de informatie die in VAERS is ingegeven.

1) VAERS

Zoals hierboven al aangegeven, is VAERS een Amerikaans monitoringssysteem, opgericht door de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) en de US Food and Drugs Administration (FDA). Beide zijn overheidsdiensten: de eerste doet aan ziektepreventie, de tweede waakt over de veiligheid van voeding en medicijnen. Knack schreef al eerder over de website.

Burgers en zorgverleners kunnen in VAERS rapporten over bijwerkingen van vaccinaties delen. Iedereen heeft toegang tot de site, waardoor bijwerkingen gauw kunnen gemeld worden. Tegelijkertijd is er niets dat vaccinatietegenstanders belet om valse rapporten in te dienen. Het magazine Vice schreef eerder al hoe antivaxers misbruik maken van de VAERS-data.

De CDC waarschuwt op de eigen website voor de beperkingen van VAERS. De organisatie benadrukt dat je geen causale verbanden kunt leggen op basis van de database. Het meldingssysteem werkt vooral om grote trends van bijwerkingen te kunnen identificeren. Ernstige meldingen worden door VAERS-medewerkers opgevolgd. We nemen per mail contact op met VAERS en vragen hen of rapport 1074247 werd opgevolgd. Voorlopig zonder reactie.

2) Leeftijd en timing

Andere elementen die doen twijfelen aan de bewering, zijn de timing van het overlijden en de leeftijd van het kind. De tweejarige zou op 1 maart overleden zijn ten gevolge van een tweede Pfizer-dosis. Maar op dat moment liep er helemaal geen testprogramma voor tweejarigen.

In een officieel persbericht van 31 maart 2021 kondigde Pfizer aan dat het bedrijf van start was gegaan met medische proeven op kinderen. De testen zijn onderverdeeld in drie leeftijdscategorieën. De proeven met de eerste groep, van 5 tot 11 jaar, gingen volgens het persbericht ‘vorige week’, dus rond 24 maart, van start. De groep van twee- tot vijfjarigen zou de week nadien worden opgestart, rond 7 april. Dat is ruim een maand na het overlijden van het kind. Het is met andere woorden onmogelijk dat het overleden kind deelnam aan een proeftraject. Ook Moderna startte zijn testen op kinderen pas op 16 maart op.

Bovendien staat op de fiche vermeld dat de injectie ‘privé’ zou zijn toegediend, wat onmogelijk is. Alle Pfizer-proeven worden in medische centra uitgevoerd en opgevolgd.