Factcheck: nee, deze zwemsters maakten geen apart podium als statement tegen transvrouw

Op Facebook en Twitter deelde Europees Parlementslid Tom Vandendriessche een foto van drie wedstrijdzwemsters die een aparte podiumfoto lieten maken, zonder de (trans) winnares erbij. Dat was echter geen protestactie, zoals Vandendriessche suggereert.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Europees Parlementslid Tom Vandendriessche (Vlaams Belang) postte onlangs een foto van vier zwemsters op een podium op Facebook en Twitter (hier en hier gearchiveerd). In het bijschrift stelt hij dat het toelaten van mannen tot de vrouwensport tot oneerlijke concurrentie leidt. Hij stelt dat de drie vrouwen ‘dan maar zelf hun podium maakten’.

De post van Vandendriessche werd op Facebook meer dan zestig keer gedeeld en kreeg meer dan 1700 likes. Op Twitter zagen bijna 15.000 mensen de foto op hun tijdlijn passeren.

Oude foto

De foto die Vandendriessche deelde, gaat al langer rond. De persagentschappen Reuters en AAP hebben de foto en context een jaar geleden reeds onderzocht. Op de foto is de medailleceremonie te zien van de finale van een wedstrijd van de Amerikaanse studentencompetitie NCAA (National Collegiate Athletic Association). De wedstrijd in kwestie vond plaats op 17 maart 2022 in de Amerikaanse stad Atlanta.  

Op de foto is links de transvrouw Lia Thomas te zien. Zij had de wedstrijd gewonnen. Op de rechterkant van de foto zijn de zwemsters te zien die op de tweede, derde en vierde plaats geëindigd waren. Het gaat om de zwemsters Emma Weyant, Erica Sullivan en Brooke Forde.

Het klopt dus dat de winnares van het kampioenschap een transvrouw was en het is juist dat de andere vrouwen op de foto achter de transvrouw geëindigd waren.

Geen alternatief podium

De factcheckers van Reuters en AAP zagen in de dagen na het kampioenschap al berichten op sociale media circuleren die stelden dat de vrouwen ‘uit protest’ een eigen podium hadden gemaakt. Die claims werden ook door reguliere media zoals het Britse The Telegraph gedeeld (hier gearchiveerd). Vandendriessche gebruikt de term protest niet.

Volgens AAP en Reuters zijn er diverse redenen om aan te nemen dat de atleten die rechts op de foto staan niet wilden protesteren tegen de overwinning van Lia Thomas. Zo is in deze video te zien dat de vrouwen die op de foto stonden, in de handen klapten toen Thomas’ naam werd afgeroepen. 

De drie vrouwen die rechts op de foto stonden, hebben bovendien gereageerd op de hetze. Zo postte Erica Sullivan twee dagen na haar tweede plaats een Instagrambericht over de wedstrijd. Daarin zegt ze dat ze zich verbaast over de ‘foute claims’ en geeft ze aan dat het gewoon om een bijkomende foto ‘met haar vrienden van de vorige Olympische Spelen in Tokio’ ging.

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Erica Sullivan (@erica.sully)

Daarnaast schreef Emma Weynant in deze column voor het Amerikaanse Newsweek waarom ze transatleten zoals Lia Thomas steunt. Ook de zwemster die vierde werd, sprak in het magazine Swimming World haar steun uit voor Thomas.

Zwemwereld verdeeld

Die steun kwam er trouwens niet alleen achteraf. Volgens Reuters spraken 300 zwemmers een maand voor de wedstrijd hun steun uit voor de deelname van Thomas. De open brief waarin ze die steun publiek maakten, werd gepubliceerd op de website van Athlete Ally, een organisatie die strijdt tegen homofobie en transfobie in sport.

Niet alle deelnemende atleten waren het met die inclusieve boodschap eens. Zo sprak de Hongaarse zwemster Reka Gyorgy zich in een open brief uit tegen de regels om transvrouwen toe te laten tot de wedstrijden van de NCAA. De Hongaarse is echter niet op de foto te zien. Ze haalde de finale ook niet.