Factcheck: nee, deze video is geen bewijs voor ‘gekloonde baby’s’

Op sociale media circuleert een video van een vrouw in doktersjas. De voice-over en socialemediagebruikers beweren dat de beelden het bewijs zijn voor het bestaan van gekloonde baby’s. Dat klopt niet. De beelden komen uit een video van een Braziliaanse influencer. Het gaat om een realistische pop en geen echte baby.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleert een video van een vrouw getooid in doktersjas en blauwe latex handschoenen. De vrouw wrijft over een soort bel met vocht waarin iets vleeskleurigs drijft wat lijkt op een baby. De vrouw spreekt in de video, maar het geluid van haar stem is afwezig. 

De video heeft wel een voice-over van een mannelijke stem. Die stelt dat de beelden tonen dat moeders in de toekomst niet langer een kind negen maanden zullen hoeven te dragen (0:12). ‘Ik zou je graag willen vertellen dat dit een concept is. Maar als je iets weet over het klonen van mensen, dan weet je dat ze dit al heel lang doen’, gaat die man verder (0:30). De voice-over beweert dus dat de beelden tonen dat mensen momenteel gekloond worden.

De video werd in januari duchtig gedeeld op sociale media als X (hier en hier). Ook op TikTok (hier en hier) en Instagram circuleert de video (hier). Eén X-post werd door meer dan 360.000  mensen bekeken. Maar liefst 1600 socialemediagebruikers kozen ervoor die post te delen.

In de reacties geven mensen aan effectief te geloven dat ‘overheden klonen en artificiële wezens produceren’ en het om echte baby’s gaat. ‘Die baby ziet er zelfs niet goed uit!’, zegt iemand bijvoorbeeld. Anderen denken dan weer dat het om een pop gaat.

Ook sommige Nederlandstalige socialemediagebruikers geloven dat baby’s gekloond worden (hier en hier). ‘Ze beginnen met staatsbaby’s te kweken’, zegt iemand bijvoorbeeld op X. 

Van waar komt de video?

We zien de video voor het eerst op X. Op de video zijn allerlei stempels van andere socialemedia-accounts te zien. Via die accounts proberen we de herkomst van de video te bepalen. In de linkerbovenhoek is iets onleesbaar gemaakt.

Zo verwijst een stempel naar het TikTok-account @95misantrophic. Dat account postte de video op 25 juli 2022. Het plaatst bij de video de woorden ‘niets nieuw’ en de hashtag ‘kloon’. Op de video is geen enkele andere TikTok-stempel meer te zien. 

In de linkeronderhoek van de video zien we twee andere stempels. De bovenste luidt ‘omega_axsal’. De onderste ‘unanswered’. We leren uit de voice-over dat het om ‘unanswered universe’ gaat en niet ‘unanswered’. Er is zowel een YouTube-account, een Instagramaccount en een Facebookaccount met die naam. Op die accounts vinden we dezelfde stempel terug op sommige video’s. De video is niet meer op die accounts terug te vinden.

‘omega_axsal’ blijkt te verwijzen naar een Instagramaccount. Op dat account vinden we de video terug. De video werd er gepost op 24 juli 2022, een dag eerder dan de post op TikTok. De video heeft als bijschrift ‘Dit is geen nieuw concept… Dit is alleen de normalisatie ervan’. Ook hier geloven veel reageerders dat het om beelden van een echte baby gaat.

Portugese influencer

Via de Instagrampost komen we bij een artikel van de factcheckwebsite afp terecht. Volgens afp zou de video afkomstig zijn van een Braziliaans ASMR-account met de naam Sweet Carol. Bij ASMR-video’s worden bepaalde geluiden versterkt voor het plezier van de kijker. De vrouw die op de video te zien is, is volgens hen Mariane Carolina Rossi, de vrouw achter dat kanaal. 

We vinden de video inderdaad terug op het YouTube-kanaal van die vrouw. De video werd daar gepost op 26 april 2022, slechts enkele maanden voordat hij op Instagram en TikTok begon te circuleren. In de linkerbovenhoek zien we nu ‘Sweet Carol’ staan, de naam die door verspreiders onleesbaar was gemaakt.

In het Portugese bijschrift lezen we ‘ASMR van een herboren baby.’ ASMR is het maken van geluiden voor het plezier van de luisteraar. Het gaat vaak om fluisteren of tikken met de vingers. De vrouw tikt inderdaad op de bel die rond de ‘baby’ gevormd is. 
afp nam contact op met Rossi om haar te vragen naar de inhoud van haar video. Ze vertelde hen dat ze een geboorte simuleerde met een realistische pop, zoals enkele reageerders terecht opmerkten. ‘Het gaat niet om een menselijke kloon’, verduidelijkte ze.