Factcheck: nee, deze foto’s tonen geen ‘nieuwe Barbie-set’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleren foto’s van een ‘nieuwe Barbie-set’. Het blijkt te gaan om een internetgrap. De beelden tonen geen nieuwe set van Barbie-producent Mattel. Wel een set seksspeeltjes voor poppen geproduceerd door het Japanse merk Progress.

Op 30 januari plaatste iemand een foto van een pop en attributen op Facebook (hier gearchiveerd). Het bijschrift luidt: ‘De nieuwe Barbie-set is uit. […] Als je dit als ouder normaal vindt heb je echt veel zuurstoftekort gehad.’ In het bericht wordt ook gelinkt naar een besloten Telegramgroep met ‘visionair nieuws’ die 3400 leden telt. De Facebookpost wordt 25 keer gedeeld en 4600 mensen zien het zo op hun tijdlijn passeren.

In de reacties onder het bericht wordt met afschuw gereageerd. ‘Dit is niet echt toch?’, vraagt iemand. Anderen pleiten ervoor om dit ‘uit de handel te halen’ of om ‘niet normaal te maken wat niet normaal is’.

Is dit echt?

We laden de afbeelding op bij Google Afbeeldingen en die suggereert de tekst ‘Kijk naar Barbie die volwassen is geworden’. Met dat bijschrift in het Engels staat de afbeelding ook op de memesite iFunny. Het lijkt om een internetgrap te gaan.

Wanneer we de afbeelding opladen in de zoekmachine TinEye en sorteren op datum blijkt de foto van de pop zeker al online te circuleren sinds 2013.

Het gaat dus om een oude foto.

De poppenreeks Barbie werd gelanceerd in 1959 door het Amerikaanse speelgoedmerk Mattel. Hoewel we online geen reële aanwijzing vinden dat het zou gaan om een echte variant van Barbie, wordt het merk wel genoemd in een Twitterbericht (hier gearchiveerd) dat de foto deelt.

We vinden de pop niet terug in de webshop van Mattel. We nemen contact op met Mattel, maar kregen tot op heden nog geen antwoord.

Volgens de Indische nieuwssite Latestly verscheen de afbeelding ‘Bondage Barbie’ in januari 2021 opnieuw op Twitter: ‘Internetgebruikers proberen geschokt te begrijpen wat ze zien op deze bizarre afbeelding.’ De afbeelding komt ook voor in een artikel van de Britse tabloid Daily Mail van 11 juli 2019 over het internetfenomeen ‘Barbies Dark Secrets’, waarin mensen fantaseerden over de verborgen kant van ‘het leven van Barbie’.

Wanneer we de afbeelding opladen in de Russische zoekmachine Yandex komen we uit bij de Chinese internetwinkel AliExpress (rood kader).

Daar wordt de set met seksspeeltjes voor poppen te koop aangeboden. Het beeld ervan spoort met het beeld uit de sociale mediapost die we onderzoeken. Ook op andere internetwinkels zoals Amazon vinden we de set terug.

Is er een link met Barbie of Mattel? Nee, het speelgoed voor volwassenen wordt gemaakt door de Japanse poppenproducent Progress. Wanneer je hun site bezoekt moet je eerst aangeven dat je ouder bent dan 18. We zien de set ZIGO ACT 1. Enige link met Barbie-producent Mattel vonden we niet.

Rechtszaak

De Amerikaanse zender CBS News publiceerde op 8 november 2002 reeds een artikel met als titel: ‘”Bondage Barbie” Gets A Boost’. De Britse Susanne Pitt toverde een Barbie om tot een gedeeltelijk naakte ‘Dungeon Doll’, compleet met rubberen bondage en helm. Daarmee lijkt ze de auteursrechten van Mattel Inc. niet te hebben geschonden, schrijft CBS. Ook de Ierse krant Irish Examiner schreef over deze zaak.

Over de zaak tussen Mattel en Pitt valt hier te lezen op de site van de Amerikaanse justitie. De pop waarover het gaat wordt beschreven als ‘een opnieuw geschilderde en gekostumeerde Barbie-pop met het SuperStar Barbie-hoofd’. Volgens de juridische tekst ‘onderhield de beklaagde een website, waarop afbeeldingen van de herschilderde SuperStar Barbie-pop in een seksueel expliciet verhaal te zien waren en verschillende seksuele parafernalia te koop werden aangeboden’. Of het hier gaat over de pop waarvan nu een afbeelding circuleert, konden we niet met zekerheid achterhalen.

Het is niet de eerste keer dat fake Barbie-poppen op het internet voor ophef zorgen. Zo bleek ‘Abortus Barbie’ een project van een conservatieve kunstenaar in de aanloop naar een verkiezing in Texas, en geen echte Barbie, zo achterhaalden de factcheckers van AFP, Snopes en Reuters.

Ook het gerucht dat Mattel in 2015 een ‘Burka Barbie’ zou uitbrengen bleek onwaar. Mattel bracht in de zomer van 2021 wel een speciale serie Barbiepoppen uit met vrouwelijke wetenschappers. Onder andere vaccinoloog Sarah Gilbert, die aan Oxford meehielp aan de ontwikkeling van een coronavaccin, werd geëerd in popvorm.