Factcheck: nee, chitine veroorzaakt bij de mens geen chronische afweerreacties

Volgens een bericht op sociale media zou chitine, een stof die in het uitwendige skelet van insecten zit, bij de mens chronische afweerreacties veroorzaken. Specialisten bevestigen dat insecten die stof bevatten, maar benadrukken dat chitine een vezel is, en dat vezels niet schadelijk zijn voor de mens. Wel integendeel: we hebben ze nodig om gezond te blijven. 

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Op 19 augustus post de Facebookpagina Vlaams Nieuws onderstaand bericht.

Volgens het bericht zouden ‘de niet afbreekbare chitinepartikels chronische afweerreacties veroorzaken bij de mens’. De post eindigt met een waarschuwing: ‘Eet geen insecten, zoals politici voorstellen, ze willen je kapot.’

De bewering dat insecten chitine bevatten, en dat die stof schadelijk zou zijn voor de mens, doet al langer de ronde op sociale media. Ze past in een ruimer discours, dat stelt dat politici en internationale overlegorganen zoals het Wereld Economisch Forum (WEF) mensen willen verplichten om insecten te eten, in plaats van biefstuk of kipfilet. 

Bevatten insecten chitine?

Zoals Knack al schreef in een factcheck in 2022, bevatten insecten inderdaad chitine. Maar, verduidelijkten experts, chitine is een vezel die niet schadelijk is voor de mens. 

‘Chitine zit in het exoskelet (uitwendig skelet, nvdr) van insecten’, legde Ruben Smets, postdoctoraal onderzoeker van de Research Group for Insect Production and Processing (KU Leuven), uit in die factcheck. ‘Het is gewoon een voedingsvezel, die qua structuur erg vergelijkbaar is met cellulose, een vezel die in hout zit, maar ook in groenten en in zowat elk plantaardig materiaal voorkomt.’ 

Het aandeel chitine in insecten is overigens beperkt, benadrukte Smets nog: ‘De meelworm bijvoorbeeld bevat slechts 6 à 7 procent chitine, terwijl hij voor 50 procent uit eiwitten bestaat en voor 35 procent uit vet. De rest zijn mineralen zoals natrium, kalium, calcium, magnesium en koolhydraten.’

‘Chitine is niet schadelijk voor de mens, maar net nuttig’, volgens Smets. ‘Een minimale dosis vezels is noodzakelijk voor een goede darmtransit. Wie te veel vezels binnenkrijgt, raakt in het slechtste geval geconstipeerd. Maar that’s it. Punt is: je hebt ze nodig.’

Ook Thomas Spranghers, onderzoeker aan het Expertisecentrum Agro- en Biotechnologie (Hogeschool VIVES), bevestigde aan Knack dat het skelet van insecten chitine bevat, en dat chitine een vezel is. ‘Vezels zijn gezond: ze zijn goed voor de darmflora. Insecten hebben een bijzonder interessante nutritionele samenstelling: ze bevatten een hoge concentratie aan vetten en eiwitten en meer onverzadigde vetzuren dan traditionele vleessoorten.’

Allergie

Spranghers voegde eraan toe dat een beperkt aantal mensen allergisch kan zijn voor insecten. ‘Insecten zijn geleedpotigen, zoals schaaldieren. Wie allergisch is voor schaaldieren, kan ook allergisch zijn voor insecten, al is dat niet noodzakelijk het geval. Verder kun je ook voor één insectensoort allergisch zijn en niet voor andere soorten. Vergeet niet dat de groep insecten diverser is dan die van de gewervelde dieren. Er is, om maar één voorbeeld te geven, een groter verschil tussen een sprinkhaan en een meelworm dan tussen een varken en een koe.’