Factcheck: nee, deze beelden tonen niet het leger van Iran maar een militaire parade in Libië

Op sociale media circuleren beelden van een groot aantal militaire voertuigen. Volgens socialemediagebruikers zou het gaan om het Iraanse leger dat zich klaarmaakt om Israël aan te vallen. Dat klopt niet. De beelden werden gemaakt tijdens een militaire parade op een vliegveld in de buurt van de Libische stad Benghazi.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleert een video die lijkt opgenomen op een legerbasis. Op de beelden zijn lange rijen legervoertuigen en wapens te zien. Op de achtergrond lijken alarmsignalen af te gaan. In veel voertuigen zitten soldaten, die klaar lijken om in allerijl te vertrekken.

Volgens een Nederlandstalige X-gebruiker zouden de beelden in Iran opgenomen zijn. ‘Iran een uur geleden, ze staan klaar’, schreef hij bij een post van de video. Sinds de oorlog die Israël voert in Gaza en de aanslag op de leider van Hamas in Teheran ligt Iran op ramkoers met Israël, lezen we bij VRT NWS.

In de comments bij die post lezen we dat sommige mensen dat bijschrift in twijfel trekken. ‘Leugenaar’, schrijft een X-gebruiker. ‘Houd op met het verspreiden van leugens en misleidend nieuws’, schrijft iemand anders. 137 mensen kozen ervoor om de Nederlandstalige post te delen en ruim 102.000 mensen kregen de post te zien op hun tijdlijn.

De video is ook door Engelstalige X-gebruikers gedeeld. ‘Meer en meer Iraanse video’s die demonstraties van hun wapens tonen, verschijnen op sociale media’, schrijft een X-account bij een post van de video. De video circuleert ook met soortgelijke bijschriften in het Spaans en het Russisch.

Maar klopt dat wel? Tonen de beelden echt het Iraanse leger dat klaarstaat om Israël aan te vallen?

Libische vlag in beeld

Andere X-gebruikers plaatsten een community note onder de video. Dat is een opmerking die de video beter moet duiden of de boodschap wil nuanceren. Volgens de gebruiker gaat het helemaal niet om beelden uit Iran maar uit Libië. De beelden zouden voor 2011 gemaakt zijn en het leger van toenmalig president Muammar Khaddafi tonen.

Als argument geeft de X-gebruiker dat de Libische vlag en een Libisch wapenschild in beeld komen. Bovendien zou er in de video Arabisch gesproken worden en geen Farsi,de taal van Iran.

Op 0:15 is een vlag te zien in de verte. Het gaat wel degelijk om de Libische vlag. Het wapenschild van Libië kunnen we niet met zekerheid herkennen.

Parade in Benghazi

We geven screenshots van de video in op Google Lens. De oudste posts van de video die we op deze manier terugvinden, zijn gedeeld op Chinese en Russische websites en dateren van begin augustus.

Via Google komen we bij een eerdere factcheck van AFP. Volgens het Franse persagentschap circuleerde de video al een maand geleden, maar werd toen gedacht dat het om legereenheden van Saudi-Arabië ging die naar de Filipijnen gestuurd werden. Volgens AFP was dat onwaar.

Video’s zoals deze begonnen volgens AFP te circuleren omdat de spanning in de Zuid-Chinese Zee opliep na confrontaties tussen Filipijnse en Chinese schepen. Volgens CNN probeert China de Filipijnen op die manier te intimideren om zijn soevereiniteit over de Zuid-Chinese Zee te claimen.

AFP vond een versie van de video met een hogere resolutie op TikTok. Daarop is te zien dat er op de voertuigen inderdaad een Libisch embleem staat. Het zou om het Libisch Nationaal Leger gaan dat loyaal is aan Khalifa Haftar, een gevluchte Libische krijgsheer die tijdens de Arabische Lente in 2011 terugkeerde naar Libië.

AFP vond een livestream die dateert van mei 2024 waarop dezelfde militaire parade is te zien. De voertuigen staan inderdaad voor een groot scherm waarop de Libische vlag is afgebeeld. Uit satellietbeelden valt af te leiden dat de beelden opgenomen zijn in Benina International Airport nabij Benghazi in Libië.