Factcheck: nee, collage toont niet dezelfde sporthal voor en na raketinslag

Op sociale media circuleert een collage die een zwembad in Oekraïne zou laten zien voor en na een raketinslag. Dat klopt niet helemaal. De foto van na de raketinslag toont een aanpalende polyvalente sporthal. De schade in het zwembad was beperkter.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 29 juni plaatst iemand een fotocollage op Twitter met als bijschrift ‘Dit was het zwembad in Charkiv van het polytechnisch instituut. Alweer zo’n belangrijk ‘militair’ doelwit’ (hier gearchiveerd). De collage bevat de foto van een zwembad in goede staat en een verwoest gebouw. Beide foto’s lijken genomen vanuit hetzelfde perspectief.

Iemand reageert op de Twitterpost dat we ‘overduidelijk een ander gebouw’ zien. Iemand vraagt Knack om de beelden te onderzoeken. Er wordt getwijfeld aan de echtheid van de beelden. 

Ook op Instagram wordt dezelfde collage gedeeld door de pagina ukraine.ua (hier gearchiveerd). Dit bericht kreeg meer dan 22.000 vind-ik-leuks. 

Ook hierop komen twijfelende reacties: ‘ik ga niet liegen, dit zijn twee verschillende foto’s’ of ‘is het de bedoeling dat we hier een voor en na zien van dezelfde plek?’. Op die laatste vraag komt geen antwoord van de auteur van het bericht.

Hoe zit de vork in de steel? We laden de afbeelding op in Yandex. Die Russische zoekmachine suggereert dat we inderdaad een zwembad in de Oekraïense stad Charkiv zien (rood kader). Charkiv is de tweede stad van Oekraïne, vlak bij de Russische grens en ligt sinds het begin van de oorlog onder vuur.

Op een Oekraïense website met info over zwembaden in Charkiv vinden we dezelfde foto terug. Het zou inderdaad gaan om het zwembad op de site van het polytechnisch instituut. We vinden er ook een adres: de Alchevskyh-straat 50 A. We zoeken dat adres op Google Maps en komen inderdaad uit bij het sportcomplex van het polytechnisch instituut. 

Op Google Maps vinden we verschillende foto’s van binnen in het complex (links). We zien onder andere een zwembad en een polyvalente sporthal. Het lijkt te gaan om hetzelfde zwembad als op de collage (rechts) en de dakstructuur van de polyvalente zaal lijkt ook overeen te komen.

We zoeken meer beeldmateriaal van recente schade op sportinfrastructuur in Charkiv. Zo komen we uit op deze video op YouTube (hier gearchiveerd). 

We vergelijken de onderste foto van de collage (links) met een de video (rechts). Visuele elementen komen overeen (gekleurde kaders): we zien dezelfde plek.

We vinden ook een nieuwsreportage op Facebook, opgeladen op 24 juni, met als titel ‘Het sportcomplex van het Polytechnisch Instituut van Charkiv werd getroffen door meerdere raketaanvallen, zonder dat er slachtoffers vielen’. We vergelijken deze video (rechts) met de foto van de polyvalente zaal die we vonden op Google Maps (links). Vijf basketringen (rode kaders), de dakstructuur (groene kaders) en de houtkleurige muur (gele kaders) komen overeen. 

We kunnen concluderen dat het sportcomplex van het polytechnisch instituut in Charkiv inderdaad recent werd beschadigd, wellicht door Russische raketaanvallen.

Is het zwembad op dezelfde locatie gesitueerd? We vergelijken Google Streeview bij het sportcomplex (rechts) met het zwembad uit de fotocollage (links): de raamstructuren komen overeen.

Enkele tientallen meters verder in de straat op Google Streetview (rechts) herkennen we het beschadigde gebouw uit de tv-reportage op Facebook (links). 

Aan de hand van bovenstaande informatie en de zichtbare architectuur in beide foto’s achterhalen we dat het hier gaat om twee aanpalende sporthallen in hetzelfde complex. Dat zien we duidelijk op een luchtfoto op Google Maps (rechts). De beschadigde sporthal (oranje kaders) is gelegen naast het zwembad (blauwe kaders). 

Op 26 juni publiceert de gouverneur van de regio Charkiv op Telegram foto’s van de raketinslag op het sportcomplex (hier gearchiveerd). Daarbij is ook één foto van de schade aan het zwembad (blauw kader). We zien dat er schade is, maar het dak is niet ingestort. 

De lokale krant Charkiv Times publiceert op 24 juni een artikel met als titel ‘Gisteravond hebben de Russische indringers het HPI-sportcomplex bijna vernietigd’ (hier gearchiveerd). Daarin vinden we ook verschillende foto’s van het zwembad na de raketinslag. We zien alleen schade aan de noordzijde van het zwembad, waar het zwembad (blauw kader) dus grenst aan de polyvalente sporthal (oranje kader). De beperkte schade aan het zwembad is dus een gevolg van de raketinslagen op de polyvalente sporthal. 

Een collage die het zwembad toont voor en na de raketinslag zou er als volgt uitzien: