Factcheck: nee, deze satellietbeelden tonen niet de branden van januari 2025 in Los Angeles

Op sociale media circuleren satellietbeelden van branden. Volgens de socialemediagebruikers die de beelden verspreiden, zouden ze bewijzen dat de branden op hetzelfde moment begonnen zijn. Dat klopt niet. De satellietbeelden tonen branden uit september 2024 in de buurt van Los Angeles.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleren satellietbeelden die de recente bosbranden in de buurt van Los Angeles zouden tonen. Op de beelden zijn drie branden met drie rookpluimen te zien. Volgens de socialemediagebruikers zouden de beelden bewijzen dat de bosbranden op hetzelfde moment zijn ontstaan, en dus niet natuurlijk zijn. Onder de beelden is onheilspellende muziek gemonteerd.

‘Satellietbeelden tonen aan dat alle drie de grote branden in Los Angeles, Californië, tegelijkertijd begonnen’, schrijft een Nederlandstalige socialemediagebruiker bij de beelden op X. ‘Wie denkt er allemaal dat dit niet natuurlijk was?’ vraagt een ander X-account zich af.

De branden in de buurt van Los Angeles zijn op 7 januari op verschillende plaatsen uitgebroken en zijn snel geëscaleerd. Een gebied ter grootte van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zou al in vlammen zijn opgegaan en minstens 25 mensen hebben al het leven gelaten. De oorzaak van de branden is nog niet bekend, maar zowel brandstichting als problemen met het elektriciteitsnet worden onderzocht, lezen we bij VRT NWS. Volgens The Washington Post zou een van de branden ontstaan kunnen zijn door een eerdere brand die door de wind weer aangeblazen werd.

De satellietbeelden circuleren zowel op X (hier en hier), YouTube (hier, hier en hier), Facebook (hier en hier) als Instagram (hier, hier en hier). De beelden werden ook gedeeld op Newsbreak, een Amerikaans platform dat lokaal nieuws verzamelt.

‘Copy paste van Hawaï’, reageert een Nederlandstalige X-gebruiker onder een van de posts. Toen in augustus 2023 op het Hawaïaanse eiland Maui branden uitbraken, begon desinformatie zich te verspreiden. Uit een factcheck van Knack bleek dat de branden zich wél op een natuurlijke manier hadden verspreid.
Maar tonen de beelden nu daadwerkelijk de branden die in Los Angeles plaatsvinden? En zijn de branden op hetzelfde moment ontstaan?

Wat tonen de beelden?

Volgens VRT NWS zouden er in totaal drie grote branden in de buurt van Los Angeles woeden. De grootste in de woonwijk Pacific Palisades in het noordwesten van de stad, de andere in het oosten en het noorden.

De Palisades-brand was de eerste die gerapporteerd werd op 7 januari, omstreeks 10.30 uur lokale tijd. Op dat moment stond er al een stevige wind in Los Angeles, lezen we bij The Washington Post. De andere grote brand, in de buurt van Eaton Canyon, werd later die dag omstreeks 6.15 uur ’s avonds lokale tijd pas gerapporteerd.

Maar kloppen de satellietbeelden wel? Volgens sommige socialemediagebruikers niet. In een aangevraagde Community Note wijst iemand erop dat het gedeelde satellietbeeld verdacht veel lijkt op dat van een reeks branden die in september 2024 uitbraken. Wanneer we de beelden die online circuleren vergelijken met satellietbeelden van oudere branden, komen ze inderdaad vrijwel exact overeen.

Op een satellietbeeld van 10 september 2024 zijn branden in Bridge, Line en Airport te zien. Volgens de NASA zouden de branden tussen 5 en 9 september zijn ontstaan. De drie locaties liggen ten noorden en ten oosten van de stad Los Angeles.

Echte satellietbeelden van de branden tonen trouwens aan dat de wind richting het zuiden waaide toen de winden het hevigst waren. Op de satellietbeelden die op sociale media circuleren is dat uitdrukkelijk niet het geval. De rookpluimen gaan op die beelden eerder richting het noordoosten.