Factcheck: nee, de bevolking van Gaza is niet met meer dan 2 procent gegroeid in 2024

Op sociale media circuleert het bericht dat de Gazaanse bevolking in 2024 met meer dan 2 procent zou zijn toegenomen. Dat bewijst volgens socialemediagebruikers dat er helemaal geen genocide of hongersnood in Gaza plaatsvindt. Maar de cijfers die als bron worden gebruikt, blijken al van vóór het begin van de oorlog in Gaza te dateren.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op sociale media circuleert het bericht dat de bevolking in Gaza in 2024 niet gekrompen, maar met 2,4 procent zou zijn gegroeid. Socialemediagebruikers beweren dat cijfer te halen uit het ‘World Factbook’. 

‘Afgezien van de verzonnen genocide, is er van de zogenaamde hongersnood ook niets te zien’, schrijft een Nederlandstalige socialemediagebruiker in een X-post over het cijfer. ‘Het sterftecijfer is zelfs lager dan voor 7 oktober 2023’, zegt iemand anders in een soortgelijke post op X.

Behalve die 2,4 procent circuleren er nog andere percentages van dezelfde grootteorde. Zo werd in november 2024 een afbeelding gedeeld waarop te zien is dat de bevolking in Gaza met 2,02 procent zou zijn gegroeid in 2024. Een van die posts werd ruim 2,1 miljoen keer bekeken.

Soortgelijke posts werden ook in het Sloveens, Engels, Frans en Duits gedeeld. De cijfers circuleren zowel op X, Instagram als Facebook.

In 2024 werd de Gazaanse bevolking hard getroffen door de oorlog tussen Israël en Hamas, die was losgebarsten na de dodelijke raid van de radicaal-islamitische organisatie Hamas op 7 oktober 2023.
De oorlog kostte intussen al meer dan 46.600 mensen het leven, lezen we bij Reuters. Volgens een studie in The Lancet Journal zou het reële dodental zelfs nog veel hoger kunnen liggen.

Is de Gazaanse bevolking in 2024 dan toch nog gegroeid?

Met 2,4 procent?

We zoeken eerst naar de herkomst van de ‘2,4 procent’. Via Google komen we terecht bij bevolkingsdata van de Wereldbank. Die internationale organisatie verbindt het percentage inderdaad aan Palestina. Maar het blijkt niet om een schatting voor het jaar 2024 te gaan, maar om een voor 2023. Bovendien worden zowel de Gazastrook als de Westelijke Jordaanoever in rekening genomen. 

Met 2,02 procent?

Om de bron voor de 2,02 procent te vinden, gaan we een kijkje nemen bij het World Factbook waarnaar sommige socialemediagebruikers verwijzen. Dat is een website van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA met een uitgebreide pagina voor de Gazastrook.

Onder de tussentitel over bevolkingsgroei lezen we inderdaad dat de bevolkingsgroei in Gaza 2,02 procent zou bedragen. En het cijfer is een schatting voor het jaar 2024. De CIA geeft als bron het US Census Bureau, een Amerikaanse overheidsinstelling die bevolkingsdata bijhoudt.

De factcheckers van AAP contacteerden het US Census Bureau voor uitleg over de cijfers. De overheidsinstelling bevestigde dat het om een schatting gaat, gebaseerd op cijfers van voor augustus 2023, dus enkele maanden voor de recente oorlog begon. Data na augustus 2023 zouden niet zijn meegenomen in de schatting. 

Dat wordt bevestigd door de factcheckers van Politifact. Zij vonden een gearchiveerde versie van de World Factbooksite die bewijst dat de geschatte bevolkingsgroei voor 2024 al zeker sinds 18 juli 2023 online stond. Zowel AAP als Politifact beoordelen claims over de Gazaanse bevolkingsgroei op basis van het World Factbook daarom als ‘onwaar’.

Andere bronnen

Tot slot zoeken we via Google uit of er nog andere bronnen voor de Gazaanse bevolkingscijfers bestaan. Zo komen we bij een artikel van de Amerikaanse nieuwszender CNN terecht. Volgens CNN zou de bevolking in Gaza in 2024 met 6 procent zijn gedaald. De nieuwszender baseert zich daarvoor op een rapport van het Palestijnse Centrale Statistiekbureau (PCBS).

Op Al Jazeera, Times of Israel en Euronews verschenen ook artikels over dat cijfer. In het artikel van Times of Israel noemt het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken de cijfers ‘gefabriceerd, opgeblazen en gemanipuleerd’. 

Op de website van het PCBS vinden we een artikel terug over de bevolkingsafname in 2024. Het Palestijnse statistiekbureau baseert zich voor zijn berekening niet alleen op sterftecijfers, maar brengt ook gevluchte Gazanen en vermisten in rekening. Die werden allemaal bij elkaar opgeteld om de bevolkingsafname te berekenen. Zo komt het PCBS aan een schatting van 160.000 Palestijnen die na 2024 niet meer in Gaza zouden aanwezig zijn, waardoor de bevolking met 6 procent zou zijn gedaald.