Factcheck: nee, de WHO eist geen wereldwijd verbod op het eten van vlees

Volgens alternatieve nieuwssites wil de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het eten van vlees verbieden tegen 2025. Ze verwijzen daarvoor naar een speech van de directeur-generaal van de WHO. In zijn speech komt zo’n verbod evenwel niet aan bod. Hij stuurt louter aan op het ’transformeren van ons voedselsysteem’.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

De alternatieve nieuwssite Frontnieuws publiceerde een artikel met de kop ‘WHO eist wereldwijd verbod op vleesconsumptie in 2025’. Dat verbod zou deel uitmaken van de ‘globalistische net zero agenda‘ van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en andere organisaties zoals het World Economic Forum (WEF).

In de inleiding van het artikel verwijst de auteur naar een andere alternatieve nieuwssite, News Addicts. Frontnieuws nam het artikel van die nieuwssite nagenoeg klakkeloos over. Nog een andere alternatieve nieuwssite, Evol News volgde Frontnieuws daarin. Verder in die artikels staat dat het om een verbod van de consumptie van zowel vlees als zuivelproducten zou gaan.

Die drie artikels worden veel gedeeld op sociale media, vooral door accounts die theorieën verspreiden over het World Economic Forum. Zo werd de claim een aantal keer gedeeld door zowel Engelstalige als Spaanstalige accounts op X (hier, hier en hier). De bewering verscheen ook op Facebook (hier, hier en hier).

Sommige verspreiders van de claim menen dat het WHO en het WEF een dieet van insecten ‘opdringen’ als alternatief voor het eten van vlees. Ook daarover werd in het verleden al heel wat desinformatie verspreid. Zo schreef Knack er reeds deze factchecks over (hier, hier en hier). 

Ook Nederlandstalige accounts deelden de claim (hier en hier). Een van die gebruikers deelde bijvoorbeeld het Frontnieuws-artikel samen met het bijschrift: ‘Als ik straks geen kaas meer mag eten, wordt het oorlog.’ Sommige van die posts kregen maar liefst 35.000 mensen te zien. 

Wil de WHO een ban op vlees en zuivel?

Frontnieuws staaft zijn claim door te verwijzen naar uitspraken van Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, de directeur-generaal van de WHO. Volgens de alternatieve nieuwssite zou Adhanom Ghebreyesus gezegd hebben dat ‘burgers over de hele wereld moeten beginnen met de overstap naar plantaardig en op insecten gebaseerd voedsel om de planeet te redden.’ Frontnieuws geeft in zijn artikel echter nergens een citaat over een verbod op vleesconsumptie tegen 2025.

Het artikel linkt bij de quotes van Adhanom Ghebreyesus wel naar een artikel van een andere alternatieve nieuwssite. In de inleiding van dat artikel wordt ‘2025’ genoemd. ‘”Tegen 2025 willen we onze respectievelijke en gedeelde inspanningen versterken. (…) We bevestigen dat landbouw en voedselsystemen zich dringend moeten aanpassen en transformeren om tegemoet te kunnen komen aan de verandering van het klimaat”, leest het statement op COP 28.” Het zou dus gaan om uitspraken van Adhanom Ghebreyesus op de laatste klimaatconferentie in Dubai (COP 28).

Dat artikel verwijst voor die quotes naar een YouTube-video van de WHO. De video heeft als titel ‘Onze voedselsystemen schenden de gezondheid van mensen en de planeet’. De video werd op 21 december gepost, maar volgens het bijschrift werd de boodschap afgespeeld op een COP 28-evenement op 11 december 2023. Het gaat om een korte inleiding van 2:13 minuten.

Via het bijschrift komen we op een pagina over ‘Voedsel op COP28’ op de website van de WHO terecht. Op die pagina vinden we niets terug over een verbod op vlees en zuivelproducten. Er staat wel dat ‘een shift naar diëten met gezonder voedsel en een lagere ecologische voetafdruk zowel de menselijke als de planetaire gezondheid kan bevorderen.’

Ook in het transcript van de video vinden we geen vermelding van een ‘ban op vlees tegen 2025’ terug. In de video gaat Adhanom Ghebreyesus in op de impact van ons voedselsysteem op de klimaatcrisis. ‘De transformatie van voedselsystemen is daarom essentieel’, vindt Adhanom Ghebreyesus (0:34). Hij wil een shift richting ‘gezondere, diversere en meer plantaardige diëten’ (0:37). Hij zegt hier dus ‘meer plantaardig’ en niet ‘uitsluitend plantaardig’, wat de alternatieve nieuwssites insinueren. 

In de speech verwijst Adhanom Ghebreyesus naar het Initiatief voor Klimaat en Nutritie (I-CAN) dat de WHO samen met andere internationale organisaties op de vorige COP lanceerde. Het woord ‘vlees’ komt daar slechts één keer voor in het kader van een mogelijke actie die zou kunnen genomen worden door stakeholders.

Wat wil de WHO dan wel?

Op 10 juli 2023 publiceerde de WHO een informatiepaper over ‘rood en verwerkt vlees in de context van gezondheid en het milieu’. Daarin zet de WHO haar visie uiteen over vleesgebruik. De paper verduidelijkt bijvoorbeeld de effecten van de consumptie van rood en verwerkt vlees op de volksgezondheid. In de inleiding van de informatiepaper maakt de WHO uitdrukkelijk duidelijk dat ze met deze paper ‘geen gezondheidsadvies willen geven.’