Factcheck: nee, de remedies voor burn-out en depressie verschillen niet zo heel veel van elkaar

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

‘Wat goed is voor het bestrijden van een depressie is slecht voor de burn-out en andersom.’ Dat lazen we onlangs in De Morgen. Maar het moet sterk genuanceerd worden.

In De Morgen getuigde de Nederlandse Inger Boxsem over de combinatie van burn-out en depressie, waarover ze het boek Naar omstandigheden nogal slecht schreef. ‘Wat goed is voor het bestrijden van een depressie is slecht voor de burn-out en andersom’, stelde haar psycholoog. Aan de telefoon met Knack legt Boxsem uit wat die bedoelde. ‘Zo zonder context is de uitspraak een beetje kort door de bocht. Maar het hielp mij wel te begrijpen waardoor het herstel zo lang duurt. Zeker in het begin was ik door de burn-out niet in staat dingen te ondernemen die een gunstig effect kunnen hebben op de depressie, zoals sporten of vrienden zien. Er moet eerst aandacht zijn voor de lichamelijke uitputting bij burn-out. Pas als je verstoorde stresssysteem en je lichaam tot rust zijn gekomen, kunnen beide aandoeningen juist worden behandeld.’

‘Ik wil me zeker niet uitspreken over deze individuele situatie, maar over het algemeen lijkt deze uitspraak me inderdaad te kort door de bocht’, zegt hoogleraar arbeidspsychologie Hans De Witte (KU Leuven). ‘Het kan dat burn-out en depressie samen voorkomen, maar het zijn wel twee heel verschillende fenomenen. Burn-out is een energiestoornis die altijd werkgerelateerd is. Terwijl depressie een stemmingsstoornis is, die met talloze factoren te maken kan hebben. Er is wel een correlatie tussen de twee, zo blijkt uit onderzoek: een burn-out die niet (goed) behandeld wordt, kan uitmonden in een depressie.’ Op korte termijn kan de behandeling inderdaad verschillend zijn. ‘Bij burn-out moet je eerst tot rust komen en je hoofd leegmaken, terwijl dat bij depressie tot meer piekergedrag kan leiden. Maar depressie komt in veel verschillende vormen voor: sommige mensen voelen zich geagiteerd en rusteloos, anderen willen het liefst de hele dag slapen. Ook de behandelingen verschillen dus. Op (middel)lange termijn zie ik sowieso minder verschillen. De belangrijkste focus ligt in beide gevallen op cognitieve gedragstherapie: een nieuwe manier van denken aanleren.’

Ook Lode Godderis, hoogleraar omgeving en gezondheid (KU Leuven), wil sterk nuanceren. ‘Er is geen evidentie dat wekenlang rusten de beste behandeling is voor burn-out. We moeten daarentegen mensen helpen om tot rust te komen, onder meer met cognitieve gedragstherapie. Dat is ook bij depressie een belangrijke remedie. En bij burn-out moeten de werkgerelateerde oorzaken worden aangepakt. Maar ook dat kan bij depressie zinvol zijn, al is er niet altijd een directe link met het werk. We weten intussen dat zinvol werk en deelname aan de samenleving een positieve impact kunnen hebben op beide fenomenen.’

Hoogleraar psychiatrie Stephan Claes (UPC KU Leuven), die gespecialiseerd is in depressie, vindt de uitspraak ook vreemd. ‘Bij burn-out is vooral psychologische begeleiding nodig. Mensen die hieraan lijden, worden gestimuleerd om tot rust te komen en leuke activiteiten te herontdekken. Ook bij depressie is psychotherapie cruciaal, al zal die inhoudelijk wel verschillen van wat bij burn-out aangeboden wordt. Daarnaast wordt depressie vaak behandeld met antidepressiva. Als je die zou geven aan iemand die alleen een burn-out heeft, is dat niet noodzakelijk schadelijk maar ook niet nodig. Maar als beide fenomenen tegelijk voorkomen, zullen antidepressiva ook niet slecht zijn voor de burn-out.’