Factcheck: nee, de Amerikaanse overheid stopt niet met de PCR-test vanwege onbetrouwbaarheid
Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.
Een screenshot van een tweet, die zowel op Facebook als Twitter wordt verspreid, stelt dat de Amerikaanse overheidsdienst Center for Disease Control and Prevention zou stoppen met PCR-tests als middel om coronabesmettingen vast te stellen. Het instituut zou die beslissing hebben genomen omdat de tests onbetrouwbaar zouden zijn. Dat klopt niet. Het CDC trekt inderdaad één PCR-test in, maar die beslissing heeft te maken met de opkomst van andere, meer performante PCR-tests.
Een Nederlandse vrouw deelt de afbeelding van de tweet op 24 juli in de groep ‘Nee tegen de coronamaatregelen’. De groep telt 23.500 leden. De afbeelding wordt 7400 keer gezien en 166 gedeeld.
De tweet stelt dat ‘CDC, het Amerikaanse RIVM, stopt met de pcr-test als middel om vast te stellen of iemand covid heeft of niet vanwege de hoge onbetrouwbaarheid. Alle grond tot “maatregelen” vervalt hiermee.’
We gaan op zoek naar de originele tweet van Hans Van Tellingen. Volgens zijn website is Van Tellingen geograaf en regioloog en werkt hij bij het Nederlandse bedrijf Strabo, ‘een van de landelijke specialisten op het gebied van winkelcentrumonderzoek- en advies’. Op zijn Twitteraccount uitte de man al meermaals kritiek op de Nederlandse coronamaatregelen. Zijn tweet wordt 1313 keer geliket en 712 keer gedeeld.
De tweet bevat een link naar een persbericht op de site van de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC waarin inderdaad wordt aangekondigd dat het CDC de ‘Emergency Use Authorization’ (EUA), van de CDC 2019-Novel Coronavirus (2019-nCoV) Real-Time RT-PCR Diagnostic Panel zal intrekken. De EUA is een ‘vergunning tot noodgebruik’ om via een spoedprocedure bepaalde medicijnen of medische middelen in noodsituaties goed te keuren en te gebruiken. De RT-PCR-test werd door het CDC zelf ontwikkeld en in februari 2020, toen de coronacrisis uitbrak, onder EUA-status op de markt gebracht. In de persmededeling staat nergens vermeld dat de test vanwege onbetrouwbaarheid zou worden ingetrokken.
We nemen per mail contact op met de persdienst van het CDC en vragen om meer uitleg over de beslissing. ‘De RCT-PCR-test is een heel accurate test en de beslissing heeft niets te maken met de betrouwbaarheid ervan’, luidt het antwoord. ‘Commerciële spelers hebben in tussentijd andere tests op de markt gebracht, die sneller en efficiënter zijn en een hogere output hebben. Daardoor is de vraag naar de RCT-PCR-test afgenomen’, klinkt het in de mail.
Via Google zien we dat ook Reuters en factcheck.org soortgelijke claims onderzochten. In beide factchecks wordt de bewering dat de intrekking van de EAU iets te maken zou hebben met de performantie van de test als ‘onwaar’ bestempeld.
In het persbericht en de mail doet het CDC ook aanbevelingen voor alternatieve tests. Even recapituleren: PCR-tests worden gebruikt om een specifieke DNA- of RNA-sequentie van een virus of bacterie te identificeren. Multiplextests kunnen verschillende van die sequenties tegelijk testen. Met het griepseizoen in aantocht moedigt het CDC labo’s dan ook aan om dergelijke tests te gebruiken zodat mensen tegelijkertijd op het corona- en griepvirus kunnen worden getest.
Ook het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) ziet de voordelen van dergelijke testen. ‘Wanneer de patiënt zich in de winter met influenza-achtige symptomen aanbiedt, kunnen we met één multiplextest de ziekteverwekker identificeren’, zegt woordvoerster Ann Eeckhout. Op dit moment worden er in België geen multiplextests gebruikt, zegt Karine Moykens, voorzitter van het Interfederaal Comité Testing en Tracing. Die beslissing hangt af van het FAGG.
Conclusie
Het Amerikaanse CDC trekt de ‘Emergency Authority Use’ van een eigen ontwikkelde PCR-test in. Maar dat heeft niets te maken met de betrouwbaarheid van de test. Door de opkomst van snellere, meer performante PCR-tests is de vraag naar die specifieke test afgenomen. We beoordelen de stelling dan ook als niet waar. Het CDC wil dat labo’s meer gebruik maken van multiplex-PCR-tests, die op verschillende virussen tegelijkertijd kunnen testen.
Bronnen
Facebookpost (24 juli 2021)
Gearchiveerde Tweet (24 juli 2021)
Gearchiveerde website Hans Van Tellingen
Persbericht CDC (21 juli 2021)
Uitleg Emergency Use Authorization website FDA
Factcheck Reuters (28 juli 2021)
Factcheck factcheck.org (27 juli 2021)
Mailverkeer met CDC (28 juli 2021)
Mailverkeer Ann Eeckhout (29 juli 2021)
Gearchiveerd LinkedIn-profiel Ann Eeckhout
Gearchiveerd LinkedIn-profiel Karine Moykens
Telefonisch contact Karine Moykens (29 juli 2021)
Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be
Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.
U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.
Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network (IFCN) en European Fact-Checking Standards Network (EFCSN).
Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.
Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.