Factcheck: nee, Californië laat geen ‘abortus na de geboorte’ toe

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Online circuleert de claim dat in de Amerikaanse staat Californië abortus toegelaten is tot na de geboorte. Dat klopt niet. Het gaat om een verkeerde interpretatie van een wetsvoorstel dat strafrechtelijke bescherming wil bieden aan vrouwen van wie het kind kort voor of na de geboorte ongewild is overleden. 

Op 24 juni post Open VLD een video op Twitter waarin politica en seksuologe Goedele Liekens de recente intrekking van het Roe v. Wade-arrest door het Amerikaanse Hooggerechtshof aanklaagt (hier gearchiveerd). Dat arrest uit 1973 stelde dat het ongrondwettelijk was om abortus te verbieden. Door de beslissing van het Hooggerechtshof dreigt abortus in een heleboel Amerikaanse staten opnieuw strafbaar te worden, of fors bemoeilijkt. t. Sinds de beslissing hebben al acht Amerikaanse staten een abortusverbod ingevoerd en enkele andere staten hebben een verbod aangekondigd.

Een dag later reageert een Twittergebruiker met volgende boodschap op de video: ‘Domme geit, het recht is niet afgeschaft, het recht is terug aan de staten gegeven, in Californië mag je zelfs tot na de geboorte abortus plegen’ (hier gearchiveerd). De tweet wordt 78 keer geliket en 22 keer geretweet.

De bewering dat je in de Amerikaanse staat Californië tot na de geboorte abortus kan plegen, circuleert ook in andere versies op Facebook, Twitter en Telegram. In een Nederlands Telegramkanaal, dat meer dan 19.000 volgers telt, werd op 31 maart volgende post gepubliceerd. 

‘Californië introduceert een nieuwe wet die het moeders mogelijk maakt hun baby’s tot 7 dagen na de geboorte te doden’, lezen we in het bijschrift, dat linkt naar een artikel op de blog Miami Standard. De blog werd ondertussen verwijderd, maar op de archiveringswebsite archive.is vinden we een gearchiveerde versie van de blogpost terug. Het artikel met de titel ‘Californië introduceert nieuwe wet die moeders zou toelaten om hun baby’s te doden tot 7 dagen na de geboorte’ werd op 24 maart online geplaatst.

‘Op grond van California AB 2223 wordt een moeder beschermd tegen civiele en strafrechtelijke vervolging voor “handelingen of nalatigheden” met betrekking tot haar zwangerschap. Deze acties omvatten niet alleen abortus in elk stadium van de zwangerschap, maar ook perinatale sterfte’, lezen we nog in de Telegrampost, die een vertaling is van het Miami News-artikel.

California Assembly Bill 2223

In de Telegrampost en het artikel wordt verwezen naar de California Assembly Bill 2223. Dat wetsvoorstel werd in maart ingediend in het Californische lagerhuis door Democratisch lid Buffy Wicks. Volgens een verklaring van Erin Ivie, woordvoerder van Wicks, aan de Amerikaanse factcheckorganisatie Politifact zal het wetsvoorstel ertoe leiden dat ouders niet worden ‘onderzocht, vervolgd of opgesloten voor het beëindigen van een zwangerschap of het doormaken van zwangerschapsverlies’. Dat lezen we ook in sectie 7 van het wetsvoorstel. Die stelt dat een persoon niet vervolgd kan worden op grond van handelingen of nalatigheden gesteld tijdens de zwangerschap en de mogelijke gevolgen van die handelingen of nalatigheden. Die mogelijke gevolgen omvatten miskraam, doodgeboorte, abortus of perinataal overlijden ten gevolge van oorzaken die zich in de baarmoeder hebben voorgedaan.

Ter illustratie verwees Ivie naar de recente en soortgelijke rechtszaken tegen Chelsea Becker en Adora Perez. Beide vrouwen werden vervolgd en opgesloten na de doodgeboorte van hun baby’s. In het lichaam van beide foetussen werd namelijk methamfetamine ontdekt, waarna ambtenaren oordeelden dat dat middel hun dood had veroorzaakt. Beide vrouwen werden daarop vervolgd voor de dood van hun kind. Een rechter verwierp de aanklacht voor moord tegen Chelsea Becker. Adora Perez werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 11 jaar, maar die werd vernietigd. De rechter bestempelde de veroordeling als onwettig. De Assembly Bill 2223 zou zulke voorvallen in de toekomst vermijden.

Daarnaast stelde Ivie ook dat het wetsvoorstel bedoeld is om ouders die kort na de geboorte een baby verliezen te beschermen. Een overlijden kort na de geboorte heet een ‘perinataal overlijden’. De Wereldgezondheidsorganisatie definieert perinatale sterfte als ‘elk kind dat vanaf 22 weken zwangerschap komt te overlijden of binnen 7 dagen na de geboorte overlijdt’. In het wetsvoorstel is verduidelijkt dat het om een perinataal overlijden moet gaan dat veroorzaakt is door complicaties tijdens de zwangerschap.

Aan Politifact gaf Ivie het voorbeeld van een zwangere vrouw uit Long Island die bij een auto-ongeluk ernstige verwondingen opliep. Haar baby werd met een spoedkeizersnede ter wereld gebracht, maar overleed kort na de geboorte. De vrouw werd vervolgd voor de dood van haar kind, omdat het kind na de geboorte was overleden en de vrouw geen gordel droeg tijdens het ongeval. Ze werd veroordeeld voor doodslag, maar de veroordeling werd in 2015 vernietigd.  

In een verklaring aan de factcheckers van Associated Press verduidelijkte Ivie nogmaals dat de wet dus enkel ‘zwangerschap en zwangerschapsgerelateerde uitkomsten omvat, en babymoord niet decriminaliseert’. Dat is ook de mening van andere Amerikaanse advocaten en rechtsgeleerden. Zo verklaarde Jonathan Simon,  professor strafrecht aan de Universiteit van Berkeley, aan de factcheckers van AFP dat ‘niets in de wetgeving een verdediging biedt tegen het doden van een levend geboren kind na de bevalling.’ 

Het wetsvoorstel werd intussen goedgekeurd in het Californische lagerhuis en komt op 1 augustus voor in de Commissie Gezondheid van de Californische senaat.
Ook het persagentschap Reuters en de Amerikaanse factcheckorganisaties Factcheck en Politifact publiceerden al factchecks over de bewering.