Factcheck: nee, brandnetels zijn niet de derde meest voedzame plant ter wereld

‘Brandnetels staan op de derde plaats van voedzaamste plant ter wereld’: dat beweerde Saartje Vandendriessche in De Krant van West-Vlaanderen. Maar het klopt niet.

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

In een interview in Krant van West-Vlaanderen gaf tv-presentatrice Saartje Vandendriessche tips mee voor een energieker leven. De eerste tip was: ‘Eet af en toe brandnetels! Brandnetels staan op de derde plaats van voedzaamste plant ter wereld en geven energie.’ Wanneer we contact met haar opnemen, verwijst ze als bron naar een workshop rond wilde eetbare planten die ze volgde bij een herborist.

‘Dit slaat nergens op’, zegt bio-ingenieur en doctor in de landbouwkundige en toegepaste biologische wetenschappen Eric De Maerteleire. ‘Het is me een raadsel waar die “derde plaats” vandaan komt. Ik ben zo’n wetenschappelijke rangschikking nog nergens tegengekomen. Op zich is er niets mis mee, maar je moet er ook geen wonderen van verwachten. Rauwe brandnetel bestaat voor 90 procent uit vocht en levert per 100 gram hooguit 50 kilocalorieën, wat heel vergelijkbaar is met een bladgroente als spinazie. Veel energie haal je daar niet uit. Als je het in poedervorm opneemt, kom je aan 310 kilocalorieën per 100 gram. Maar wie eet er 100 gram gedroogde brandnetel? Ook op het vlak van vitamines, mineralen en bioactieve stoffen is brandnetel vergelijkbaar met heel wat andere groenten en kruiden. Bovendien is het niet altijd onschuldig. Bij zwangere vrouwen kan het tot een miskraam leiden en er zijn ook al andere nevenwerkingen gemeld, zoals maagproblemen. Het kan ook een wisselwerking hebben met bepaalde geneesmiddelen. Je bespreekt dus het best met je huisarts of je het mag eten.’

Michaël Sels, hoofddiëtist van het UZ Antwerpen, is het daarmee eens. ‘Ook ik heb geen wetenschappelijke ranking van de meest voedzame planten teruggevonden. Als je de voedingswaardetabellen van brandnetel vergelijkt met die van andere groene bladgroenten, zoals spinazie, dan zie je dat ze vrij vergelijkbaar zijn. Beide scoren bijvoorbeeld zeer goed op het gebied van vitamine K. Het calciumgehalte blijkt wel hoger bij brandnetel, maar spinazie bevat dan weer een stuk meer ijzer. Bovendien moet je kijken naar de manier waarop brandnetel wordt geconsumeerd: de meeste mensen eten het niet rauw in grote hoeveelheden, maar maken er thee of soep van. Dan krijg je veel van die voedzame stoffen in veel mindere mate binnen.’

Ook professor voedingswetenschappen Ellen Kampman (Wageningen University) gaat niet akkoord met de stelling. ‘Je kunt nooit zeggen dat één plant of één voedingsmiddel onze gezondheid beïnvloedt, omdat ze allemaal specifieke voordelen hebben. Groene bladgroenten zijn een belangrijke groep binnen de groenten, maar dat geldt ook voor koolsoorten, paprika’s en tomaten: allemaal bevatten ze bepaalde vitaminen, mineralen en andere stoffen die we nodig hebben. Het komt er dus op aan om genoeg te variëren en in totaal ongeveer 200 gram groenten per dag te eten, iets wat bij de meerderheid van de bevolking niet lukt. Ik weet niet of brandnetels dat probleem zullen oplossen.’