Factcheck: nee, deze video geeft niet aan dat Oekraïense soldaten de Russische slachtpartij in Boetsja in scène zouden hebben gezet

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Online circuleert een video waarin Oekraïense soldaten lijken verslepen die verspreid liggen in de straten van het Oekraïense stadje Boetsja. Sommige socialemediagebruikers zien in de beelden een bewijs dat de slachtpartij in het stadje door de Oekraïners geënsceneerd werd. Dat klopt niet. De soldaten controleerden de lijken op boobytraps.

Op 5 april post een Twitteraccount een video waarin Oekraïense soldaten te zien zijn die lijken verslepen. ‘Achter de scènes, voor de film werd gemaakt’, lezen we in de tweet. In de video, die 14 seconden duurt, zien we hoe soldaten lijken, die met het gezicht naar de grond liggen, verslepen.

De video wordt gebruikt om de slachtpartij in het Oekraïense stadje Boetsja in twijfel te trekken. Daags na de doortocht van Russische troepen verschenen op 2 april verschillende beelden van burgerdoden in de straten. Sommige socialemediagebruikers trokken de beelden onmiddellijk in twijfel en stelden dat de moordpartij door de Oekraïners in scène gezet zou zijn. Ook de Russische president Vladimir Poetin beweerde op 12 april dat de beelden van de slachtpartij vals zouden zijn. Ook Knack voerde al een factcheck uit over de slachtpartij in Boetsja.

De video waarin de lijken worden versleept, wordt ook op een Nederlands Twitteraccount gepost (hier gearchiveerd). ‘De Oekraïense televisie toonde beelden van Oekraïense soldaten die lijken aan het leggen waren in Boetsja. Laten we aannemen dat frames per ongeluk op tv zijn gekomen’, lezen we in het bijschrift.

Ook in de Telegramgroep Vrede met Rusland, die 316 leden telt, worden de beelden gedeeld.

‘Voor mij is de discussie over de “echtheid” van Boetsja beëindigd, maar trek vooral je eigen conclusie’, schrijft een groepslid. ‘Ik had deze beelden al eerder gezien, maar niet gekoppeld aan de beruchte beelden van Boetsja. Voor mij is er al lang geen discussie meer over’, schrijft iemand in een commentaar. Ook de website Dissident One, die wel meer desinformatie verspreidt, deelde de video.

Video Associated Press

Een omgekeerde zoekopdracht met enkele screenshots van de video leert ons dat de video van persagentschap Associated Press (AP) is. De beelden werden op 2 april gemaakt en op 4 april online gepubliceerd. In de langere versie van de video op de website van AP begint het fragment van de Twittervideo op 00:56. In de eerste 56 seconden zien we verschillende lijken verspreid liggen in de straten, terwijl daar soldaten en inwoners rondlopen. Een inwoner zegt dat mensen gewoon zonder reden werden neergeschoten, zonder vragen te stellen. In de beschrijving van de video lezen we het volgende: ‘De Oekraïense soldaten, gesteund door een colonne van tanks en pantserwagens, verbinden kabels aan de lichamen en trekken de lichamen van de straat, uit vrees dat ze boobytraps bevatten.’

In punt 9 van de beeldbeschrijving lezen we dezelfde uitleg.

AP publiceerde op 7 april ook zelf een factcheck over de video, waarin de beelden in hun juiste context werden geplaatst. In een ander artikel op de website van AP lezen we dat Oekraïense soldaten in hun herovering van de gebieden rond Kiev zorgvuldig te werk moeten gaan. ‘Ze gebruiken kabels om burgerlichamen van de straten te halen uit vrees dat de Russische strijdkrachten ze van boobytraps hebben voorzien’, lezen we.