Factcheck: nee, deze foto toont geen Algerijnen die de Egyptische piramides bouwen

Op sociale media gaat een afbeelding rond van mensen die een beeld aan het bouwen zijn. Volgens socialemediagebruikers gaat het om Algerijnse ingenieurs die de piramides en de Sfinx van Gizeh aan het bouwen zijn. Dat klopt niet. De foto toont een beeld van Ramses de Grote dat in de Egyptische stad Aboe Simbel herbouwd werd nadat het verplaatst was voor de bouw van de Aswandam.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media gaat een foto rond met Egyptische standbeelden, een kraan en werklui. Volgens de verspreiders van de foto zou het gaan om Algerijnse ingenieurs die piramides en een sfinx in elkaar zetten. In het bijschrift van een van de posts lezen we: ‘Foto’s van Algerijnse ingenieurs van toen ze de piramides van Egypte en de Sfinx van Gizeh aan het bouwen waren.’

De beelden werden zowel op X, Instagram als Facebook gedeeld. Op X kregen 55.000 gebruikers de foto te zien. 124 mensen beslisten na het lezen van het bijschrift de foto te delen.

Maar tonen deze foto’s nu de Sfinx van Gizeh? En is het dan een bewijs dat de piramides en de sfinx pas gebouwd zijn door Algerijnse ingenieurs na de uitvinding van de kleurenfotografie, en niet door de Oude Egyptenaren omstreeks 2500 voor Christus, zoals archeologen en historici stellen?

Allerlei theorieën rond ontstaan piramides

Ondanks de eensgezindheid onder specialisten trekken sommigen de datering van de Egyptische bouwwerken in twijfel. Zo vragen mensen zich online af hoe de piramides zo oud kunnen zijn aangezien zowel de Koran, de Bijbel als de Torah de piramides niet vermeld hebben. Anderen denken dan weer dat de Arabieren die Egypte in de 7de eeuw na Christus veroverden de piramides zouden hebben gebouwd.  

Maar de meest wijdverspreide complottheorie is dat buitenaardse wezens aan de oorsprong van de piramides liggen. Die theorie werd in 2020 nog door Elon Musk op X (toen nog Twitter) gedeeld. 

Ook de bekende podcasthost Joe Rogan besteedt regelmatig aandacht aan theorieën rond de Egyptische piramides. In een aflevering van zijn podcastreeks trekt hij de datering in twijfel door te zeggen dat die uitsluitend gebaseerd zou zijn op organische deeltjes die tijdens de bouw deel zouden zijn gaan uitmaken van de piramides.

Verplaatsing door UNESCO

We gaan op zoek naar de oorsprong van de foto en geven die in op Google Lens. Zo komen we terecht op de Wikipediapagina van de Aswandam. Die dam is gelegen langs de Nijl in het zuiden van Egypte. De constructie van een eerste dam begon in 1902, vanaf 1960 werd 8 kilometer stroomopwaarts een nieuwe dam gebouwd, die in 1970 klaar was.

Op dezelfde Wikipediapagina vinden we de  foto met de kranen en de arbeiders terug. Volgens Wikipedia zou het om een beeld van Ramses de Grote gaan bij de Grote Tempel van Aboe Simbel. Die tempel werd verplaatst en herbouwd in 1967 omdat het beeld zou overspoeld worden door het stuwmeer dat door de Aswandam begon te ontstaan. Op de foto zien we hoe het beeld van Ramses opnieuw opgebouwd wordt. Wikipedia verwijst naar de verplaatsingsoperatie als de UNESCO Nubia Campagne. 

Op de website van UNESCO vinden we een rapport uit 2020 terug over die campagne. Dat rapport bevestigt de verplaatsing van het beeld vanwege de uitbreiding van het stuwmeer. UNESCO werd volgens het rapport door Egypte en het nabijgelegen Sudan gevraagd om het culturele erfgoed te helpen beschermen dat door de bouw van de dam in het gedrang kwam. Dat gebeurde effectief en de campagne vond plaats tussen 1960 en 1980. Behalve de tempel van Aboe Simbel werden nog achttien andere sites verplaatst.

Uit het rapport leren we dat de ontmanteling van de oorspronkelijke site in Aboe Simbel begonnen is in april 1964. Op 22 september 1968 werden de werken in Aboe Simbel afgerond. De foto is dus tussen april 1964 en 22 september 1968 genomen. 

De foto toont dus niet de bekende piramides en de Sfinx van Gizeh. Die staan in Caïro, op meer dan 1000 kilometer van Aboe Simbel.