Factcheck: nee, deze drijvende elektriciteitscentrale had geen invloed op de overstromingen in Valencia

Online circuleren video’s en foto’s van een groot schip, dat kort voor de overstromingen van 29 oktober voor de Valenciaanse kust voor anker lag. Volgens socialemediagebruikers was het schip in staat om het weer te modificeren. Dat klopt niet. Het gaat om een drijvende elektriciteitscentrale die eind september voor de kust van de Canarische Eilanden aanmeerde.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 5 november deelt een Nederlandstalige X-gebruiker een video waarin een groot schip te zien is. In het bijschrift lezen we dat ‘Dit HAARP-monster zou gezien zijn in de buurt van Zuid-Spanje (Valencia), voordat de regenval en overstromingen begonnen’.

HAARP staat voor High Frequency Active Auroral Research Program, een Amerikaans militair en civiel onderzoeksinstituut van de Universiteit van Alaska Fairbanks. Binnen het programma wordt onderzoek gedaan naar de kenmerken en gedrag van de ionosfeer. Dat is het hoogste punt van de atmosfeer. Het belangrijkste onderzoeksinstrument van HAARP is het Ionospheric Research Instrument (Ionosferisch Onderzoeksinstrument, of IRI, nvdr.). Dat bestaat uit zo’n 180 antennes, verspreid over 33 hectare (bekijk hier een video). De antennes kunnen signalen uitzenden in de ionosfeer. Het effect van die signalen wordt vervolgens bestudeerd, met als doel beter te kunnen inschatten hoe de ionosfeer reageert op radiogolven.

HAARP is al langer het onderwerp van samenzweringstheorieën. De signalen die het IRI uitzendt, zouden weersveranderingen kunnen veroorzaken. In deze uitzending van de Franse wereldwijde  nieuwszender France24 wordt die samenzweringstheorie verder uitgelegd.

De vraag of HAARP het weer kan beïnvloeden, wordt ook beantwoord op de website van het onderzoeksprogramma. Het antwoord is duidelijk: nee. ‘HAARP heeft geen invloed op de troposfeer of de stratosfeer, de twee niveaus van de atmosfeer die verantwoordelijk zijn voor het weer’, lezen we op de website.

In een factcheck van Climate Feedback, een organisatie die zich toelegt op klimaatfactchecks,lezen we dat er geen bewijs is dat HAARP het weer beïnvloedt.

Socialemediagebruikers geloven dus dat het schip het weer in Valencia beïnvloedde en zo de overstromingen veroorzaakte. Ook andere Nederlandstalige Facebook-, Telegram– en X–gebruikers delen beleden van hetzelfde schip, met dezelfde bewering.

Beïnvloedde dit schip het weer in Valencia?

We nemen enkele screenshots van de video en laden die op bij Google Lens. Zo komen we terecht bij een TikTok-video, gepost op 26 september. De video zou in Las Palmas gemaakt zijn, in de Canarische Eilanden, en niet voor de Valenciaanse kust. We googelen ‘gran barco Las Palmas’, in het Nederlands ‘grote boot Las Palmas’, en komen zo terecht bij een artikel van de Spaanse nieuwssite La Provincia, gepubliceerd op 26 september.

Daarin lezen we dat het gaat om het Karadeniz Powership Onur Sultan, een drijvende elektriciteitscentrale. Het schip vertrok op 9 augustus vanuit Mozambique, vaart onder de Liberiaanse vlag en is eigendom van het Turkse energiebedrijf Karpowership. In de FAQ op de site van het bedrijf lezen we dat de schepen ontworpen zijn om in minder dan 30 dagen elektriciteit te genereren en een tijdelijke oplossing voor dringende energievraag in te vullen, zonder dat er nood is aan permanente infrastructuur.

Op 13 november meerde het schip aan in de Turkse stad Tuzla. Dat kunnen we zien via de gespecialiseerde site Vesselfinder. Het schip heeft dus niets te maken met HAARP.