Factcheck: nee, deze video toont geen half miljoen vluchtelingen die op weg zijn van Libië naar Italië

Vlaams Parlementslid Filip Dewinter (Vlaams Belang) postte onlangs een video waarin een groep van een half miljoen vluchtelingen te zien zou zijn die zich een weg banen van Libië naar Europa. Dat klopt niet. Het gaat om een groep vluchtelingen die vanuit Libië teruggestuurd werden naar Egypte, omdat ze Libië illegaal waren binnengekomen. 

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 25 juni tweette Vlaams Belang-parlementslid Filip Dewinter een video van een groep vluchtelingen die op weg zouden zijn naar Europa (hier gearchiveerd). ‘Meer dan een half miljoen immigranten maken zich in Libië klaar om de oversteek richting Europa te maken… Een invasieleger ter kolonisering van Europa! Stop Immigratie’, lezen we in de tweet van Dewinter.

De video wordt meer dan 600 keer geliket en 33.000 keer bekeken. Ook de Nederlandse opiniemaker Joost Niemoller deelt de video op zijn Twitteraccount (hier gearchiveerd). Dewinter en Niemoller hebben de beelden van Radio Genova, een Italiaans Twitteraccount (hier gearchiveerd). Daar werd de video ruim 1 miljoen keer bekeken.

Wat zien we op de beelden?

We laden de video op bij de videoverificatietool InVid. Die creëert screenshots die we dan onder de loep kunnen nemen met zoekmachines als Google Afbeeldingen of Yandex. Via de resultaten van Google Afbeeldingen komen we terecht op alternatieve nieuwssites die de video publiceerden met dezelfde boodschap als Dewinter. Maar we vinden ook een artikel op de Turkse website Aykiri, waarin we lezen dat Libië duizenden vluchtelingen heeft teruggestuurd naar Egypte. 

Over die gebeurtenis vinden we ook artikels van de internationale persagentschappen Reuters en AP. Daarin verklaart een woordvoerder van het Libische Nationale Leger (Libyan National Army of LNA), dat het oostelijke Libische district Butnan controleert, dat LNA-militairen 4000 vluchtelingen hebben gevonden in pakhuizen van mensensmokkelaars. Ze arresteerden de vluchtelingen en stuurden ze te voet terug naar Egypte. Knack schreef eerder al een andere factcheck over beelden van die uitwijzing, gemaakt in de Libische grensstad Musaid. Die circuleerden toen met de stelling dat het ging om ‘een leger van een half miljoen dat op het punt staat om vanuit Libië Europa binnen te vallen.’

Zijn de beelden uit de tweet van Dewinter ook in Musaid gemaakt? 

Op seconde 3 van de video van Dewinter zien we enkele elementen die ons verder kunnen helpen in onze zoektocht. Zo zien we een zendmast aan de linkerkant (geel kader), en twee gebouwen, een grijsgekleurd (blauw kader) en een okerkleurig (rood kader), die boven het landschap uittorenen.

Voor het grijze gebouw zien we ook iets wat op een wit gebouw lijkt (onderstaande foto, rood kader).

Om te verifiëren of het hier om Musaid gaat, maken we gebruik van een Tiktok-video, opgeladen in december 2022, met dronebeelden van Musaid. Op seconde 33 van de TikTok-video herkennen we het okerkleurige gebouw (rood kader) en de zendmast (geel kader). 

Op seconde 40 zien we ook het grijze gebouw, dat hoger is dan de andere gebouwen (blauw kader), mét een wit gebouw ervoor (rood kader) en de zendmast (geel kader).

We kunnen er dus van uitgaan dat de video, net als in onze vorige factcheck, in Musaid is gemaakt, en de uitwijzing van zo’n 4000 vluchtelingen is uit Libië, naar Egypte.

Via Twitter vragen we Filip Dewinter om een reactie op het resultaat van onze factcheck. Hij reageert als volgt: ‘In mijn tweet spreek ik inderdaad over “een half miljoen immigranten die zich klaarmaken om de oversteek te maken”. Dat is ook zo. Volgens de International Organization for Migration (IOM) verblijven er momenteel meer dan 700.000 vluchtelingen in Libië waarvan een belangrijk deel de intentie heeft om in Europa asiel aan te vragen en de Middellandse Zee over te steken. De beelden zijn illustratief voor het grote aantal asielzoekers in Libië en doen geen afbreuk aan het feit dat Libië een doorgangsland is voor vele honderdduizenden illegale immigranten die richting Europa willen komen.’ Dewinter verwijderde zijn post niet en paste hem ook niet aan.