Factcheck: nee, een borstverkleining vermindert het risico op borstkanker niet met 90 procent

In het VTM-programma ‘Axel gaat binnen’ vertelt een van de deelneemsters dat ze een borstverkleining heeft laten uitvoeren en dat ze daarmee ‘de kans op borstkanker met 90 procent heeft weggenomen’. Dat klopt niet, zeggen specialisten. Er is geen rechtstreeks verband tussen de cupmaat en het risico op borstkanker, en alleen een preventieve amputatie kan het borstkankerrisico significant verlagen.   

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Voor het VTM-programma ‘Axel gaat binnen’ verblijft presentator Axel Daeseleire op plaatsen waar je normaalgezien niet zomaar komt. In de zesde aflevering van seizoen 3 volgt Daeseleire een groep Belgen die op reis gaat naar Istanbul om daar een esthetische ingreep te laten uitvoeren. In die aflevering vertelt een van de deelneemsters aan de presentator dat ze eerder haar borsten heeft laten verkleinen, en dat ze daarmee ‘de kans op borstkanker met 90 procent heeft weggenomen’. (vanaf 08:10).

‘Dat een borstreductie de kans op borstkanker zou verkleinen is een fabeltje’, zegt professor Marian Vanhoeij. Zij is oncologisch chirurg gespecialiseerd in borstkankerheelkunde en coördinator van de Borstkliniek van het UZ Brussel. ‘Een borstverkleining kan absoluut niet gezien worden als een preventieve ingreep voor borstkanker.’

Klierweefsel

‘De grootte van de borsten heeft op zich geen invloed op het borstkankerrisico’, legt professor Vanhoeij uit aan de telefoon. ‘De kans op kanker neemt wel toe met de hoeveelheid borstklierweefsel, maar die hoeveelheid borstklierweefsel is niet recht evenredig met het volume van de borst. Hoe meer klierweefsel ten opzichte van de hoeveelheid vet, hoe denser het borstweefsel is. Of een borst een hoge densiteit heeft, kun je als arts soms vaststellen bij een manueel borstonderzoek, maar vaak krijg je daar pas goed zicht op bij een mammografie.’ 

‘Bovendien’, gaat Vanhoeij verder, ‘zit het meeste klierweefsel aan de bovenbuitenkant van de borst en achter de tepel, en bevindt er zich veel minder klierweefsel aan onderkant van de borst. Bij een borstreductie wordt er net vooral weefsel weggenomen aan de onderkant van de borst. Zelfs al zou je dus een borstverkleining laten doen vanuit de redenering dat het weggenomen weefsel dan alvast niet kwaadaardig kan worden, dan nog kan die risicovermindering nooit significant zijn, precies omdat er bij die ingreep relatief weinig klierweefsel wordt weggenomen.’

En er is volgens Vanhoeij nog een reden waarom een borstverkleining geen goed idee is als het gaat over het risico op borstkanker: de operatie maakt een mammografie achteraf minder evident.  ‘Het littekenweefsel maakt het voor radiologen moeilijker om de beelden te interpreteren, wat dan weer leidt tot een grotere kans dat ze iets over het hoofd zien of dat je net een vals positief beeld krijgt. In dat laatste geval moet de patiënt dan bijkomende onderzoeken ondergaan, met vaak onnodige ongerustheid tot gevolg.’

Preventieve amputatie

Loop je een groot risico op borstkanker, dan vermindert alleen een preventieve borstamputatie de kans dat je de ziekte effectief krijgt. ‘Wanneer die amputatie juist is uitgevoerd, dan beperkt ze het risico met 98 à 99 procent. De kans op borstkanker voor 100 procent uitsluiten kun je nooit, zeker omdat, om esthetische redenen en met het oog op een mogelijke borstreconstructie, er vaak wordt gekozen voor het behoud van de tepel en de huid. Maar ook al is er dan nog een risico van 1 à 2 procent, dan is dat bitter weinig voor vrouwen die, zonder die ingreep,  60 à 70 procent kans hadden om borstkanker te krijgen’, aldus nog professor Vanhoeij.

Dat een borstverkleining het risico op borstkanker met 90 procent zou verminderen, klopt inderdaad niet, zegt ook professor oncologie Hannelore Denys (UZ Gent), gespecialiseerd in gynaecologische tumoren en borstkanker. ‘Het is aannemelijk dat er een beperkte vermindering is van het risico om borstkanker te ontwikkelen omdat er minder borstklierweefsel overblijft. Maar een borstreductie wordt niet uitgevoerd om het risico op borstkanker te verminderen.’

Hoe de vrouw op televisie bij die 90 procent komt? ‘Ze heeft wellicht gehoord over vrouwen die vanwege een erfelijke mutatie, bijvoorbeeld in het BRCA-gen, een borstamputatie ondergaan’, vermoedt professor Denys. ‘Die ingreep vermindert de kans om borstkanker te ontwikkelen met meer dan 90 procent. Ook na een amputatie is er geen reductie met 100 procent, want er blijft altijd nog wat klierweefsel achter.’