Factcheck: nee, Canadese cannabisverkoop komt niet grotendeels van illegale producenten

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In een nieuwsbericht van Het Laatste Nieuws lazen we dat cannabis in Canada voor ‘het grootste deel nog steeds door illegale producenten wordt verkocht’. Dat blijkt niet te kloppen. Canada legaliseerde de verkoop van cannabis in 2018.

Op 22 november publiceert Het Laatste Nieuws een artikel met de titel ‘Wiet bestellen via Uber Eats? In Canada kan het‘. Daarin wordt beschreven dat de maaltijdbezorger Uber Eats in de Canadese staat Ontario via zijn app cannabis zal aanbieden via een samenwerking met de Canadese wietproducent Tokyo Smoke. Als bron voor het telexbericht verwijst de krant naar de persagentschappen Bloomberg en ANP.

Canada legaliseerde de cannabisverkoop in 2018. Over het effect daarvan schrijft Het Laatste Nieuws: ‘Het aantal legale cannabishandelaars nam er toe tot meer dan duizend, maar het grootste deel wordt nog steeds door illegale producenten verkocht.’ Een Knack-lezer vroeg ons of dat klopt.

Ook in ons land is er debat over de legalisering van cannabis en andere drugs. In de argumentatie worden soms buitenlandse voorbeelden aangehaald. Het is daarom relevant om te kijken of de uitspraak over de Canadese cannabismarkt al dan niet klopt.

Groot deel, maar niet het grootste deel

Ook VRT NWS berichtte over de cannabisverkoop via Uber Eats in Ontario. In dat artikel lezen we dat ‘illegale producenten nog steeds een groot deel van de verkoop in handen hebben’. Hier gaat het dus over een ‘groot’ deel en niet het ‘grootste’ deel.

Ook het persagentschap Reuters en de Britse openbare omroep BBC stellen dat illegale producenten nog steeds verantwoordelijk zijn voor ‘een groot deel van de (jaarlijkse) verkoop’. In The New York Times zei professor David Hammond van de universiteit van Waterloo in Ontario) begin 2021 over de cannabismarkt in Canada dat de ‘verschuiving ingezet is’, en dat ‘misschien ongeveer de helft van de markt is overgegaan van illegale naar legale verkoop’.

Is de meerderheid van de cannabismarkt in Canada vandaag nog in handen van illegale producenten?

Nee, zo lezen we op de site Marijuana Business Daily, een nieuwssite over de cannabisindustrie in de Verenigde Staten en Canada. Op 4 februari 2021 publiceerde de site het artikel ‘Verkoop legale recreatieve cannabis in Canada overtreft illegale uitgaven voor het eerst’. De bron voor dat artikel waren cijfers van het derde kwartaal van 2020. In een artikel van dezelfde site op 19 mei 2021 bleek die trend zich door te zetten.

De site publiceerde toen onderstaande grafiek. De rode lijn toont de verkoop van legale medicinale cannabis, de oranje lijn toont de verkoop van legale recreatieve cannabis (sinds de legalisering in 2018) en de blauwe lijn toont de geschatte verkoop van illegale recreatieve cannabis.

Over de illegale verkoop bestaan uiteraard geen exacte cijfers, maar de schatting is geen nattevingerwerk. De cijfers zijn afkomstig van het nationaal statistiekbureau van Canada en zijn gebaseerd op verschillende nationale enquêtes. Het Canadese statistiekbureau onderzoekt al langer met een grondige methodologie de verkoop van cannabis.

Uit diezelfde data blijkt volgens The Conversation, een website waarop academici en onderzoekers publiceren, dat ‘in het eerste anderhalf jaar na legalisering de groei van de legale markt gelijke tred hield met de krimp van de illegale markt’. ‘Maar sinds begin 2020 is de toename van de legale verkoop veel groter dan de afname van de illegale verkoop, waardoor de totale uitgaven zijn gestegen.’ De totale verkoop van cannabis nam dus toe.

Uit de Canadian Cannabis Survey 2020 blijkt dat 37 procent van de cannabisgebruikers stellen altijd legale cannabis te kopen en dat 55 procent stelt nooit illegale cannabis te kopen.