Factcheck: Nee, deze diefstal uit een rijdende bus gebeurde niet in Brussel

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Uit een rijdende bus wordt bagage gestolen, zo toont een video op Facebook. Volgens de persoon die de video online plaatst, gaat het om een tafereel in Brussel. De beelden zijn echter gemaakt in de Franse stad Grenoble, toen daar na de finale van het WK voetbal in 2018 rellen uitbraken.

Op 3 september plaatst een Vlaamse vrouw een video van 15 seconden op Facebook. Daarin zien we hoe uit een rijdende bus bagage wordt gestolen. De bagageruimtes van de bus lijken niet op slot en worden geopend. Volgens de persoon die de video online plaatst, zijn het beelden uit Brussel. De video wordt meer dan 15.000 keer bekeken.

We zoeken uit of dit effectief een video is die een diefstal toont in de Belgische hoofdstad. We maken een screenshot van de video en laden die op in Google Afbeeldingen.

De video blijkt te circuleren op Thaise Facebookpagina’s. Wanneer we de tekst bij een van de video’s vertalen via Google Translate blijkt er melding gemaakt te worden van Frankrijk. Ook op YouTube staat de video met als titel ‘Bagage stelen uit rijdende bus in Frankrijk’.

Volgens de site Infowars is de video afkomstig uit Parijs en toont hij beelden van vlak na de door Frankrijk gewonnen finale van het wereldkampioenschap voetbal in 2018. Infowars is volgens CNN en Politico een extreemrechtse complotsite. Ook op Russische sociale media wordt geschreven dat de beelden uit Parijs komen.

We gebruiken op Google enkele Franstalige zoektermen om te verifiëren of deze informatie klopt.

Zo komen we uit op de site van de krant Le Dauphiné Libéré, die gedrukt wordt in Grenoble. De lokale krant plaatst de volgende tekst bij de video die ze op 17 juli 2018 publiceert: ‘Zondag, terwijl velen de wereldtitel van les Bleus vierden, is een deel van het feest uit de hand gelopen. Een bus van Flixbus werd geplunderd door jongeren. Een student uit Grenoble filmde de scène.’ Volgens een lokale krant zijn de beelden dus niet afkomstig uit Parijs, maar uit Grenoble, een stad aan de voet van de Franse Alpen.

Ook de Russische staatszender RT (vroeger Russia Today) situeert de beelden in Grenoble. Deze bron is minder betrouwbaar, maar vermeldt wel een reactie van Flixbus op Twitter over het incident.

https://twitter.com/FlixBus_FR/status/1019867317302452224FlixBus_FRhttps://twitter.com/FlixBus_FR

Bonjour, les soutes sont systématiquement fermées pendant nos trajets

Cet incident est survenu à proximité de la gare routière de Grenoble, le conducteur a perçu le danger de la situation et a voulu ramener ses passagers en sécurité aussi vite que possible.

— FlixBus_FR (@FlixBus_FR) July 19, 2018

Volgens die reactie zou het incident hebben plaatsgevonden in de buurt van het busstation in Grenoble. We verifiëren deze informatie.

Om de exacte locatie van de video te achterhalen zoeken we naar visuele aanwijzingen in de korte en onscherpe video. We bekijken een beeld uit het begin en het einde van de video.

Het verkeerslicht doet vermoeden dat de diefstal zich aan een kruispunt afspeelt. Zowel in de voorgrond van de video als in de achtergrond zien we meerdere bomen. We moeten dus op zoek naar een kruispunt in een laan met een bomenrij aan beide kanten van de weg.

Met die informatie bekijken we op Google Maps de omgeving van het busstation. Zo komen we uit bij zeven plekken waar de video mogelijk is opgenomen.

Nu bekijken we die kruispunten in Google Streetview om te zien of we andere visuele elementen uit de video herkennen. Op het meest rechtse kruispunt op de bovenste laan, de Avenue Félix Viallet, zien we deze gebouwen:

Het zalmkleurige gebouw met witte raamkozijnen en het grote grijze gebouw met balkons zien we ook terug in de video. De bomen in Google Streetview zijn wel veel kleiner, maar dat valt te verklaren.

Volgens Le Dauphiné Libéré werd de video gemaakt op zondag 15 juli 2018, de dag waarop Frankrijk het WK voetbal won. De foto van Google Streetview toont de straat in september 2019 – dat zien we door in Streetview linksboven op een icoontje te klikken.

Google heeft ook oudere foto’s van de Avenue Félix Viallet. In oktober 2017, dus voor de video is opgenomen, zien we wel de grote bomen die ook zichtbaar zijn op de onderzochte video.

In de periode tussen de opname van de video en het huidige beeld in Google Streetview werden de grote bomen dus verwijderd en vervangen door nieuwe, kleinere bomen.

We hebben nu bewezen dat de video daadwerkelijk is opgenomen in Grenoble, meer bepaald op het kruispunt van de Avenue Félix Viallet en de Cours Jean Jaurès.

De context van de video zijn de rellen die ontstonden nadat de Franse nationale ploeg het WK voetbal won. In Grenoble werden op 15 juli 2018 veertien voertuigen in brand gestoken, er werd geplunderd en gevandaliseerd.