Factcheck: nee, dieselauto’s zijn niet even milieuvriendelijk als elektrische wagens

Op sociale media circuleert een schermafbeelding van een artikel dat stelt dat dieselauto’s even ‘schoon’ zijn als elektrische auto’s. Het blijkt om een artikel uit 2019 te gaan dat zich baseert op de resultaten van een pilootstudie die ondertussen zijn methodologie heeft aangescherpt om meer factoren in rekening te brengen. Uit de resultaten voor 2024 blijkt dat elektrische auto’s veel schoner zijn dan hun tegenhangers met een dieselmotor.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleert een schermafbeelding van een artikel met als titel: ‘Moderne diesel net zo schoon als elektrische auto, aldus de consumentenbond.’ Het is niet duidelijk waar en wanneer het artikel is gepubliceerd.

‘Werd tijd dat Trump president werd. En de klimaatleugens worden doorprikt. (…) Een moderne diesel is even proper of vervuilend als een EV. Dat weet het kleinste kind. #klimaathoax’, schrijft een Nederlandstalige X-gebruiker bij de schermafbeelding. Zijn post werd geretweet door de omstreden plastisch chirurg Jeff Hoeyberghs en meer dan 700 andere X-gebruikers.

De schermafbeelding werd ook gedeeld op Facebook (hier, hier en hier) en op LinkedIn (hier, hier en hier).

Maar heeft een consumentenorganisatie die uitspraak effectief gedaan? En kun je stellen dat dieselauto’s tegenwoordig even schoon zijn als elektrische wagens?

Waar baseert het artikel zich op?

We laden de schermafbeelding op bij Google Lens. Zo komen we bij het oorspronkelijke artikel terecht. Dat werd in juli 2019 gepubliceerd op de website van het Nederlandse Algemeen Dagblad.

‘Natuurlijk heeft een diesel altijd nog uitlaatgas en een elektrische auto helemaal niet, maar de luchtvervuiling van de moderne diesel is zo weinig, dat deze te verwaarlozen is’, lezen we in het artikel. Algemeen Dagblad heeft het blijkbaar over één specifieke dieselauto, de Mercedes-Benz C220d. ‘Nu blijkt, ligt de auto van de Mercedes zo ver onder de drempelwaarden dat hij eveneens een tien krijgt’, gaat het artikel verder. Volgens de auteur hebben elektrische auto’s automatisch tien op tien gekregen voor die indicator.

Op de website van de Nederlandse consumentenbond vinden we het persbericht terug waarop Algemeen Dagblad zich baseert. Zo leren we dat de bevindingen deel uitmaken van Green NCAP, een programma waarin Europese consumentenorganisaties, overheden en universiteiten samenwerken om een beeld te krijgen van hoe groen auto’s zijn.

Op de website van Green NCAP vinden we de scores terug voor 2019. Daaruit blijkt dat de Mercedes-Benz C220d inderdaad dezelfde score kreeg op een van de twee indicatoren als elektrische wagens. Doordat de auto minder energie-efficiënt is dan sommige elektrische concurrenten, zit de Mercedes niet bij de meest zuinige auto’s van de studie.

Geldt de bewering nog in 2024?

2019 blijkt het eerste jaar te zijn dat Green NCAP de milieuvriendelijkheid van auto’s onderzocht en de studie moet volgens de organisatie dus als pilotfase beschouwd worden. ‘Green NCAP’s rating voor 2020 is rigoureuzer en breder. Beoordelingen voor 2019 mogen dus niet vergeleken worden met beoordelingen voor latere jaren’, lezen we op de website. Vanaf 2020 wordt namelijk naast energie-efficiëntie en de uitstoot van broeikasgassen ook de uitstoot van vervuilende zaken als fijnstof meegenomen.

In 2019 en 2020 was namelijk veel te doen over de uitstoot van fijnstof van dieselauto’s. De ngo Transport and Environment publiceerde er in januari 2020 een onderzoek over met als titel ‘Nieuwe dieselwagens, nieuwe problemen’. De onderzoekers geven toe met de studie een antwoord te willen bieden op ‘de boodschap van de auto-industrie dat nieuwe dieselwagens tegenwoordig “schoon” zijn’.

De ngo bestelde een onafhankelijk onderzoek naar de mechanismen om de uitstoot te controleren die in moderne dieselwagens ingebouwd zijn. Daaruit blijkt dat periodieke pieken in de uitstoot van fijnstof niet worden meegenomen in de beoordeling van auto’s. ‘De recentste dieselwagens zijn dus nog altijd een serieus gezondheidsgevaar’, concludeert het rapport van Transport and Environment.

In 2022 zijn de indicatoren van het Green NCAP-programma opnieuw aangescherpt. Nu wordt ook de hoeveelheid broeikasgassen die nodig zijn voor de productie en het transport van de wagens meegenomen. Zowel de emissies voor elektrische energie als van fossiele brandstoffen maken nu deel uit van de vergelijking, lezen we bij de Nederlandse consumentenbond.

In de recentste resultaten van Green NCAP staan dieselwagens overigens veel lager op de ranglijst. Voor 2014 zijn de 24 meest ‘propere’ auto’s elektrische wagens. Geen enkele dieselwagen slaagt er nog in om tien op tien te behalen op het vlak van de uitstoot van broeikasgassen. De opvolger van de Mercedes uit 2019 scoort slechts 1,9 op die indicator. Op de indicator voor luchtkwaliteit scoort de Mercedes 9,3 op 10, maar elektrische wagens scoren steevast tien op tien. Dat rapporteert ook de Nederlandse Consumentenbond.