Factcheck: Nee, een oververhitte hond gaat niet dood van koud water

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een vaak gedeeld Facebookbericht waarschuwt: een hond die oververhit is geraakt, mag je niet afkoelen met koud water. Het dier zou daarvan kunnen sterven. Dierenartsen bevestigen dat oververhitting gevaarlijk is, maar zeggen dat een hond niet kan sterven van de afkoeling.

Op Facebook wordt het onderstaande bericht massaal verspreid. Vanaf dit account alleen al werd het 2900 keer gedeeld, in totaal kregen al 233.000 mensen het te zien.

De twee dierenartsen die we raadplegen, Ann Bulthé van dierenkliniek AniCura Het Binnenhof in Beerse en Bart Vander Kuylen, die zijn praktijk heeft in Mechelen, bevestigen dat honden makkelijk oververhit kunnen raken en dat een waarschuwing daarvoor zeker op zijn plaats is.

‘Wij zien in onze kliniek iedere zomer honden die sterven aan oververhitting’, zegt Bulthé. ‘Anders dan mensen kunnen honden amper zweten. Ze hebben enkel zweetklieren ter hoogte van de kussentjes van hun voetzolen. Als je het volume van een hond bekijkt ten opzichte van de oppervlakte van zijn voetzolen, begrijp je dat dat effect zeer beperkt is.’

Honden die het te warm hebben, raken hun hitte kwijt door te hijgen. ‘Als de ademhaling niet goed werkt, zal het hijgen niet zo efficiënt zijn en kan de hond door zijn pogingen om lucht binnen te krijgen zelfs oververhitten in plaats van afkoelen. We zien dat vaak bij honden met een platte snoet, zoals bulldogs of mopsen, omdat die een vernauwing van de bovenste luchtwegen hebben’, zegt Bulthé.

Voorkomen

Omdat voorkomen altijd beter is dan genezen, is het volgens de dierenartsen een goed idee om voorzorgsmaatregelen te nemen bij hoge temperaturen. ‘Een huisdier mag je nooit achterlaten in een stilstaande wagen’, zegt Vander Kuylen. ‘Zorg voor voldoende koele plaatsen en ventilatie en ga niet te lang of te ver wandelen wanneer het warm is.’ Ook zware inspanningen of stress zijn uit den boze.

Oververhitting

‘De normale lichaamstemperatuur van een hond bedraagt tussen de 38 en 39 graden Celsius. We spreken van oververhitting wanneer de lichaamstemperatuur van de hond hoger is dan 40,5 graden Celsius, zonder dat het dier koorts heeft’, legt Ann Bulthé uit.

Hoe herken je oververhitting bij een hond? Vander Kuylen: ‘Een oververhitte hond gaat in het begin abnormaal hijgen en kan sterk beginnen te kwijlen.’ Door de inspanning die dat vraagt krijgt de hond het nog warmer. Loopt zijn temperatuur op tot boven de 41 °C, dan wordt het gevaarlijk. ‘Dan raken de hersenen oververhit, treedt sloomheid op en worden de lippen en slijmvliezen fel rood. Uiteindelijk kan het dier kortademig worden en het bewustzijn verliezen.’

Ann Bulthé bevestigt dat die symptomen kunnen optreden, en heeft ook weet van oververhitte honden die in shock raken: ze zwijmelen, worden suf en blind, krijgen bloederige diarree, raken in coma en overlijden.

Afkoelen

Wil je een oververhitte hond helpen, dan is het volgens de auteur van het Facebookbericht aangewezen om het dier eerst zo snel mogelijk lauw water te drinken te geven, dan zijn voetzolen, borstkas en onderbuik af te koelen met een natte handdoek en de hond daarna in de schaduw te leggen op een natte handdoek.

Dat is volgens de dierenartsen een goede werkwijze. Belangrijk is volgens Bulthé ook dat je ervoor zorgt dat de hond rustig blijft. ‘Het dier mag zich vooral niet opwinden, want dan gaat zijn temperatuur verder de hoogte in. Laat de hond dus vooral rusten.’

Averechts

Behalve bovenstaande afkoeltip bevat het Facebookbericht ook een waarschuwing: ‘Maak nooit de fout om koud water over een overhitte hond te gooien of een natte handdoek op zijn rug te leggen. Dat werkt averechts. Door kou vernauwen de aderen en door hoge temperatuur (boven de 42 graden) stollen de eiwitten in het bloed waardoor het bloed dik en stroperig wordt.’

Daardoor zou het hart van de hond het bloed niet meer rondgepompt krijgen en zouden de organen stuk voor stuk uitvallen door zuurstofgebrek, met een trage, pijnlijke dood tot gevolg.

Met die stelling vergist de auteur zich, zegt Bulthé. ‘Oppervlakkige huidaderen gaan inderdaad vernauwen bij het afkoelen met water, maar dat is niet de oorzaak van de shock. Die shock bij oververhitting ontstaat door het het stollen van de eiwitten, het falen van de bloedcirculatie en het uitvallen van de functies van de verschillende organen, met uiteindelijk de dood tot gevolg. Maar als die zware symptomen zich voordoen, zijn die rechtstreeks het gevolg van de oververhitting, niet van de afkoeling met koud water.’

Niet onderkoelen

Volgens Vander Kuylen klopt het wel dat je een hond in geval van oververhitting beter niet té snel kunt afkoelen. ‘Anders gaat de hond bibberen. Het is dus beter om lauw of fris, maar geen ijskoud water te gebruiken. Zoek een koele plaats in de schaduw, maak de vacht en de kussentjes van de hond nat met fris water, maar geen ijswater, en vergeet vooral de plaatsen niet die weinig behaard zijn: de hals, de oksels, de liezen en de binnenkant van de oren. Gebruik eventueel een ventilator, maar let wel op dat je het dier ook niet onderkoelt. Het is belangrijk dat je stopt met afkoelen wanneer de lichaamstemperatuur 39 graden bedraagt.’

Dierenarts

Wanneer de temperatuur van de hond boven de 40 graden stijgt en je die niet naar beneden krijgt, of wanneer het dier suf is of zwijmelt, moet je zeker een dierenarts contacteren, benadrukt Ann Bulthé nog. ‘Die kan indien nodig een infuus leggen, zuurstof geven en desnoods intuberen.’